De oorlog (beter) verklaard

Ongehinderd door voorkennis heeft ‘satan Vladimir Poetin’ op 24 februari van dit jaar zijn gedemotiveerde (en daardoor zwakke) leger het bevel gegeven Oekraïne binnen te vallen, viel het zijn soldaten tegen dat ze daar niet hartelijk op de thee uitgenogdigd werden en laat ‘dat monster’ daar (oorlogs-)misdaad na (oorlogs-)misdaad plegen. Kijk maar, het staat in alle kranten en nieuwsmedia.

Maar wat, wanneer men wèl beschikt over voorkennis? Wat, wanneer men deze afschuwelijke oorlog, waarin het oorlogsrecht etcetera inderdaad met voeten getreden wordt, niet laat beginnen op 24 februari jl. maar om hem oprecht te proberen te begrijpen plaatst in de context van de hedendaagse geschiedenis? Wanneer men hetgeen in Rusland gaande is en gezegd wordt niet bij voorbaat bagatelliseert, maar probeert te doorgronden welke sentimenten daar – in elk geval bij de macht – onterecht of terecht leven. Dan gaat het misschien wel over een winstgevend economisch model van toe-eigenen en overheersen waarin alle afschuwelijkheden, die daarmee gepaard gaan, van generlei belang zijn. Nee, niet door Rusland, maar juist door de aan de Verenigde Staten van Amerika gelieerde landen. Dan voert Rusland juist een levensgevaarlijke strijd op leven en dood om niet overheerst en toe-geëigend te worden. Wellicht is deze oorlog op Oekraïens grondgebied, afschuwelijk als alle andere waarover we in onze media haast nooit iets vernemen, nog een uitvloeisel van de Eerste Wereldoorlog, die volgens de geschiedenisboekjes duurde van 28 juli 1914 tot 11 november 1918. Ons beeld van de werkelijkheid kan volgens mij pas enigszins kloppen wanneer dat complex is, zoals de geschoffeerde schurk tegen de imperialistische schurk. De goeie tegen de slechte hoort thuis in – voor mij saaie – films, romans en sprookjes, maar nimmer in de echte wereld. In elk geval is zorg voor de slachtoffers in Oekraïne, hetgeen volgens mij de eerste, tweede en derde prioriteit zou moeten krijgen, de laatste zorg van hen die in de machtige wapenindustrie hun geld verdienen, van de kleine kring van mensen die aan de politieke touwtjes trekt en van meet af aan geen staakt het vuren wil, en van de invloedrijke oorlogsstokers, want voor hen is ‘Eeuwige Oorlog’ hun levensader. Op een gezonde manier zouden we alle (groot-)machten moeten wantrouwen.

De Belgisch-Canadese historicus, politicoloog en publicist Jacques Pauwels is mijns inziens uitstekend in staat om vlot een helder inzicht te geven in de complexiteit rondom deze – ook voor ons – uitermate gevaarlijke oorlog op Europees grondgebied, te meer omdat het comando-centrum van Oekraïne in Brussel (en Washington) gevestigd is. Voor reeds gehersenspoelde mensen zal dit confronterende kost zijn, en degenen die zich al langer bezig houden met het thema ‘oorlog en vrede’ horen van Pauwels niet veel nieuws. De meerwaarde, die dit interview voor mij had, is dat hij in rap tempo helder maakt wat de wereldorde bepaalt, inclusief alle chaos en lijden die dat noodzakelijkerwijs veroorzaakt. Zijn inzichten ontvouwen zich – helaas via youtube – wanneer u hier klikt.

Wie graag op de bank met een kopje thee (verder) leest over zijn inzichten: hij schreef onder meer “De grote mythen van de moderne geschiedenis” (2019), “De Groote Klassenoorlog 1914-1918” (2014), “Big Business met Nazi-Duitsland” (2009), “Europese namen voor de wereld” (2008), “Het Parijs van de sansculotten: een reis door de Franse Revoluties” (2007), “Een geschiedenis van de namen van landen en volkeren” (2006), “De Canadezen en de bevrijding van België 1944-1945” (2004) en tevens bijzonder lezenswaard: “De mythe van de ‘goede oorlog’: Amerika in de Tweede Wereldoorlog” (2000); allemaal uitgegeven door EPO Uitgeverij (voor wie niet alles slikt) in Antwerpen; België.

Bronnen naast Epo Uitgeverij Antwerpen en trefwoord ‘Jacques Pauwels’ op Wikipedia: “BEKIJK: ‘Geschiedenis, essentieel om oorzaken van Russische invasie van Oekraïne te begrijpen’”; een gesprek tussen de Belgisch-Canadese historicus Jacques Pauwels en Lode Vanoost, en “Voert Rusland een strijd op leven en dood?” door Han Soete; beide via DeWereldMorgen op 22 september 2022.

Op zoek naar een collectievere moraal

Al enige jaren varieert de Bilthovense Kring op hetzelfde thema rondcirkelend om de vraag: “Hoe doe je dat, goed samenleven?” Kort samengevat is haar conclusie: ‘in de kern zitten we verlegen om een collectieve moraal’.

Deze verlegenheid willen we in de cyclus 2022-23 uitdiepen. Laten we er geen doekjes om winden: De twee pijlers van onze burgermaatschappij, de representatieve democratie en de vrijemarkt-economie, zijn van binnenuit gecorrumpeerd door het zich toe-eigenen van arbeid, grondstoffen, leefgebieden en oogst van anderen en door het overheersen dankzij geweld of rijkdom. Dit toe-eigenen en overheersen heeft zich aan ons samenleven opgedrongen als een permanent, systemisch kenmerk van ons vooruitgangsgeloof. Een wederkerige relatie met de natuur is er niet. We worden verleid ons te identificeren met bedrijven en instellingen, die het eten bepalen, die ons leven, de kleding, de telefoon, de vakantie regelen – iPhone, mijn ING, mijn KPN. We verliezen collectief een harmonieus leven op deze aardkorst en kijken weg van massa’s mensen wier leven is vervreemd tot arbeidskracht voor een koopje. Zo wordt ons werkelijkheidsbesef verwrongen en ons zelfbeeld misvormd. Morele overwegingen zijn zoek, overwoekerd door doelmatigheid, technocratische effectiviteit en geldelijk gewin. Schone schijn wint het van oprechte werkelijkheidszin. Of ze toont zich onverbloemd in de gedaante van een wrede oorlog. Hoe is het mogelijk dat we ons collectief zo gedragen?

Onze meest befaamde filosoof van Portugees-Hollandse bodem wist, getuige zijn hoofdwerk: ‘de Ethica’, in zijn tijd van hevige interstatelijke, religieuze en wetenschappelijke opschudding een ethisch bouwsel te construeren van ongekende consistentie. Wij leven net als Baruch (de) Spinoza in een vergelijkbaar spannende overgangstijd, maar in moreel opzicht is de situatie onvergelijkbaar. Immers, zeker na de tweede wereldoorlog ontbeert ons samenleven een moreel kompas en wij tasten tevergeefs naar een eenheid van denken en doen, zoals Spinoza die nog wel wist te ontvouwen. Is het niet alsof we maatschappelijk de flexibiliteit, de verbeelding en de vrijheid kwijt zijn om te kunnen ontsnappen aan de genoemde, permanente verhoudingen van overheersing en onderworpenheid?

Of… gloort er toch hoop aan de horizon? Want onlangs verscheen ‘Het begin van alles. Een nieuwe geschiedenis van de mensheid’ (in het oorspronkelijke Engels: ‘The Dawn of Everything: A New History of Humanity’; 2021) van de antropoloog David Graeber en de archeoloog David Wengrow. Het is een ode aan de prehistorie, wereldwijd; brutaal en opwindend maakt het de kachel aan met het gangbare verhaal over de geschiedenis van de mensheid. Deze schrijvers verzekeren ons dat de mensheid sinds het morgenrood van haar bestaan als andere diersoort, een onvermoede variatie laat zien aan vindingrijke ordening van samenleven en dat de alom als vanzelfsprekend gepresenteerde ontwikkeling: van groepjes jagers-verzamelaars naar landbouw, naar stedenbouw, naar staatsvorming, geen onontkoombaar patroon is. Hun boodschap luidt: “Thatcher had ongelijk, er zijn wel degelijk alternatieven!

We zijn daarom op zoek gegaan naar inleiders die hun sporen verdiend hebben met te onderzoeken wat Carl Gustav Jung met de oude Grieken kairos noemt: ‘de juiste tijd voor een gedaantewisseling van de goden – van de fundamentele principes en symbolen – die ons nu gevangen houden. Hoe kan het anders? Hoe bouwen en borgen we een collectieve moraal, een ecologie van het leven?’

Eric van Kregten
Riemke Leusink
Warrie Schuurman
Wim van Werkhoven

Deze ‘gastblog’ las ik in de inleiding op de gastsprekers 2022/2023 van De Bilthovense Kring voor Wijsbegeerte en Psychologie: “Anders denken en doen; op zoek naar een collectievere moraal”. Een inleiding naar mijn hart. Redactioneel is het hier door mij iets bewerkt, GjH.

Wilt u weten wie de gastsprekers komend seizoen zijn? Klik dan hier.

Wie betaalt bepaalt wat de volksvertegenwoordigers denken

Volgens het officiële transparantie-register van de Europese Unie blijkt dat grote bedrijven de afgelopen jaren hun lobbybudget wederom flink verhoogd hebben. Dit gaat – voor alle duidelijkheid – om lobby-inspanningen die de bedrijven zelf aangeven.

Het EU-lobbybudget van het Duitse Bayer AG bedroeg afgelopen jaar een slordige € 6.500.000. Dat is de producent van onder meer het controversiële onkruidbestrijdingsmiddel ‘Roundup’. Apple besteedde datzelfde bedrag aan EU-gelobby, Google en Meta, het moederbedrijf van Facebook, € 6.000.000, Microsoft € 5.500.000 en chipmaker Qualcomm € 4.000.000. De overige 44 officieel-grootste uitgevers aan EU-lobby-inspanningen gaven er € 92.000.000 aan uit. Het voordeel dat al deze bedrijven van hun lobby-activiteiten verwachten, hun omzet en winsten, zijn al die jaren vast en zeker vele malen hoger dan hun lobby-investeringen. Dus reist de vraag wat voor moois ze daarvoor voor burgers en buitenlui hadden kunnen doen? En wat voor noodzakelijks hadden onze overheden voor ons en de aarde kunnen doen wanneer een winstbelasting zou worden geheven?

Ook blijkt uit de officiële cijfers dat het maatschappelijk middenveld nog altijd veel minder toegang heeft tot EU-beleidsmakers dan het bedrijfsleven-van-het-grote-geld. Huishoudens (u en ik) missen nagenoeg elke toegang. Dit gaat allemaal over beïnvloeding van het EU-beleid; beleid van landen, waarvan de inwoners nog steeds denken dat ze democratisch bestuurd worden. Officieel worden dus jaarlijks miljoenen uitgegeven aan kennelijk effectieve beleidsbeïnvloeding. De werkelijke bedragen zijn waarschijnlijk nog (veel) hoger dan deze officiële.

We moeten toch eens anders over het democratisch gehalte van de EU gaan denken, zou ik zeggen. Het is al bezwaarlijk dat de staatshoofden en ministers van financiën mèèr te zeggen hebben over de koers van de EU dan het Europarlement en dan worden die parlementariërs dus op hun beurt nog eens intensief bestookt met bedriegerij, ondeugdelijke informatie en schijn-argumenten om de belangen van het grote geld veilig te stellen. Oliecharchie of plutocratie, termen voor de heerschappij van een kleine gemeenschap of het grote kapitaal, dekken de lading niet, maar wat vindt u van ‘een bewind van soevereine marionetten’? Soeverein, omdat de europarlementariërs vrij zijn zich door iedereen op de hoogte te laten stellen, en marionetten, omdat ze hun oor vooral bij grootbanken en grootbedrijven te luisteren leggen en dus in hun handen als was zijn.

Bron: “Grote bedrijven spenderen steeds meer aan beïnvloeding Europees beleid” door InterPressService via DeWereldMorgen op 20 september 2022.

‘Sabra’ en ‘Shatila’

Onze politieke leiders, altijd in de bres om schendingen van de mensenrechten aan te klagen, vonden het niet de moeite waard om 16 september jl. de 40ste verjaardag te herdenken van de slachtingen in Sabra en Shatila.

Kan je het jonge mensen verwijten dat ze geen idee hebben waar die namen voor staan, wanneer de media er geen beeld of letter aan wijden? De vraag stellen is hem beantwoorden: Nee!

Dus speciaal voor iedereen, die de 60 jaar nog niet bereikt heeft: ‘Sabra’ en ‘Shatila’ waren in 1982 Palestijnse vluchtelingenkampen in de buurt van de Libanese hoofdstad Beiroet. In die tijd werd een groot deel van Libanon bezet door het Israëlisch leger (IDF), dat kon rekenen op de samenwerking met een christelijke militie in Zuid-Libanon. Militair opperbevelhebber van het IDF was Ariël Sharon, onthoud die naam. Toen werd de net verkozen – maar nog niet beëdigde – president Bashir Gemayel vermoord, hoogstwaarschijnlijk door pro-Syrische milities. Echter, met de beschuldigende vinger werd naar de Palestijnse bevrijdingsorganisatie (PLO) gewezen.

Ter vergelding werden door het Israëlisch leger beide kampen afgesloten en omsingeld en zij lieten de Libanese christelijke milities 16, 17 en 18 september ongestoord in de kampen hun gangen gaan. Vanuit de wachttorens kon het IDF zien wat er gebeurde. De blokkade werd echter niet opgeheven en er werd geen enkele poging gedaan om de slachtpartijen te stoppen.

Het juiste aantal zal nooit bekend worden. 700 doden volgens het Israëlisch leger, 1.000 tot 1.500 volgens het Rode kruis tot 2.000 volgens Palestijnse tellingen. Het grootste deel van de slachtoffers waren kinderen en vrouwen. Zelfs een Israëlische onderzoekscommissie kon later niet anders dan de ‘persoonlijke verantwoordelijkheid’ van Ariël Sharon voor deze mensenrechtenschendingen vaststellen. Daar heb je ’m weer. Deze man is vervolgens de geschiedenisboekjes ingegaan als de eerste minister van Israël, die regeerde van 17 februari 2001 tot en met 11 april 2006.

Uiteraard werd gedaan alsof alleen Palestijnse terroristen gedood waren, maar gezien het feit dat de milities slechts met ongeveer 150 mensen waren en slechts 2 dodelijke slachtoffers telden, kan deze Israëlische bewering gemakkelijk weerlegd worden. Wie meer details wil, vindt genoeg informatie op het internet.

Kunt u zich inbeelden dat als een Palestijnse organisatie 40 jaar geleden zoveel slachtoffers zou hebben gemaakt, dit niet met een herdenking breed zou worden uitgemeten? Nou, ik niet, want onze media en die politieke leiders stellen ten aanzien van schendingen van rechten (het internationale recht, mensenrechten of het oorlogsrecht) altijd de voorwaarde dat ze zich er pas over roeren wanneer ze door een land gepleegd worden dat niet op onze vriendenlijst staat. Dat versterkt internationale vriendschappen en nationale vijandbeelden.

Bron: “Waarom 40 jaar Sabra en Shatila géén nieuws is” door Lode Vanoost via DeWereldMorgen op 16 september 2022.

“Ze noemde me een leeuwin”

Ze werd door sommigen verguisd. Op Twitter las ik dat ze uit een terroristenfamilie zou komen. Anderen vonden haar juist moedig en soms zelfs bij het heroïsche af. Ik zag haar als een van de slachtoffers van een onderdrukkend regiem. Echter, waarin iedereen elkaar vond, was dat de bekendheid van haar casus duidelijk maakte dat de Israëlische regering gewoon is ten aanzien van Palestijnen haar eigen wetten en het internationale recht met voeten te treden. Voor wie haar naam vergeten is: Ahed Tamimi. Toen was ze 17 jaar oud, en inmiddels 21.

Zij heeft nu, samen met haar vriendin Dena Takruri, nu het boek “They Called me a Lioness – A Palestinian Girl’s Fight for Freedom” af en onlangs gepubliceerd; dus te koop bij de boekhandel. Dat u het maar weet. Haar vriendin is een Palestijns-Amerikaanse journalist en zelf studeert ze ‘Internationaal Recht’, omdat zij vastbesloten is met haar ervaringen en kennis de strijd voor rechtvaardigheid op een juridische weg voort te zetten.

Haar boek beschrijft veel meer dan haar eigen ervaringen. Zij zijn er samen in geslaagd een volledig verhaal van Palestina te vertellen; van Palestina onder het Britse juk, de Naqba, de bezetting van 1967, het leven onder de huidige bezetting, de dagelijkse ervaringen met arbitraire aanhoudingen, apartheid, de bedreigingen familie of vrienden aan te houden, de blokkades, de kolonisatie, de ondervraging van kinderen zonder hun ouders of een vertrouwenspersoon, ondervragingen zonder enige vorm van recht op verdediging, de psychische folteringen, … .

Het is alweer 4 jaar geleden dat video’s over de klap, die ze uitdeelde aan een Israëlische bezettingssoldaat, en een van haar verhoren over de wereld gingen. Waarom net die eerste video wereldwijd viraal ging, weet ze nog steeds niet, dus die vraag wordt in haar boek niet beantwoord. De kwestie is: er circuleerden al jaren beelden van haar, onder meer van toen zij samen met haar moeder haar broertje, met een arm in een verband, wist te redden van de wurggreep van een andere bezettingssoldaat.

Voor wie geïnteresseerd is: Ahed Tamimi neemt zaterdag 17 september tijdens ‘Manifiesta’ in Oostende (België) om 13u deel aan een debat en onthult om kwart voor vijf een graffiti. Op zondag 18 september spreekt zij daar om 18 uur. Tussendoor signeert zij haar boek: Ahed Tamimi & Dena Takruri. “They Called me a Lioness – A Palestinian Girl’s Fight for Freedom” (2022), uitgegeven bij One World (imprint Random House) in New York; 274 pp. ISBN 978 0593 1345 80.

Bron: “Ahed Tamimi is Palestina, jong, ervaren en vastberaden”; een boekrecensie door Lode Vanoost via DeWereldMorgen op 12 september 2022.

Via deze boekrecensie kunt u ook het verhoor (nog eens) bekijken.

“Wat zijn ze met ons van plan?!”

is de titel van de flyer waarin ik lees dat we ons op het ergste zouden moeten voorbereiden. Van wie hij komt, vermeldt de folder niet, die ik zonder toelichting ontving van een goede vriend van mij. Daarom las ik het blauwe dubbelzijdig bedrukte A4-tje toch maar door tot het eind.

De strekking: onze politiek realiseert de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties [die tegen 2030 bereikt moeten worden; GjH] en voert de coronamaatregels van de wereldgezondheidsorganisatie (de WHO) uit; dat zijn internationale on-democratische organen. De zorg is dat we – dom gehouden – de weg effenen voor een ‘on-democratische Wereldregering’. Die zou dan bestaan uit multinationals, die zich ten doel gesteld zouden hebben alles in 2030 te bezitten en te controleren, “zo ook de mens”, lees ik. Ook lees ik dat een selecte groep mensen al vanaf ongeveer 1900 aan dit ‘Total World Control’ en ‘Total World Government’ zou werken. Mede daarom zou het nu voor het midden en kleinbedrijf onmogelijk gemaakt worden om financieel overeind te blijven. En dan wordt in de flyer nog gerept over kwalijke gevolgen van Big Tech, Big telecom, de chemische/ farmaceutische industrie en de World Bank; die achter de VN schuil gaan, bezwaarlijk voor onze privacy, de volksgezondheid en ons welzijn, en over de verderfelijke invloed van BigMedia op wat we (allemaal niet) weten over wat er in de wereld gebeurt.

De Verenigde Naties

De nadruk op ‘on-democratisch’ suggereert dat wanneer inspraak en medezeggenschap goed geregeld zijn, er geen vuiltje aan de lucht is. Dat zou ik oneens zijn met de samenstellers van de flyer. Van het Hitler-Duitsland kunnen we bijvoorbeeld leren dat de staat ook met democratische middelen zich te buiten kan gaan aan geweld en onderdrukking en zelfs met democratische middelen de democratie om zeep kan helpen. Juist daarom draag ik de VN, anders dan tekst van de folder ons laat weten, een warm hart toe. Ik steun Amnesty International al jaren, dat de door de VN geformuleerde ‘fundamentele rechten van de mens’ wereldwijd bewaakt, om maar wat te noemen (* onder aan dit stukje heb ik te uwer informatie een citaat uit het Handvest van de Verenigde Naties opgenomen). Ik heb ook kritiek op het functioneren van de VN: met name de dominantie van enkele staten in de VN-Veiligheidsraad, met name de 5 permanente staten, die een vetorecht toebedeeld hebben gekregen (dat wat mij betreft dit jaar nog afgepakt zou moeten worden). Bovendien wordt er binnen heel de VN van alles afgesproken, maar per saldo is het een machteloos, noodlijdend instituut dat geen middelen heeft daadwerkelijk te beschikken over het (per project) toegezegde geld. Systematisch stellen staten de benodigde en toegezegde gelden bij lange na niet ter beschikking van de VN. Daardoor laat de uitvoering van veel projecten te wensen over, als ze al van de grond komen. Ten tijde van corona trok de Verenigde Staten van Amerika zich terug uit de WHO. En ‘onze politiek’ lapte de WHO-maatregels aan de laars, omdat Nederland een ‘intelligenter’ antwoord op het virus zou hebben. Zo moest bijvoorbeeld vanwege exact hetzelfde besmettingsgevaar in het ene land 1 meter afstand gehouden worden, wij hoorden bij de landen die 1,5 meter aanhielden en in andere landen was dat 2 meter. Ook de binnen de WHO gemaakte afspraak een eventueel toentertijd-toekomstig vaccin gelijkelijk te verdelen over de wereld werd niet nagekomen. Alleen rijke landen konden op grote schaal overgaan tot vaccinatie (met een goedje dat de flyer-samenstellers niet vertrouwen, begrijp ik).

Kapitalisme, Keynesianisme & Neoliberalisme

Volgens mij hebben we die ondemocratische wereldregering officieus al wel zo’n beetje gerealiseerd. Dat lijkt mij een gevolg van onze neoliberalistische benadering van zo’n beetje alle materiële randvoorwaarden, die er in ons leven toe doen. Ons doorgeslagen kapitalisme en liberalisme, dat in toom gehouden volgens mij voor iedereen een weldaad had kunnen zijn, bepaalt nu dat iedereen – met uitzondering van degenen die geld met geld maken – ten onder gaat in een samenleving waar concurrentiekracht het enige is dat telt. Vanuit het neoliberalistisch gedachtegoed moet de invloed van regeringen op het maatschappelijk verkeer marginaal zijn en zijn idioot rijke privé-personen en veel te rijke ondernemingen ontstaan, waaraan schier onmogelijk nog paal en perk gesteld kan worden. Die geest is allang uit de fles. Het positieve mensbeeld van het neoliberalisme, dat mensen er onderling wel uitkomen, dat de overheid niet moet verbieden, maar hooguit ontmoedigen, heb ik nooit gedeeld. Wat mij betreft moesten onze overheden juist alles op alles zetten om de zwakken tegen de sterken te beschermen, omdat de zwakkeren anders het onderspit delven. Dat uitgangspunt is in Westerse landen allang passé. Nu zien rijken geen obstakels, die hen dwingen om hun gedrag aan te passen. Zij blijken zelfs keer op keer in staat regeringsbeleid naar hun hand te zetten. En de armen worden gestimuleerd, lees: ‘onder financiële druk gezet’, zich te gaan verrijken. Wat ooit ‘genoeg’ was, is nu altijd ‘te weinig’. Dat arbeid niet loont wordt al jaren door de overheid voor lief genomen. En en masse worden rijke stinkerds vereerd en in de watten gelegd in plaats van gewantrouwd wegens diefstal, ook al zouden ze nooit een wet hebben overtreden. In die mysterieuze flyer-zonder-afzender wordt gerept van onze afhankelijkheid van multinationals, maar dan gaat het alleen over die, die achter de VN (met name de WHO) en die deelnemen aan het WEF (ik lees: ‘World Economic Forum’/ ‘Davos’). Ik zie daarentegen in èlke multinational een gevaar voor de aarde en voor alle samenlevingen waar zij actief is (en ik doe mijn boodschappen daarom zoveel mogelijk bij zelfstandige ondernemers).

Wanneer degene, die dat moet doen, de dijken jaren achtereen niet onderhoudt, gaan we bij een overstroming het water toch niet de schuld geven?

Het lijkt mij wel een juiste constatering dat ‘een selecte groep mensen’ sinds 1900 een bepaalde verkeerde wereld voorstaat, al zou ik het jaartal verder weg leggen. Na de middeleeuwen baarde de verlichting sommigen zorgen en ‘een selecte groep mensen’ wilde de macht van de kerk ongemoeid laten. Met kolonialisme en slavernij bleek een hoop geld verdiend te kunnen worden. Daarvoor moesten koloniën onderworpen en overheerst worden en hun bewoners en de tot slaaf te maken mensen ontmenselijkt (hetzelfde lot als nu allochtonen, asielzoekers en andere vluchtelingen ten deel valt). Ook daar zorgde ‘een selecte groep mensen’ voor. Bovendien werd dààr volgens mij de kiem voor ons huidige kapitalisme gelegd. Die kiem groeide en groeide. Na de Tweede Wereldoorlog stagneerde die groei tijdelijk door het keynesianisme, dat in het Westen onder regie van de VS aangehangen werd (een economische theorie naar ‘het model van John Maynard Keynes’). In deze periode groeide ik op hetgeen belangrijk is voor wat ik ‘juist’ en ‘onrecht’ vind; mijn normen en waarden. Eind jaren ’70 begon deze benadering weer plaats te maken voor het kapitalisme van weleer en het neoliberalisme. ‘Een selecte groep mensen’ verkeert in de positie dat zij achter de schermen invloed kan uitoefenen op het regeringsbeleid. Die maakt daar dankbaar gebruik van en niet zozeer om het algemeen belang, maar om hun eigen belangen te behartigen. Ik meen dat te weten doordat wat achter de schermen gebeurt ons soms toch bekend wordt. Zo is er ook ‘een selecte groep mensen’, die de wetenschappelijke manier van werken overboord gegooid heeft en redeneert: “Wanneer het geloofd wordt, is het vast waar”. Inmiddels is in Nederland de VVD al meer dan 10 jaar de grootste partij. Voor mij nog altijd ongelooflijk, maar het is werkelijk waar, zoals het wegzetten van groepen mensen in de Tweede Kamer en zelfs de schendingen van fundamentele mensenrechten zelfs daar steeds ‘normaler’ blijken, of in elk geval lijken te worden.

De VS kunnen het met hun verlangen naar alleenheerschappij en hyperkapitalisme nòg bruiner bakken. Zij domineert haast overal in de wereld letterlijk ten koste van mensen in arme landen, in de Europese Unie (en dat laten we, de Europese Unie en de Nederlandse regering, zelf toe!), in ontwikkelingslanden, ten koste van veel ecosystemen op de planeet waarop we leven, ten koste van het leefmilieu in alle hoeken en gaten over heel de wereld en ten koste van veel oorlogsleed. Wat mij betreft was het in de ’80-er jaren al, dus ruim een decennium voordat het ‘Warschaupact’ ontbonden werd, hoog tijd om onze veel te innige band met de NATO (als instrument voor de VS om haar alleenheerschappij te bewerkstelligen) en die met de VS in te wisselen voor een meer afstandelijke vriendschap. Maar mijn volk kiest al decennia heel anders dan ik.

Invloeden van digitalisering & grootbedrijven versus Pacifisme & Socialisme

Ik ben altijd al fel gekant geweest tegen het benadelen van het MKB, en de bevoordeling van multinationals. Waarom moet het cafetaria het volle pond aan belasting betalen, terwijl onze belastingdienst met McDonalds geheime deals afspreekt? Waarom krijgen multinationals ontheffingen van de winkeltijdenwet en blijft het hun mogelijk gemaakt worden om (nagenoeg) geen belasting af te dragen? Mijn antwoord is: ‘neoliberalisme’. Daarin moet het iedereen en zeker ondernemers mogelijk gemaakt worden onbeperkt geld te verwerven, met quasi-argumenten als ‘concurrentie’ en ‘werkgelegenheid’. Maar de meesten van ons tuinen erin, omdat ze niet bedenken dat kwaliteit altijd voor kwantiteit moet gaan. Nou ja, misschien is dat ook niet zo, maar dat is een uitgangspunt van mij. Bovendien volgen de meesten alleen het mainstream-nieuws via amusementsmedia zoals de commerciële en publieke omroep, die per definitie op de hand van de status-quo – en een stormpje in een glas water – is.

Tenslotte nog die invloed van digitalisering en grootbedrijven op onze leefwijze. Die is mij ook al sinds mijn volwassenheid bekend en een doorn in het oog. Ik sta bijvoorbeeld om mijn privacy te beschermen nagenoeg geen cookies toe op wat op internet aangesloten is. Ik bepleit al jaren hetzelfde scala aan eisen te stellen aan wat ingevoerd wordt, als aan wat hier geproduceerd wordt en een belasting op winst. Ik zou de ontwikkeling willen stoppen van genetische modificatie en zichzelf verplaatsende objecten, zoals auto’s, dienstbare en vechtrobots. Ik bepleit al jaren dat we niet moeten denken dat we stuk voor stuk de wereld kunnen verbeteren, zolang de meesten van ons op politieke partijen stemmen, die ‘bedenkelijke innovatie’, ‘groei’ en ‘groot’ hoog in het vaandel hebben. Het zou wat mij betreft om mensen moeten gaan, scherper geformuleerd: “om het beperken van lijden”. Echter, sinds de ’80-er jaren kiest ook mijn volk voor welvaart boven welzijn. Zodoende ben ik onderhand een haast versteende socialist; een fossiel, dat arbeidsvoorwaarden, lonen, veel diensten en vitale bedrijven weer terug onder onze democratisch gekozen parlementaire controle zou willen brengen. Maar er is bij mijn weten in Nederland geen enkele politieke partij, die vanuit zo’n zienswijze wil afrekenen met bedenkelijke vernieuwing, BigMedia, Big Tech, Big telecom, de chemische/ farmaceutische industrie, het militair-industrieel complex, de NAVO, de VS, de World Bank & alle andere grote of kleine ondernemingen, die niet bijdragen aan eerlijke handel, de volksgezondheid, welzijn en wereldvrede.

Mystiek of Politiek

Het verschil tussen de flyer-makers en mij is – vermoed ik – dat ik de macht van die multinationals toeschrijf aan een manier van politiek bedrijven. Alleen dàt en niets anders dan dat.

Politiek wordt hier bedreven op een manier, die in het stemhokje de grootste aanhang genereert en waarvan sinds het ‘Akkoord van Wassenaar in 1982’ in de polder en achter de schermen – een beetje met werknemers en – veel te intensief wordt samengespannen met het grote geld. Ik hang nog altijd de ideeën aan, die grofweg ooit binnen de ter ziele gegane ‘Pacifistisch Socialistische Partij’ gemeengoed waren. Kom er maar eens om. Zolang we eigen belang voorop stellen, zullen armen armer worden, groten groter, multinationals en rijken machtiger en rijker. Het voetvolk zal zichzelf moeten redden. Of verdrinken, waar dan uiteindelijk geen politieke haan naar kraait. Het is al decennia zo, zoals we hier op het moment van schrijven met ‘afnemende koopkracht in combinatie met economische groei’ voorbeeldig aan den lijven ondervinden: geld en macht zijn onjuist verdeeld. En daarvoor zijn we collectief zelf verantwoordelijk; wij hebben de verkeerde politici gekozen om regels te stellen en wetten uit te vaardigen. Alleen daardoor kon de geest lang geleden de fles verlaten. Het is op veel fronten fout gegaan en die ontwikkeling gaat (nog) door, maar ik verzet me tegen bangmakerij-in-een-bubbel voor een ‘Great Reset’, zoals ik me als weldenkend mens met hart en ziel tegen elke hetze verzet.

Ik zou aan de folder-makers willen zeggen: : “Maak je kenbaar en ga het gesprek aan om de oorzaken bloot te leggen van alles wat volgens jullie fout gaat. Verspreid geen folders zonder afzender, organiseer ook geen bubbel, maar bekritiseer met open vizier en gedraag je precies zoals je zou willen dat degenen, die voor ons gevaarlijk zijn, zich zouden moeten gedragen.”

Ik ben niet bang voor een ‘on-democratische Wereldregering’, ‘Total World Control’ of ‘Total World Government’. Zulke angstbeelden horen thuis in slechte films, die ik niet kijk: de goeien tegen de slechteriken. Het werkelijke leven daarentegen is volgens mij vele malen complexer. Alles overdenkend en vervolgens overziend gaat het in elk geval volgens mij gewoon om ‘vast op de een of andere manier goedbedoelde, maar in de uitwerking ronduit asociale politiek’, al decennia bedreven door mensen waarop we zelf stemmen (zelfs door niet op te komen draven wanneer er gestemd kan worden).

* Toegift: uit het Handvest van de Verenigde Naties

Wij, de volken van de Verenigde Naties,

vastbesloten

komende geslachten te behoeden voor de gesel van de oorlog, die tweemaal in ons leven onnoemelijk leed over de mensheid heeft gebracht, en

opnieuw ons vertrouwen te bevestigen in de fundamentele rechten van de mens, in de waardigheid en de waarde van de menselijke persoon, in gelijke rechten voor mannen en vrouwen, alsmede voor grote en kleine naties, en

omstandigheden te scheppen waaronder gerechtigheid, alsmede eerbied voor de uit verdragen en andere bronnen van internationaal recht voortvloeiende verplichtingen kunnen worden gehandhaafd, en

sociale vooruitgang en hogere levensstandaarden in groter vrijheid te bevorderen,

en te dien einde verdraagzaamheid te betrachten en in vrede met elkander te leven als goede naburen, en onze krachten te bundelen ter handhaving van de internationale vrede en veiligheid, en door het aanvaarden van beginselen en het invoeren van methodes te verzekeren, dat wapengeweld niet zal worden gebruikt behalve in het algemeen belang, en gebruik te maken van internationale instellingen voor de bevordering van de economische en sociale vooruitgang van alle volken,

hebben besloten onze inspanningen te verenigen om deze doeleinden te verwezenlijken.

Dienovereenkomstig hebben onze onderscheiden regeringen, door tussenkomst van hun in de stad San Francisco bijeengekomen vertegenwoordigers, die hun volmachten hebben overgelegd, welke in goede orde zijn bevonden, overeenstemming bereikt over dit Handvest van de Verenigde Naties en richten zij hierbij een internationale organisatie op, die de naam zal dragen van de Verenigde Naties.

​Hoofdstuk I. DOELSTELLINGEN EN BEGINSELEN

​Artikel 1

De doelstellingen van de Verenigde Naties zijn:

  • 1. De internationale vrede en veiligheid te handhaven en, met het oog daarop: doeltreffende gezamenlijke maatregelen te nemen ter voorkoming en opheffing van bedreigingen van de vrede en ter onderdrukking van daden van agressie of andere vormen van verbreking van de vrede, alsook met vreedzame middelen en in overeenstemming met de beginselen van gerechtigheid en internationaal recht, een regeling of beslechting van internationale geschillen of van situaties die tot verbreking van de vrede zouden kunnen leiden, tot stand te brengen;
  • 2. Tussen de naties vriendschappelijke betrekkingen tot ontwikkeling te brengen, die zijn gegrond op eerbied voor het beginsel van gelijke rechten en van zelfbeschikking voor volken, en andere passende maatregelen te nemen ter versterking van de vrede overal ter wereld;
  • 3. Internationale samenwerking tot stand te brengen bij het oplossen van internationale vraagstukken van economische, sociale, culturele of humanitaire aard, alsmede bij het bevorderen en stimuleren van eerbied voor de rechten van de mens en voor fundamentele vrijheden voor allen, zonder onderscheid naar ras, geslacht, taal of godsdienst; en
  • 4. Een centrum te zijn voor de harmonisatie van het optreden van de naties ter verwezenlijking van deze gemeenschappelijke doelstellingen.

Verfoeilijk geld naast verfoeilijk geweld; Oekraïne hoe dan ook onteigend

​In het Oekraïne van vlak vòòr de inval door Rusland werd 40% van de landbouwgrond, de meest vruchtbare grond in heel Europa, gecontroleerd door Amerikaans kapitaal, en wel met name door 3 multinationals: Bayer (het deel daarvan dat voorheen bekend of berucht werd onder de naam ‘Monsanto’), Cargill en Dupont. Net als haast overal in de wereld zijn Blackrock, Blackstone en Vanguard ook hier de grootste aandeelhouders. Ergo, het Amerikaanse grote geld is er met de poet vandoor en onafhankelijke Oekraïense boeren hebben – onder druk van het Internationaal Monetair Fonds – het nakijken. Ik zal dit toelichten.

Bijna 2/3 van de Oekraïners was uitgesproken tegen het toestaan van buitenlandse investeerders om Oekraïense landbouwgrond te verwerven, 66% wenste een referendum over deze kwestie, maar het Oekraïens eenkamerparlement, de ‘Verchovna Rada’, heeft in maart 2020 onder druk van het ‘IMF’, de belangrijkste schuldeiser van het land, en president Volodymyr Zelensky een wet aangenomen, die onder meer aan particulieren toestond om vanaf 1 juli 2021 tot 100 hectare grond te kopen. Doordat nagelaten werd het mechanisme voor het huren van land te regelen, konden de bedrijven en fondsen waar we het over hebben die wet gemakkelijk omzeilen. Daar is driftig gebruik van gemaakt. En toen wij begin augustus vernamen dat de ‘Razoni’ sinds de invasie als eerste Oekraïense graantransportschip Odessa verliet, ging het feitelijk om Amerikaanse belangen, die hiermee behartigd werden, en niet om Oekraïense belangen. Dat was men vergeten te vermelden, dus bij deze.

Ter aanvulling of herinnering: vòòr de goedkeuring van die wet verkondigden pro-Zelenski-demonstranten dat “het land toebehoorde aan de Oekraïners”, terwijl ze ‘de Arabieren’ en ‘de Chinezen’ stigmatiseerden omdat zij zich volgens hen voorbereidden “om ons land met wagonladingen tegelijk weg te kapen”. Nu blijkt dus dat het het Amerikaanse kapitaal is dat 40% van de Oekraïense landbouwgrond controleert, het Chinese kapitaal 5% en ander Westers kapitaal ook nog wat.

Bron: “Drie Amerikaanse bedrijven controleren meer dan een derde van de Oekraïense landbouwgrond” door Le Courrier des Stratégies via de Vertaaldesk van DeWereldMorgen op 30 augustus 2022.

Dubbele moraal

Omdat ik denk ergens iets vanaf te weten valt mij de dubbele moraal op in de berichten, die ons via onze media tegemoet dwarrelen. De kam, waarover ons nieuws geschoren wordt, wordt aangepast aan wie in het nieuws is, en niet een beetje ook:

Wat China doet, is daarom haast per definitie vreselijk en wat China maakt zit vol spyware. Wat de Europese Unie doet, kan niet anders dan zoals ze dat doet. Wat de NAVO doet, is wel gedaan, want behulpzaam, democratisch, of vanuit goed aangevoelde zelfverdediging; met vooraf vastgestelde regimes die bevriend of vijandig zijn hetgeen de Verenigde Staten van Amerika dicteert. Wat de Nederlandse regering uitspookt, is intelligent omgaan met de crises waarmee we geconfronteerd worden; zonder de relevante context van die catastrofes. Alles moet gezellig en leuk blijven. Wat Rusland doet, is wederom vreselijk, maar wat wil je – volgens ons nieuws – met zo’n dictator aan de macht? Wat de VS doet, is weer wel gedaan, en we bejubelen dat wat in de beeldvorming ‘ok’ is, negeren bijzonder veel kwalijks en praten goed; ook wat pertinent fout is, bijvoorbeeld omdat het strijdig is met artikel 1 van onze grondwet, internationaal vastgestelde kinderrechten, het non-proliferatieverdrag, het internationaal erkende oorlogsrecht of de universele verklaring van de rechten van de mens.


Daarmee lopen onze media bewust of – waarschijnlijk, omdat onderzoeksjournalistiek tegenwoordig een apart specialisme is – onbewust keurig in de maat met wat Amerikaanse persbureaus ons voorschotelen. Leve de status quo. En vooral leve de, leve de, leve de handel!!! En wat ziet ons straatje er in het nieuws schoongeveegd uit; slechts hier en daar een vuiltje, maar waar gehakt wordt, vallen nu eenmaal spaanders. En waar de rechtstaat structureel aan de kant geschoven wordt, zullen er wel structurele spaanders vallen.

O, daar heb je ze: “Welkom lobbyisten van het grote geld. Nee, u hoeft zich niet te legitimeren. Komt u binnen, neem plaats, wat is er van uw dienst?

Een luxe leven

Mijn cello mocht niet mee op vakantie in de hooggebergten van de Pyreneeën. En na mijn vakantie heb ik haar (hem of het) naar een reparateur moeten brengen. Naast onderhoud moest er ook een zich aandienend probleem voorkomen worden. Een klus, die buiten mijn kunnen lag. Nu zijn we weer verenigd, mijn cello en ik.

Mijn spel is er door al dat niet-spelen minder op geworden, maar – gelukkig – ook niet veel slechter dan voor mijn vakantie. Het valt me niet heel gemakkelijk na 6 weken mijn cello weer ter hand te nemen en mezelf ermee te confronteren dat het nog niet gaat zoals ik graag zou willen. Ik heb van de centimeter hoge stapel aan oefenstof een selectie gemaakt; de stukjes die me redelijk afgaan eerst. Zou ik die stukjes in één keer doorspelen, dan heb ik ongeveer aan 20 minuten muziek, maar ik herhaal stukjes die niet goed genoeg gaan tot ze wel goed gaan. Met name geldt dat voor “At morn” van W.H. Squire (bewerkt door Alvin Buechner), dat ik eigenlijk uit mijn hoofd wil leren spelen, omdat het lastiger voor mij is dit stuk met al die herstellingstekens, kruizen en mollen van papier te spelen. Met mijn dagelijkse oefeningen voor mijn lessen ben ik nu elke dag ruim een uur aan het studeren.

Daarnaast heb ik nog voor zeker een uur muziek aan oefeningen in de rest van de stapel. Oefeningen die me minder goed afgaan of voorlopig ogenschijnlijk onmogelijk voor mij zijn. En daar kwam deze week muziek bij van het repertoire, dat mijn amateur-orkest voornemens is het nieuwe seizoen te gaan spelen. Ook daarop moet ik studeren. Binnenkort starten mijn cello-duet en mijn cello/horn-duet weer, dus ook daarvoor moet ik aan de slag. Ik zet strepen in mijn agenda om voldoende tijd over te houden voor al die oefeningen. En dan doe ik in september nog mee aan een ‘Muziekproject balletmuziek’; nòg 9 dansen uit “De Notenkrakerssuite” van Pyotr Ilyich Tchaikovsky en “Romeo en Julia” van Sergei Prokofiev aan studiestof.

En toch; wat is dat in mij; wellicht in ieder mens? Het voelt goed om iets te moeten. Om uitdagingen aan te gaan; mijn individuele lessen, waarin ik zoveel techniek leer, en om met mijn muziekbroeders en -zusters zo mooi mogelijke muziek te maken. Om iets te willen presteren. De een doet dit, de ander dat en ik speel cello. Het voelt goed dat de vakantie er nu voor mij opzit, al zou ik ook levenslang met mien leafke onze vakanties willen voortzetten. Maar dat gaat niet; mijn huis is mijn thuis en ik hoef – gelukkig – nergens voor op de vlucht. Ja, ik ben me naast al die oefeningen op mijn cello wel aan het inlezen om het over een tijdje met mien leafke op Kreta naar mijn en onze zin te hebben. Voor de eerste nachten van die reis zijn we al een appartement aan het boeken.

En ik besef dat dit puur luxe is. Hoeveel anderen tobben met hun brein, met conflicten, met geldzorgen, met hun gezondheid, met instanties, noem maar op. En ik besef ook dat ik die luxe mede eraan te danken heb dat ik in Nederland geboren ben uit Nederlandse ouders en voorouders, dan weer eigenwijs genoeg om mijn eigen weg te gaan met een goed stel hersens en dan weer wijs genoeg om me aan de omstandigheden aan te passen, met levenslang al vrienden die me ook nog eens op ideeën brengen en voor misstappen behoedden. Ik voel me dankbaar voor en vereerd met zoveel gunsten.

Maar nu ga ik mijn cello pakken om die oefenen te doen; ik ben al laat.