Nu eens een lange termijnoplossing?

Er is vooralsnog weinig geloofwaardige informatie beschikbaar over de vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat wanneer de Verenigde Staten van Amerika constructief en ernstig zou willen deelnemen aan de vredesgesprekken, de kans groot zou zijn dat er een snel einde komt aan de verschrikking van de oorlog in Oekraïne, die vergelijkbaar is met de nazi-invasie in Polen in 1939. Over de inhoud van zo’n constructief programma bestaat – althans in grote lijnen – geen geheim. Het belangrijkste element is de neutraliteit van Oekraïne: Oekraïne mag geen lid worden van een Russisch-vijandige militaire alliantie, geen wapens installeren die tegen Rusland zijn gericht (ook niet niet wanneer ze omfloerst “defensief” genoemd worden) en Oekraïne mag geen ruimte bieden voor militaire manoeuvres van vijandige strijdkrachten. En tegelijk moeten er stappen worden gezet in de richting van een soort federale regeling voor Oekraïne met een zekere mate van autonomie voor de Donbass-regio, naar het voorbeeld van wat er nog over is van het ‘pakket met maatregelen voor het toepassen van de Minskakkoorden’, oftewel ‘Minsk II’.

Dat zou nauwelijks nieuws moeten zijn in de wereld waarin wij leven. Iedereen zou bijvoorbeeld begrijpen dat Mexico zich niet kan aansluiten bij een door China geleide militaire alliantie en dat Mexico geen Chinese wapens kan plaatsen die gericht zijn tegen de VS en dat het geen militaire manoeuvres met het Volksbevrijdingsleger aan haar noordgrens kan laten organiseren. Indien Nikita Chroesjtsjov in 1962 zijn voornemen om atoomwapens op Cuba te plaatsen had doorgezet, was de kans groot geweest dat John F. Kennedy om dezelfde reden tot een preventieve atoomoorlog besloten had. Op het nippertje dirigeerde Chroesjtov de atoomwapens echter terug naar Rusland, zoals we allemaal (zouden moeten) weten. Ik herinner me nog de opluchting van mijn ouders, toen het gevaar voor die atoomoorlog geweken was.

Een constructief programma voor Oekraïne is dus ongeveer exact het tegenovergestelde van de gezamenlijke verklaring over het strategisch partnerschap tussen de Oekraïne en de VS, die op 1 september 2021 door het Witte Huis werd ondertekend. In dat document, dat weinig aandacht kreeg maar waarna Rusland troepen ten oosten van Oekraïne begon samen te trekken, wordt overtuigend verklaard dat de deur voor Oekraïne wijd open staat om toe te treden tot de NAVO. Ook werd “de laatste hand gelegd aan een strategisch defensiekader dat een basis legt voor de versterking van de strategische defensie- en veiligheidssamenwerking tussen Oekraïne en de VS.” Dat gebeurt onder meer door Oekraïne te voorzien van geavanceerde antitank- en andere wapens, samen met een “robuust opleidings- en oefenprogramma in overeenstemming met de status van Oekraïne als een NAVO Enhanced Opportunities Partner”. Het was de zoveelste bijdrage aan een obstructieproces dat de NAVO (lees: ‘Het Witte Huis’) aan het perfectioneren is. Dat proces werd in 1998 ingezet door Bill Clinton door de vaste belofte van George H.W. Bush te schenden om de NAVO niet naar het Oosten uit te breiden. Die beslissing van Clinton ontlokte destijds ernstige waarschuwingen van hooggeplaatste diplomaten waaronder William Burns, George Kennan, Henry Kissinger, Jack Matlock (de huidig CIA-directeur), en vele anderen. En nu zit Oekraïne met de gebakken peren.

Het Westen, en vooral de VS, is bij uitstek verantwoordelijke voor de oorlog in Oekraïne

Volgens John Mearsheimer, een van de meest vooraanstaande geopolitieke experts in de VS, begonnen de problemen rond Oekraïne al op de NAVO-top van Boekarest in april 2008. Toenmalig president George W. Bush zette het bondgenootschap onder druk en kondigde aan dat Georgië en Oekraïne lid zouden worden van de NAVO. Het Kremlin liet weten dit als een existentiële bedreiging op te vatten. Als reactie daarop waarschuwde Vladimir Poetin dat, indien Oekraïne zou toetreden tot de NAVO het dan zonder de Krim en de oostelijke regio’s zou zijn. De VS negeerde deze rode lijn van Moskou en zette haar plan door om van Oekraïne een Westers bolwerk aan de grens van Rusland te maken. Naast dit militaire gedoe bevatte de strategie van Bush nog twee andere aspecten: een toenadering van Oekraïne tot de EU en het installeren van een pro-Westerse regering. Dat laatste aspect kreeg zijn beslag met de Maidan-opstand in 2014. Dit was een door de VS gesteunde en wellicht zelfs georkestreerde opstand, die de pro-Russische president van Oekraïne, Viktor Janoekovitsj, ten val bracht. De reactie van Rusland bleef niet uit. De Krim werd bezet en Moskou steunde de opstand in de Donbass-regio in het oosten van Oekraïne.

We zullen echt heel snel aan zelfreflectie moeten gaan doen om ons eigen aandeel in al die zaken, die de toestand in de wereld ontwrichten, aan te pakken. Als we tenminste willen bereiken wat we altijd vroom beweren na te streven.

Bronnen: “Chomsky: ‘Discussieer niet over ‘rechtvaardigheid’ oorlog, maar voorkom kernoorlog’” door C.J. Polychroniou op 24 maart 2022 en “Oorlog in Oekraïne: de echte reden waarom Rusland is binnengevallen” door Marc Vandepitte, beide via DeWereldMorgen op 29 maart 2022.

Dit zijn overigens twee lezenswaardige artikelen: ik haalde hierboven alleen de – in mijn ogen – meest belangrijke passages aan, maar in beide artikelen staat nog veel meer interessants.

Cello

Het is vanavond precies vier jaar geleden dat ik in het bezit kwam van mijn cello. Vier dagen daarvoor had ik uit het niets besloten om cello te gaan spelen. Dat was tijdens een lunchpauzeconcert op 23 maart 2018 in TivoliVredenburg, dat ik met de moeder van mijn kinderen bezocht. Met stukken van Philip Glass, Ástor Piazolla, David Popper en Heitor Villa-Lobos liet de celloklas van het Utrechts concervatorium onder leiding van Timora Rosler haar kunnen horen. En toen was ik verkocht.

Ik ga cello spelen, fluisterde ik.

Fagot is ook mooi, antwoordde zij.

Maar het wordt cello, besloot ik.

De volgende dag had ik een afspraak gemaakt voor mijn eerste celloles, en precies vier jaar geleden kocht ik dus – via Marktplaats – mijn cello. Het was er één van de hand van Josef Joachim Vedral, dus de kwaliteit was verzekerd, begreep ik later. Een cello, die gezien het nummer 92 op de kam waarschijnlijk een tijd dienst gedaan had als leencello. De violiste, waarvan ik mijn nieuwe tweedehands muziekinstrument kocht, liet me horen hoe warm de klanken klonken. Zij wees me ook op wat achterstallig onderhoud, dat na aanschaf gedaan moest worden. Zij was er de acht jaar, dat zij haar thuis had gehad, nooit aan toe gekomen zich op de cello toe te leggen.

En morgen is het precies vier jaar geleden dat ik mijn eerste celloles had. Met mijn docente, die ik via Nextdoor gevonden had, klikte het. Voor het eerst hield ik toen een strijkstok vast. Veel eigenaardigs aan het vast houden van een strijkstok, het strijken en het half of geheel indrukken van de vier snaren heb ik inmiddels geleerd. Ik speel mee in een amateur-orkest en ik maak met verschillende mensen samen een-op-een muziek. Gisteren was er weer een voorspeelmiddag, die mijn docente af en toe organiseert. Met mijn cello-vriend, een andere leerling van dezelfde docent, speelde ik ‘Das vierte leichte Violoncelli-Duette’ van Joseph Reinagele opus 2.

Het valt me niet mee om cello te leren spelen. Het is incasseren. Steeds weer doe ik wat ik niet moest of wilde doen. Sommige bewegingen gaan best al goed, en blijven vaak toch voor verbetering vatbaar. Echt beheerst, kan ik het nog niet, maar wel steeds beter. En ik wil soms veel sneller dan ik zelf kan bijbenen. Ik heb me er bij neergelegd dat dit de houding van muzikanten zoals ik zal moeten zijn: ik kan beter, dus ik oefen (bijna) dagelijks stug door. Wanneer het lekker gaat, geniet ik ervan. Wanneer het niet lekker gaat, zoek ik uit hoe ik me kan verbeteren. En in beide gevallen leg ik mijn ‘prestasties’ voor aan mijn docente.

Zo vlak voor mijn pensionering heeft het besluit om cello te gaan spelen voor mij ongelooflijk goed uitgepakt. Dit leerproject vraagt immers om een beetje discipline, ik ben nooit klaar en het levert me veel muziek-plezier. En voortdurend zitten er melodietjes in mijn hoofd; vaak oefenstof. Bovendien geniet ik weer veel meer van de concerten, die ik bijwoon, en van de muziek die via versterkers mijn huiskamer binnenkomt.

Wat een hobby. 

De NAVO maakt Europa instabiliel

Nog voor de aanval van Rusland op Oekraïens grondgebied, vandaag precies een maand geleden, was het mij duidelijk dat Het Kremlin koste wat kost gaat voorkomen dat Oekraïene lid wordt van de NAVO. Ik zie dat dan ook als enige uitkomst van deze afschuwelijke oorlog. Wellicht zal Rusland besluiten om haar doel te bereiken door atoomwapens in te zetten; Oekraïne mag van Rusland onder geen beding geen lid worden van de NAVO.

Het machtsevenwicht in Europa is door de uitbreiding van de NAVO sinds 1989 al enorm verstoord. In de zienswijze van de machthebbers in Rusland staat het niet voorkomen dat Oekraïne lid van de NAVO wordt, gelijk met het einde van de Russische autonomie op haar grondgebied; met leven onder dreiging van de NAVO, ofwel van de Verenigde Staten van Amerika.

Inmiddels zijn Rusland de afgelopen maand zoveel sancties opgelegd, dat het niet bang hoeft te zijn resterende goodwil te verliezen. Voor de toekomst zal het nieuwe wegen moeten vinden en ook dat zal voor Het Kremlin geen verrassing zijn, gezien de recente geschiedenis. Sinds 1989 is door de NAVO geen enkel voorstel tot normalisatie van de betrekkingen serieus genomen.

Ik geloof er niets van dat de reacties van buiten Oekraïne iets van inkeer bij Het Kremlin te weeg gebracht hebben; eerder zullen ze gezien worden als een bevestiging dat met het Westen niet te praten valt. Immers, op de keper beschouwd staat heel de NAVO onder gezag van één land: de VS, dat nagenoeg overal in de wereld zijn scepter zwaait. Dat weten ze ook in Rusland. De horigheid aan de NAVO en onderdanigheid aan de VS blijkt zelfs stand te houden onder het presidentschap van een man als Donald Trump. Alle NAVO-landen bleven onder Trump keurig in de pas lopen, intensiveerden de nieuwe Koude Oorlog en verhoogden hun afdrachten aan de NAVO. Bovendien bepaalt Washington hoe alle nieuws in het Westen geframed wordt.

Atoom- en oorlogsdreiging vanuit Oekraïne is onacceptabel voor de Russische beer. Dat gold ook al de eerdere uitbreidingen naar het oosten van de NAVO, maar na de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991, voluit de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR), was het onmogelijk daar een stokje voor te steken. Nu resten alleen Bellarus en Oekraïne nog en dat zijn voor Het Kremlin twee bruggen te ver.

Aan de eenzijdige haatdragende berichtgeving over deze oorlog af te lezen, blijkt dat Het Kremlin géén inschattingsfout gemaakt heeft. De framing van alles rondom deze oorlog is geheel in handen van de VS. En hierbij doel ik in het bijzonder op de voorstellen, die vanuit Het Kremlin gedaan zijn, om deze aanval niet te beginnen. Bindende afspraken voor een gegarandeerde veiligheid werden geframed als de wens het Oud-Russische Rijk te herstellen.

De inmiddels waargemaakte dreigingen als reacties vanuit het Westen op de Russische inval kan ik onmogelijk interpreteren als gericht op het herstel van vrede, maar als gericht op vernietiging van Rusland en de verkoop van het bedenkelijke schaliegas uit de VS.

We zouden ons sowieso moeten afvragen welk belang de VS dient met haar bemoeienis met deze bij uitstek Europese kwestie, maar we laten dat collectief na. Alle interventies van de VS in autonome staten worden in het Westen sinds 1945 goedgepraat of verzwegen. Dat  op de NAVO-top in juni jl. China en Rusland tot vijand zijn uitgeroepen (systemische vijanden), weet nagenoeg niemand. En wat deze landen doen wordt sindsdien daarentegen onder een vergrootglas gelegd. Waarom krijgen we maar een klein stukje van het verhaal over de Russische bezetting van De Krim te horen? In de media is volgens mij terecht aandacht voor het politieke proces tegen Aleksej Navalny, maar mij bevreemdt het dat er geen woord gesproken wordt over Julian Assange, wiens misdrijf eruit bestaat eraan meegewerkt te hebben dat aan het licht kwam dat de VS in Irak oorlogsmisdaden beging. Er is terechte uitgebreide aandacht voor het lot van Oeigoeren, maar het structurele geweld tegen gevangenen in Guantanamo Bay, hispanics, latino’s en zwarten onder verantwoordelijkheid van de VS wordt hooguit als schoonheidsfoutjes in een betrouwbaar en democratisch land aangestipt. En dan hebben we het nog niet gehad over de omgang van de VS met haar oorspronkelijke bewoners. En we weigeren collectief de ingrepen van de VS in andere autonome landen af te keuren met dezelfde stelligheid van de terechte afkeuring van de Russische inval in Oekraïne.

Ik verafschuw het Russische oorlogsgeweld, maar ik ben niet bereid om met twee maten te meten.

Voor wie zich buiten oorlogspropaganda om wil verdiepen in een in mijn ogen eerlijker achtergrondverhaal bij de huidige gebeurtenissen in Oekraïne beveel ik dit vijf kwartier durende “Salongesprek” aan: ‘Oorlogsdreiging Oekraïne – Rusland met Lode Vanoost en Ludo De Brabander op 3 februari 2022’. Of dit artikel “Noam Chomsky: ‘Dit kon tot op de dag van de invasie voorkomen worden’” (8 maart in het Engels) 12 maart 2022 in het Nederlands.

Bewustwording

De wereld wordt allengs kleiner en onze knagende vragen worden in gelijke tred groter. Vragen over energietransitie, klimaatcatastrofes, migratie, milieuvervuiling, mensenrechten, onderdrukking, ongelijkheid, de oorlog in Oekraïne en al die andere woedende oorlogen die we al jaren veronachtzamen, zoals in Irak, Jemen, Nagorno-Karabach, Oost-Oekraïne en Syrië, het uitsterven van soorten of onze knagende vragen over verduurzaming. Vragen die, wanneer we er over nadenken, alles te maken hebben met bewustwording van de mensheid. Tegen die achtergrond ben ik optimistisch over de toekomst: het mooiste gaat nog komen.

Om dat optimisme van mij te verklaren, moet ik eerst onze plek in het geheel duidelijk maken: onze betekenis na de oerknal, want verder terugkijken durven of kunnen we niet. Onder alle levensvormen is er slechts eentje, die terugkijkt het heelal in. Die zichzelf in staat stelde door het schrift en later via celluloid en de digitale wereld collectief van elkaar te leren, zelfs wanneer de docent al eeuwen geleden overleden is. Een soort, die met zijn abstracte denken een ruimer bewustzijn ontwikkelde dan wie ook. Onze plek is ons bewustzijn. Onze betekenis de ontwikkeling daarvan.

Met de oerknal ontstond een geheel waar alles om elkaar draait. De knal had de precieze heftigheid dat atomen ontstonden, waarin om de kern elektronen draaien. Atomen konden zo verbindingen met andere atomen aangaan waardoor alle materie ontstond; ons decor en later ook wijzelf. Maar het duurde nog lang voordat er van iets levends sprake was. De aarde draaide jaar na jaar om de zon en de zon hoogstwaarschijnlijk rondom een superzwaar zwart gat, Sagittarius A*. En zo lijkt het ontstane universum vol van sterrenstelsels waarin alles om elkaar heen draait. Na verloop van tijd ontstond er dus leven op aarde. En onder alle nieuwe en al weer uitgestorven levensvormen zijn de nu levende soorten stuk voor stuk winnaars volgens de Darwinistische evolutietheorie; inmiddels gebaseerd op natuurlijke èn onnatuurlijke selectie.

Nu denken wij een stip op de cirkel boven het hoofd van de Vitruvian Man, die Leonardo da Vinci circa 1490 tekende; hij staat boven dit stukje afgebeeld. Zijn lichaam verbindt van boven naar beneden als het ware het geestelijke (het niet materialistische) met het materialistische; de aarde. En hij verbindt met zijn rechterarm het publieke met het private aan zijn linkerarm. En tussen deze zien wij rechtsboven religie, rechtsonder rationaliteit en zakelijkheid, linksonder hedonisme en zintuiglijkheid, en linksboven kunst en spiritualiteit.

En we stellen vast dat deze soort zijn bewustzijn begon met een natuurgodsdienst; gesymboliseerd door de stip op de cirkel boven het hoofd van de Vitruvian Man. Met hun natuurgodsdienst hielden de mensen grip op hun probleem met verandering. Volgen wij de weg van bewustwording van de mensheid, dan draaien we over de cirkel tegen de klok in en zien in het Westerse denken de dominantie van de kerk ontstaan. Maar nadat de kerk zoveel macht kreeg dat zij afdwong de absolute waarheid te verkondigen en menig criticaster op een brandstapel de dood in joeg, werd de tijd rijp voor de verlichting, want bij een teveel van het een, rijpt telkens de tijd voor een vervolgstap. Dat leert de ervaring. De aarde werd niet meer gezien als het middelpunt van alles, maar als een van de draaiende planeten om de zon. Misstanden door kerkelijke leiders werden langzaamaan niet langer getolereerd. Schisma’s en afvalligen volgden. Ons gemeenschappelijk bewustzijn opende zich stap voor stap voor het collectieve, objectieve, publieke, uniforme en het universele.

En er ontstond een nieuwe dominantie van de machtigen en horigheid aan hen lokte verzet uit. Nee, de adel staat niet boven het volk. We moeten gaan leven in vrijheid, gelijkheid en broederschap. Ja, we zijn al bij de Franse Revolutie. Daarna werd de tijd rijp voor een rationeel bewustzijn. Waarmee helaas de weg vrij gemaakt werd naar een volgend teveel aan op rationaliteit en zakelijkheid gebaseerde macht; het streven naar ein Volk, ein Reich, ein Führer. Nadat das Reich und die Führer verslagen waren, ontstond in ons deel van Europa ruimte voor een nieuw bewustzijn: het materialisme, waarmee we aangeland zijn op een stip op de cirkel onder de voeten van Leonardo da Vinci’s Vitruvian Man. Bezit en geld werden doelen op zich, in plaats van middelen om comfortabel te leven. Er volgde een tijd gericht op individueel genot en lust. Nadat in 1989 de muur viel, is dat materialisme in een stroomversnelling geraakt. Alle nutsvoorzieningen moesten geprivatiseerd worden, en de kloof tussen degenen met en zonder bezit nam weer schrikbarend toe. Het einde van de geschiedenis, riep Francis Fukuyama, in de tijd van het diverse, individuele, private, singuliere en het subjectieve. Maar helaas levert het kopen van bijvoorbeeld landbouwgrond of regimeverandering in andere delen van de wereld afgunst, haat en een overmatig gevoel van buitensluiting, in plaats van stabiliteit en vrede, evenals een overal toenemende kloof tussen arm en rijk en een te grote dominantie op het wereldgebeuren van het hyperkapitalistische Amerika.

En daar staan we nu op de cirkel van bewustwording. We weten iets van ons gemeenschappelijk verleden en velen hebben zorgen over de toekomst. Wanneer we ons proces van bewustwording voltooien, waar het toch eigenlijk allemaal om draait, belooft het laatste nieuwe stukje van de cirkel een toekomst met hoofdrollen voor feminisme, kunst, spiritualiteit en voelen. Het meest urgent lijkt me het opnieuw tot stand brengen van een voldoende gedeeld moreel kader; het is de nu ontbrekende kiel die het schip in de storm overeind moet houden.

Overigens gaat het in die cirkel om een genoeg aan het geestelijke en aan het materiële, en een genoeg aan het publieke en aan het private opdat we in broederschap, hetschap, liefde, vriendschap en zusterschap kunnen leven: de balans die iedereen recht doet.

Verder verwijs ik u graag naar de lezing van hoogleraar Geowetenschappen aan de Universiteit Utrecht Klaas van Egmond over ‘Het morele kader van een duurzame samenleving’, op wiens betoog van maandag 14 maart jl. voor de Bilthovense Kring ik mij grotendeels baseerde. U kunt die lezing hier terugzien (na 11 minuten wordt de lezing goed verstaanbaar). Of naar zijn boek “Homo Universalis; moreel kompas voor een nieuwe Europese renaissance” (2019) uitgegeven bij De Geus.

Alles verandert

Alles verandert. ’t Is me wat.

Stond ik als kind snel met mijn zelfgemaakte affiche bij de voordeur wanneer er gebeld werd; om voor het Wereld Natuur Fonds te collecteren. Nu zou dat not done zijn. Ik herinner me van toen dat de vrienden van mijn oudste broer en zus veel gaven, soms àl hun kleingeld, en mijn familie weinig, als ze al wat gaven. Maar wellicht waren het vooral de vrienden van mijn zus, die bij haar een goede beurt wilde maken, die veel gaven. Want sommige dingen veranderen ook weer niet.

Nu lees ik dat gewaarschuwd wordt voor het World Wide Fund for Nature, dat in die tijd World Wildlife Fund Inc. heette. Het zou een strategisch partnerschap hebben ondertekend met de European Landowners Association (ELO), de lobby van Europese grootgrondbezitters, en het Forum for the Future of Agriculture (FFA), dat op haar beurt wordt georganiseerd door de multinational van pesticiden Syngenta. Vandaar dat het voor mij not done zou zijn daarvoor te collecteren. WWF zou ook deelnemen aan allerlei privé-initiatieven, zoals de Roundtable on Responsible Soy (RTRS), de Roundtable on Sustainable Development and Biomaterials (RSB) en de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO). Tenslotte zou WWF ook betrokken zijn bij lobby-organisaties als de Global Alliance for Climate-Smart Agriculture (GACSA) en de International Coalition for Sustainable Aviation (ICSA). WWF incasseert, zo stel ik me dat voor, en grote multinationals stellen zich al doende voor als de nieuwe oplossingen voor duurzame ontwikkeling, hetgeen zij op hun beurt als ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ voorstellen. Zij staan privé-bedrijven en hun aandeelhouders met dit soort partnerschappen toe hun onbegrensde financiële groei te bevorderen zonder rekening te houden met de draagbaarheidsgrenzen van onze planeet. In feite zijn deze activiteiten volgens het EZLN niet bedoeld, en niet in staat iets van een eind te maken aan milieurampen en schendingen van mensenrechten. Het WWF helpt het grote geld alleen met greenwashing.

Het EZLN heeft een traditie van actie tegen lobby-organisaties als ECPA en FEBIAC, tegen multinationals als Bayer-Monsanto en Volkswagen en tegen het neoliberale handelsbeleid van veel Europese Unie-instellingen. Het openbaarde dus afgelopen week dat WWF de natuur beweert te vertegenwoordigen met de afbeelding van een pandabeer en tegelijkertijd bedrijven steunt, die de leefruimte van kwetsbare dieren vernietigen. Tijd voor een nieuw logo, aldus de creatieve geesten bij EZLN, bijvoorbeeld in plaats van die panda een hand die zojuist een zak euro’s ontving.

Zo wordt het ons steeds moeilijker gemaakt om ogenschijnlijk idealistische organisaties een warm hart toe te dragen. We moeten zo langzaam maar zeker eerst financiële jaarverslagen doorpluizen voordat we iets van ons geld overmaken.

Ooo, of ik dat collectegeld werkelijk aan WWF gegeven heb? Jazeker. Het duurde even maar ik verdubbeld het opgehaalde geld met mijn eigen spaarcentjes. Ik ga het ook niet aan WWF terugvragen, in de hoop dat het 50 jaar geleden nog wel deugde.

Bron: EZLN: “WWF belangrijke bondgenoot van de multinationals” door Ensemble Zoologique de Libération de la Nature ofwel het Zoölogisch Ensemble ter Bevrijding van de Natuur / EZLN via DeWereldMorgen op 11 maart 2022.

EZLN nodigt overigens iedereen uit, die wil strijden tegen de verdere onderwerping van de resterende natuur, zich aan te sluiten bij de boerenbewegingen tijdens de manifestatie tegen Forum for the Future of Agriculture op woensdag 15 maart 2022 vanaf 12:30u op de Kunstberg in Brussel.

Amerongen of ons ja-woord

Afgelopen weekend was het eindelijk zover. We wilden die kamer met dat bad, dus we moesten nog een paar weken wachten totdat we er dit weekend terecht konden. Vrijdag meldden we ons rond 10 uur in de verder nog rustige gelagkamer. Onder de koffie werd het plan om de Holle Boomwandeling te gaan doen concreet. Eerst zouden we dan De Eenzame Eik bezoeken, voordat we de Amerongse berg zouden ‘beklimmen’. Voor we aan de wandel gingen, dansten we samen in de verlaten ontbijtruimte op prachtige muziek.

Onderweg zagen we dat huize De Kolibrie aan de Holleweg al een tijdje onbewoond is. Wat een prachtig huis met de naar binnen gegroeide klimop als muurdecoratie en wat een mooi uitzicht vanuit het huis. Het Berghuis, waar we vanwege personeelsgebrek besloten niet op een tweede kop koffie te wachten, lieten we voor wat het was. We liepen via Het Venster op de Betuwe naar De Eenzame Eik, waar we van onze toverdrank proefden met een boterham met kaas. Vanaf de top van de Amerongse Berg wandelden we naar het Egelsmeer om dat grote, verstilde ven van veel kanten te bekijken. Op de zandvlakte met De Boom met de Drie Stammen verlieten we ongewild de route. We hadden geen idee waar we het bos in moesten om ‘het kruispunt met de paarse paal’ te vinden. We kwamen op een terrein met vakantiehuisjes en besloten verbodsboordjes te negeren om over weiden naar het Boshotel Overberg te wandelen. Daar genoten we van het zonnig terras. We moesten lachen om het bordje ‘Natuurwandeling De Holle Boom’ zonder enige aanwijzing waar die wandeling te volgen was. Dus liepen we in een rechte lijn via een doorgesneden grafheuvel terug naar onze kamer met bad. Het was een prachtige, zonnige dag geweest en heel de wandeling leken wij zo’n beetje de enigen die op pad waren, met uitzondering van het gezelschap dat in en rond De Boom met de Drie Stammen hing.

We dineerden in ons hotel en namen een douche voordat we in de nabijgelegen Andrieskerk een mooi en steeds mooier wordend concert opluisterden van De Dwarsfluitklas van het Utrechts Conservatorium. Het zou me niets verbazen wanneer we van dwarsfluitiste Julia Prieto Orti meer gaan horen. Voordat we naar bed gingen genoten we van het ligbad.

De volgende ochtend namen we ruim de tijd voor ons ontbijt. Het beloofde wederom een stralende dag te worden. Waren we gisteren door de uitgestrekte bossen, over heidevelden en weiden gewandeld, vandaag viel de eer te beurt aan de Amerongse Bovenpolder. We begonnen met een bezichtiging vanaf het platform, waar een jong stel eveneens van het uitzicht over het water en de watervogels genoot. We lieten ons bij de Tabaksschuur informeren over de tabaksgeschiedenis van de buurt en namen, alsof we genodigden waren, plaats op het terras van het Kasteel in plaats van de voor ons bedoelde theetuin. We genoten van een bosvruchtengebakje-zoals-een-bosvruchtengebakje-hoort-te-zijn. En omdat we er toch waren, bezichtigden we de Kasteeltuin. Vervolgens maakten we een andere dan de geplande rondwandeling door de Amerongse uiterwaarden af. Omdat we naar de oever van de rivier wilden, moesten we weer over een hek klimmen. We lunchten op een krib met uitzicht over de rivier. We genoten wederom van de vele watervogels en de eerst bloeiende planten. Eenmaal terug op onze kamer besloten we bij het plaatselijke Chinees-Indisch restaurant onze avondmaaltijd op te halen. Die schoven we op een tafeltje tegen het bad aan, om heel de avond van het bad te genieten.

Inmiddels waren we er achter gekomen dat er in de Betuwe twee plaatsen zijn, die met ‘Elst’ aangeduid worden. Het ene, twee kilometer verderop, had wat winkels. Het andere, veertig kilometer verderop, had een Theater dat De Kik heette, en daar zouden we na ons uitgebreid ontbijt het “Literair Café; Montere weemoed II” bezoeken. In dat Elst maakten de prestigieuze beuk op de begraafplaats indruk, net als de consumpties in Het Wapen van Elst. De columnist en schrijver Thomas Verbogt vertelde grappig over zijn hersenspinsels en liedjesschrijver en zangeres Beatrice van der Poel zong met haar warme stem haar licht filosofische liedjes. Teksten, die vaak aanstipten waarover wij dit weekend gesproken hadden, of leek dat nu maar zo? Doordat ik mijn laptop op onze kamer had laten liggen, dineerden we onverwacht nogmaals in dorpshotel Buitenlust. Daar gaven we elkaar, wachtend op ons eten, ons ja-woord. We hadden overigens als avondmaaltijd precies het omgekeerde besteld als de eerste avond. Halverwege de avond kwamen we thuis na een weekend, dat een week aan indrukken achter liet, en waarvan we niet konden bedenken wat we beter anders hadden kunnen doen.

Het huis was koud geworden door onze afwezigheid, maar in bed was al snel warm.

Oorlogspropaganda of genuanceerde nieuwsverstrekking

Als kind werd mij op de Lagere School niets over geopolitiek uitgelegd. Daarom verwonderde ik me erover dat in 1949 de NAVO werd opgericht mèt Duitsland. Dat november 1943 Franklin Roosevelt, Jozef Stalin en Winston Churchill in Teheran afspraken gemaakt hadden hoe de invloedsferen in Europa nà de Tweede Wereldoorlog te verdelen, kon ik niet bedenken. Dat de Russische geallieerden direct na de Tweede Wereldoorlog onze vijand waren, snapte ik evenmin. Kennelijk woonde ik in de invloedsfeer van de Verenigde Staten van Amerika en dat zou de rest van mijn leven mijn denken en mijn levensloop bepalen. Dát begon ik te begrijpen. Dat het Warschaupact zes jaar na de NAVO opgericht werd, viel me op. Net zo goed als dat het na ‘de val van de muur’ in 1991 werd ontbonden, terwijl de NAVO zich uitbreidde tot ver naar het oosten, en in mijn ogen een instrument van de VS bleef en blijft.

Ik was en ben voor een onafhankelijke politieke koers. Hier kan ik dat rustig zeggen; in Rusland zou ik Aleksej Navalny mogen vergezellen, in de VS zou ik nog meer in de gaten gehouden worden. En zodra ik invloed kreeg, zou ik het lot van Julian Assange te delen krijgen.

En nu is Rusland met een enorme legermacht Oekraïne binnen gevallen. En hoewel “in elke oorlog iedereen die voorzichtig is, die naar de argumenten van beide partijen luistert alvorens een standpunt te vormen, of die officiële informatie in twijfel trekt, onmiddellijk wordt beschouwd als medeplichtig aan de vijand”, aldus de Belgische historica Anne Morelli, blijf ik die onafhankelijke meningsvorming nastreven. Ook nu blijft het immers zaak om het juiste te doen. Daarbij helpt het niet Vladimir Poetin te demoniseren, maar juist zoveel als mogelijk in zijn hoofd te kruipen.

Wat ik bijvoorbeeld mis in alle overweldigende eendimensionale propaganda in de Westerse Wereld zijn de eisen, die Poetin ingewilligd wilde zien. De Russische voorstellen waren voor hij die oorlog begon:

  • De NAVO garandeert dat het geen raketten zal stationeren in landen die aan Rusland grenzen (die zijn ondertussen al van Roemenië tot Slovenië opgesteld en in Polen staan ze gepland).
  • De NAVO stopt met militaire en vlootoefeningen in landen en zeeën grenzend aan Rusland.
  • Oekraïne wordt geen lid van de NAVO.
  • Het Westen en Rusland tekenen een bindend Oost-West veiligheidspact.
  • Het historische verdrag tussen de VS en Rusland over atoomwapens voor de middellange afstand wordt in ere hersteld. Dat verdrag heeft de VS onder Donald Trump in 2019 opgeblazen.

Wat mij hierin opvalt, is dat het allemaal gaat om waarborgen van de veiligheid van Rusland. Waarom zouden dat oneigenlijke verlangens zijn en waarom vernemen we hierover niets? De laatste jaren onder Trump is de Koude Oorlog losgetrokken en al snel op stoom geraakt. Alle NAVO landen hebben – ongeacht of zij die verplichting nagekomen zijn – afgesproken 2% van hun bruto binnenlands product aan defensie c.q. oorlogsvoorbereiding te besteden. Kijk naar de kaart van Europa en vul de Westerse horizon van Rusland in: wanneer ik dat doe, zie ik daar een enorme legermacht die braaf naar de pijpen van de VS danst, ook als daar een Trump aan de macht is.

In strijd met het non-proliferatieverdrag van 1968 worden dit jaar de atoomwapens op het Europese vaste land gemoderniseerd. In Volkel zouden dit jaar de nieuwe atoomwapens gestationeerd worden. In het Groot-Brittannië van Boris Johnson wordt de Britse atoommacht dit jaar uitgebreid. Niets verneem ik over deze oorlogsvoorbereidingen, die mijns inziens bijgedragen hebben aan het ontketenen van de afkeurenswaardige oorlog in Oekraïne.

Tenslotte heeft de NAVO in juni van het afgelopen jaar een concept-strategische visie ondertekend, waarin China en Rusland verklaarde vijanden zijn; ‘systemische vijanden’. Dit jaar staat in juni deze conceptvisie ter vastlegging geagendeerd. Kortom, sinds 1945 is er in de Oost-West-verhouding aan onze kant niets veranderd.

De vredesvoorbereiding heeft mede door ons toedoen gefaald, maar over onze rol geen woord in de media.

Voor de minder goede verstaander: uiteraard veroordeel ik als rechtgeaarde pacifist de militaire invasie van Rusland in Oekraïne, maar ik hecht geen enkele waarde aan zwart-wit versies van de actualiteit. Ook niet over deze oorlog. De geopolitieke situatie is buitengewoon complex en veel daarvan haalt ons nieuws niet. Ik vind het altijd al kwalijk dat in de mainstreammedia veel akeligs wordt verzwegen of onderbelicht en dat lijkt vooral voor het akeligs te gelden dat onze bondgenoten of wij zelf plegen. En juist van een verklaarde vijand is het nodig de context te begrijpen met of zonder begrip om ons niet voor het ene of het andere karretje te laten spannen. Oef, wat falen onze media met hun opgegraven strijdbijl hierin.

En wat naar dat dit bijvoorbeeld onze aandacht afleidt van het op 28 februari jl. verschenen zeer verontrustende rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change. En van veel meer onrecht (andere oorlogen, honger, klimaatverandering, andere mensenrechtenschendingen, ongelijkheid) waar we onze handen voor in eigen boezem zouden kunnen steken en vol aan zouden hebben om de gevolgen ervan eindelijk eens recht te zetten. En waarover we zouden kunnen weten wanneer we onze vrijheid zouden gebruiken door er zelf actief naar te zoeken. Dan zijn we veel minder afhankelijk van onze media, die meer aan klantenbinding moeten doen dan aan objectiviteit, voor onze meningsvorming.

Bronnen: “Invasie in Oekraïne: Westerse democratieën zijn gemuteerd tot oorlogs- en conflictpropagandisten” door John Pilger via Jan Reyniers van de vertaaldesk van DeWereldMorgen op 3 maart 2022 en diverse hier eerder verschenen blogs.