Ik heb armoede meegemaakt. Op de Lagere school werd bijvoorbeeld gevraagd om onze ouders geld te vragen zodat Bep, dat ene meisje waarmee ik vanwege haar kapotte jas nooit mee speelde, mee kon met het jaarlijkse schoolreisje. Ik speelde bij vriendjes waar de stoelen kapot waren, waar het stonk, waar ik alleen mocht doortrekken als ik gepoept had. Nee, niet om door water te besparen onze ‘voetafdruk’ zo klein mogelijk te houden; dat was toen nog niet.
Ik heb vooruitgang meegemaakt. Achter elke voordeur kwam een bankstel, een televisie en een wasmachine, voor elk huis kwam een auto. Op vakantie gaan werd iets voor iedereen. Volksbuurten werden opgeknapt. Het ene Nederlandse kabinet na het andere viel over de grootte van het begrotingstekort, maar ik kreeg van diezelfde overheid wel net te weinig geld om toch nog rond te komen wanneer ik even geen werk had; er was even mee te leven.
Ik heb meegemaakt dat we allemaal ondernemer moesten worden. Juist wanneer onze overheid zich zou beperken tot haar kerntaken en een flink deel van haar dienstverlening zou commercialiseren, zou dat iedereen ten goede komen, was het idee. De op winst beluste banken, bejaardenhuizen, buurtvoorzieningen, energiebedrijven, hulpverleners, ondersteuners, scholen, spoorwegen, waterbedrijven, ziekenhuizen en zorgverzekeraars zouden gaan strijden om prijs en kwaliteit. Wanneer de overheid hen alle vrijheid gaf om te ondernemen, zou iedereen daarvan profijt hebben. Waar even geen rekening mee werd gehouden, is dat aandeelhouders er met de buit vandoor zouden gaan, dat bedrijven bedrijven zijn in plaats van een nutsvoorziening en dat sommige bedrijven te invloedrijk werden dat hun eventuele faillissement desastreuze gevolgen voor iedereen zou hebben.
We hebben het geweten, want dat allemaal was niet alleen een Nederlandse aangelegenheid. Ik maak mee dat mensen regionaal, nationaal en internationaal tegen elkaar opgezet worden, dat verknipte persoonlijkheden, net als Adolf Hitler in 1933, democratisch aan de macht gekomen zijn en ‘hun’ democratieën, net als Hitler indertijd, als een dictator besturen; dat argumenten niet meer tellen en dat opposities het nakijken hebben als ze al niet vernietigd worden. Dat publieke diensten in zoveel landen zwaar ondergefinancierd of geprivatiseerd zijn, dat – bijvoorbeeld – over heel de wereld 262.000.000 kinderen niet naar school kunnen; dat 10.000 mensen jaarlijks sterven omdat ze geen toegang hebben tot betaalbare gezondheidszorg. Vrouwen en meisjes zijn de grootste slachtoffers, maar ook ik kijk wel uit mijn ‘eigen risico’ aan te spreken.
Ik maakte onlangs nog mee dat er mondiaal tussen 2017 en 2018 om de 2 dagen een nieuwe miljardair bijkwam. En ik maak mee dat multinationals en superrijken lager belast worden dan in voorgaande decennia. Zo daalde het hoogste tarief van de inkomstenbelasting in rijke landen van 62% in 1970 tot 38% in 2013. Het gemiddelde tarief in armere landen is 28%. Het gemiddelde tarief voor de vennootschapsbelasting daalde in rijke landen van 49% in 1981 naar 26% in 2015. Slechts 4 cent van elke dollar aan belastinginkomsten, die in 2015 wereldwijd werd geïnd, kwam nog voort uit belastingen op vermogen, zoals eigendom of erfenissen. Ik maakte vorig jaar mee dat het vermogen van miljardairs met 12% toenam, een gemiddelde van $ 2.500.000.000 per dag, en dat het vermogen van de 3.800.000.000 mensen, die de armste helft van de wereldbevolking uitmaken, in datzelfde jaar 2018 met 11% afnam.
Ik weet nu dat de armste burgers het meest te lijden hebben wanneer publieke diensten worden verwaarloosd; met name vrouwen en meisjes. Arme meisjes worden het eerst van school gehaald als er onvoldoende geld beschikbaar is en vooral vrouwen en meisjes zorgen voor zieke familieleden als de gezondheidszorg faalt. De economische waarde van de onbetaalde zorg die vrouwen en meisjes wereldwijd uitoefenen, komt uit op $ 10.000.000.000 per jaar; 43 keer de omzet van Apple.
Toch fijn dat vrouwen en meisjes zorgtaken wel onbaatzuchtig op zich nemen, is het niet?
Bron: “Vermogen miljardairs in 2018 toegenomen met 2,5 miljard dollar per dag” door Oxfam – Solidariteit, via DeWereldMorgen op 21 januari 2019.