Categorie: privé

Laatste weblog, een afscheid dus

On door GerardusinprivéEen reactie plaatsen

Na het publiceren van het vorig weblog ben ik de al dan niet vermeende ‘indoctrinatie’ van onze actualiteiten-rubrieken en ander nieuws even uit de weg gegaan; ik heb momenteel geen idee met welke hype ons nieuws ons nu weer vrijblijvend amuseert, maar dat hij de vrede dient, waag ik bij voorbaat te betwijfelen. Laat staan de wereldvrede. Over andere zaken, die in mijn leven speelden, voelde ik geen behoefte wie ook via deze website te informeren.

Nee, vorige week verbleven mien leafke en ik een paar dagen in een prachtig gelegen huis van een ander. Naast dat huis was een bijzonder groot weiland (of wat daarvoor doorging) met een omvangrijke kudde schapen. In de nacht van 10 op 11 november moest ik naar het toilet en ik hoorde een enorm luidkeels nachtelijk geblaat van de ooien en lammeren, en wellicht ook van de rammen. Het scheen mij toe dat ze blaatten om het blaten en het ging lang door. In elk geval totdat ik weer in slaap viel (wat niet meeviel met al dat geblèr in mijn oren). Ik vond het overigens wel grappig om naar te luisteren; heel anders dan thuis.

Echter, de dagen daarna, toen ik al dat gemekker van die schapen op me liet inwerken, bedacht ik dat ik na mijn 805 blogs vast wel kan stoppen met mijn gemekker hier. Ik heb u nu wel afdoende geïnformeerd over hoe ik in het leven sta, voor zover dat voor mensen die ik veelal niet ken, maar die wel mijn weldenkende tijdgenoten zijn, van belang zou kunnen zijn. Vooralsnog neem ik mij daarom voor het op deze plek hierbij te laten. Mijn boodschap voor u, mijn medemens, zelfs die ik in de toekomende tijd voor u heb, mag inmiddels wel duidelijk zijn.

Het ga u goed, geïnteresseerde, uit hetzelfde hout gesneden of kritische, soms strijdlustige lezer. Ik dank u voor uw aandacht en uw eventuele reacties. Anderen wijs ik er ten overvloede op dat – hoewel niet meer geactualiseerd – de zienswijzen van mijn overdenkingen, vast en zeker precies zoals ook uw gemekker, volgens mij voorlopig niet aan relevantie zullen inboeten.

Wil zijn wie je bent, wil niets liever dan dat en leef in vrede,

Gerardus Horlings

“Leve wij!”

On door Gerardusinmedia, privé, wereldverhalenEen reactie plaatsen

Wanneer we het nieuws een beetje volgen, kunnen we het na verloop van tijd ook een beetje voorspellen. Heel in het kort: “Wij staan aan de goede kant van de geschiedenis en zij, zeg maar alles wat voor ons ‘vreemd’ is, aan de foute”.

Amerika, Canada en het Verenigd Koninkrijk hebben West-Europa van het Hitler-Duitsland bevrijd, lezen we bij herhaling, maar dat onder leiding van Joseph Stalin, eveneens bekend van ongekende binnenlandse repressie, Hitler-Duitsland de facto verslagen is – ten koste van 26 tot 30.000.000 gedode Sovjets – wordt hier collectief in het nieuws verzwegen. Critici van het Chinese en Russische bestuur worden in onze media op het schild gehesen, critici van Israël worden van anti-semitisme beticht en critici van de Verenigde Staten van Amerika worden systematisch genegeerd. We worden – terecht als bedreigend – deelgenoot gemaakt van (nucleaire) militaire oefeningen van China, Noord-Korea en Rusland, maar over oefeningen die door Israël, de NAVO en/of de VS worden gehouden, worden we niet geïnformeerd, alsof die geen gewicht in de schaal leggen voor de spanningen in de wereld. Schendingen van mensenrechten door China en Rusland worden – terecht – breed uitgemeten (hetgeen een nieuwe impuls gekregen heeft nadat de NAVO in haar plannen van 2020 tot 2030 deze landen als ‘vijanden’ bestempelde). Schendingen van mensenrechten door Israël en de VS worden in het nieuws genegeerd of toegedekt; onterecht, want schendingen van mensenrechten zijn schendingen van mensenrechten, toch? Niet-Westers-gezinde landen deugen niet, al doen ze soms – meestal onder vermeende druk van Westerse landen – wel eens iets goeds. Westerse landen daarentegen maken wel eens foutjes, maar strijden immer voor democratie en mensenrechten, en zijn bereid daarvoor grote offers te brengen, zelfs mensenoffers om in Afghanistan, Korea, Irak en Vietnam democratie te brengen, en daar de mensenrechtenschendingen tegen te gaan. Dat de mensenoffers voornamelijk zwarte Amerikaanse en Britse militairen betreffen wordt dan weer verzwegen.

En voor de binnenlandse ontwikkelingen geldt hetzelfde. Leve de status quo, we leven in een gaaf land, we gaan intelligent met bedreigingen om en we hebben de beste gezondheidszorg van de wereld, aldus de megafoon van onze minister-president. En aldus onze nieuwsvoorziening. Die minister-president geeft herhaaldelijk ruiterlijk toe dat er foutjes gemaakt worden onder het motto ‘waar gehakt wordt, vallen spaanders’, maar het handelen en de intenties van onze bestuurders deugen door en door zelfs wanneer uit een rapport blijk wordt gegeven van institutioneel onrecht. Het enige dat ons collectieve geluk op de proef stelt, volgens onze media, zijn zij die andere culturele achtergronden of maatschappij-kritische politieke opvattingen hebben. Dat wordt ons keer op keer ingepeperd. En niemand van belang, die de vraag stelt wie met ‘ons’ bedoeld wordt.

Je kunt er vergif op innemen dat dit telkens de teneur van ons nieuws is, al zou ik dat niemand aanraden. En wij laten ons dagelijks hersenspoelen en zijn er inmiddels en masse van overtuigd dat wij, ondanks de foutjes die wel eens gemaakt worden, aan de goede kant van de geschiedenis staan en zij, dat wil zeggen al degenen die hun anders dan Westerse achtergrond niet willen verloochenen, en alle Niet-Westers gezinde landen, staan aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Dat dit een verdienmodel dient, ontgaat haast iedereen.

Twee recente voorbeelden: in onze media trof ik wel een bericht over de nucleaire oefening die Rusland onlangs deed, maar daarbij ontbrak de context, te weten dat de NAVO tegelijkertijd haar jaarlijkse nucleaire oefening van twee weken in Europa deed.

En de tweede: een vrouw, afkomstig uit de ‘arbeidersklasse’, begiftigd met anti-zionistische ideeën en een grote passie, een schrijfster met een aangrijpend verhaal dat niemand onverschillig laat, is de Nobelprijs voor de Literatuur 2022 toegekend. En natuurlijk, in het klassieke beleid om iedereen te vervolgen, die de misdaden van het zionisme aan de kaak stelt, hebben de media kritiek geuit op het feit dat de Zweedse Academie de Nobelprijs voor Literatuur heeft toegekend aan de Franse schrijfster Annie Ernaux. Donderdag 6 oktober, zodra de naam van de winnares van de nieuwe Nobelprijs voor Literatuur bekend was, heeft ‘The Jerusalem Post’, die gewoonlijk de visie van de Israëlische regering weergeeft, een artikel gepubliceerd waarin zij aangeven dat ze de toekenning van deze belangrijke onderscheiding verwerpt; niet vanwege haar schrijverschap, maar omdat “De BDS [boycot-desinvesteer-sanctioneer-beweging; GjH] werd herhaaldelijk ondersteund door de nieuwe Nobelprijswinnaar Annie Ernaux.”

Dat is het mechanisme dat door de zionistische ideologie wordt gebruikt om een lastercampagne op te zetten tegen iedereen die kritiek heeft op de Israëlische racistische apartheid en het – in wezen criminele – beleid dat Israël voert tegen het Palestijnse volk. De krant geeft blijk bereid te zijn om een politieke media-operatie te starten die erop gericht is de Zweedse Academie te beïnvloeden om de door de Franse schrijver verkregen prijs in te trekken en als dit niet lukt, haar werk in diskrediet te brengen vanwege [vermeend; GjH] anti-semitisme. Zo wordt een krant van nieuwsverteller nieuwsmaker. De reden voor al dit anti-semitistische gezeur is het politieke standpunt van de Franse schrijfster die zich duidelijk verzet tegen de Israëlische bezetting en kolonisatie van Palestina (in lijn met het standpunt van de Verenigde Naties).

Wie meer over deze Annie Ernaux wil weten of over het zionisme, kan het artikel lezen dat in mijn bronvermelding genoemd staat. Ik ben ondertussen in afwachting van nieuw nieuws; maakt u me wakker als het zover is?

Ooohh, dat verdienmodel? Het mag als bekend verondersteld worden dat alleen landen die wel handel willen drijven met Westerse landen, maar Westerse investeerders slechts beperkt of helemaal niet toelaten, een Amerikaanse boycot, handelsblokkade dan wel sanctie opgeworpen krijgen of verdacht gemaakt worden. Mij lijkt het duidelijk dat al die handelsbeperkingen, die deze landen aan hun broek krijgen, precies Westerse (en met name Amerikaanse) investeerders uiteindelijk verrijken, want daarvan worden we met die maatregels in een moeite door afhankelijk gemaakt.

Bronnen naast ‘Oostfront’ via Wikipedia: “Rusland deelt beelden nucleaire oefening” door de NOS Nieuwsredactie via NOS op 26 oktober 2022 en “Annie Ernaux: vrouw, Nobelprijswinnaar en antizioniste” door Pablo Jofre Leal in Telesur en vertaald door Marinus Kruisen voor DeWereldMorgen op 27 oktober 2022. Indien u dit wilt lezen, klik dan hier.

Wie zich in plaats daarvan, of ook nog, wil verdiepen in de lange termijnvisie van de NAVO 2020 tot 2030, kan die hier vinden.

Dankbaarheid aan mensen van vlees & bloed en dankbaarheid aan (iets in) het universum

On door GerardusinprivéEen reactie plaatsen

En toen dook de engel uit een ver verleden ineens op. Zij met wie ik glorieuze jaren beleefd heb, nadat zij mij het paradijs op aarde gewezen had en mij daarin vergezelde. Onze eerste ontmoeting, waarbij we op elkaar verliefd werden, leverde mij een terecht standje op van mijn bazin. Dat was mijn lievelingstante.

Ik was hoofdleider op een vakantieboerderij voor kinderen in Drenthe en de engel kwam in de hoedanigheid van een energiek, gewoon, lief, mooi meisje op diezelfde boerderij werken. De eerste week had zij iets uit te praten met een vakantieliefde en ze wilde daarom een avond vrij. Dat vond ik prima en een mooie gelegenheid om haar er een beetje mee te plagen. Zaterdag 23 juli 1977 was de wisseldag. Kinderen werden ’s ochtends gehaald en ’s middags gebracht. Na de lunch maakte ik met die engel in gewone meisjeskleren een wandeling waarop Cupido met zijn pijltjes met een gouden punt rondom ons vloog om er af en toe eentje op ons af te schieten totdat ze op waren. We werden smoorverliefd. Als klap op de vuurpijl kwam een zwerfkat uit de weilanden aangelopen, om ons daarna nooit meer te verlaten, hoewel… Echter op dat moment wisselden we uit dat we ook nog eens beiden van katten hielden, maar dat zoiets natuurlijk maar bijzaak was. Zo gingen wij ‘onze’ kat noemen. Terug op de vakantieboerderij vernam ik dat veel ouders erg graag even kennis gemaakt hadden met de hoofdleider, maar die was alleen met zijn nieuwe liefde op velden en wegen te bekennen geweest. Mijn bazin vergat niet om mij te feliciteren met de reden van mijn afwezigheid en stond pal achter mijn keuze. We bleken ook later twee zielen met één wens: onvoorwaardelijk samenzijn en tegelijk ons eigen leven lijden; een contradictio interminus.

Echter, het is ons gelukt, althans lange tijd. Onze Bijzaak is nog eens van ons huis weggelopen, of heeft het niet meer terug kunnen vinden. Gedurende ruim een half jaar heeft het beestje zich ondermeer in leven weten te houden door af en toe een postduif te verorberen. De eigenaar daarvan wilde onze huisgenoot doden en schakelde Amivedi in, dat erin slaagde het dier te vangen. Tot zijn spijt namen ze het beestje levend mee en zo kwam het weer bij ons in huis. Samen bezochten we de gedupeerde postduivenhouder en stelden voor de kosten te vergoeden. De duiven waren nu eenmaal dood en opgegeten door onze kat. Daarop lachte hij ons vriendelijk toe, waarna hij vroeg: “Hebben jullie een WA-verzekering afgesloten?” “Nee”, we wisten op dat moment allebei niet wat dat voor verzekering zou zijn. Daarop zei hij, half afwezig: “Dat kunnen jullie nooit betalen”. Bevrijd en tegelijk met een bezwaard gemoed keerden we terug naar huis, waar onze twee katten, ik had er al een voordat ik mijn engel ontmoette, het zich gezellig gemaakt hadden. Wij waren weer verenigd, en we sloten snel daarna een ‘wet aansprakelijkheid-verzekering’ af.

En zoals het helaas wel eens vaker gaat, begon het in ons paradijs eerst te regenen en daarna te stormen. Verwijten drongen zich tussen het minnekozen op tot we maar apart moesten gaan wonen. Om de metafoor vol te houden, stuurde een andere – voor mij satanische – maar voor haar een fijne collega-engel, ons voorgoed de laatste restjes van ons paradijs uit. Of wij lieten ons er door haar uit sturen.

En onlangs nam zij na 36 jaren contact met mij op. Waar zo’n website als deze al goed voor is. Ik heb haar nu eindelijk kunnen laten weten, wat ik haar altijd al wilde laten weten. Dat had met onze definitieve breuk moeten gebeuren, maar dat was er toen niet van gekomen. Nu kon ik haar dan eindelijk laten weten hoe belangrijk zij voor mij in mijn verdere leven geweest is en hoe belangrijk het voor mij is geweest dat ik met haar jaren achtereen in een paradijs op aarde geleefd heb. Door haar wist ik hoe geborgenheid voelt en hoe ware liefde smaakt. Ik vind het buitengewoon belangrijk elkaar altijd alles te vertellen, het goede en het kwade, opdat ik laat zien wie ik ben en mezelf helemaal in de relatie zet.

Heel mijn leven na die paradijselijke ervaringen, zou je kunnen zeggen, maar zulke dingen gebeuren bij mij grotendeels onbewust, heb ik gezocht naar een even aantrekkelijk paradijs alleen of met een ander. Ik heb het op dat vlak overigens goed gehad, maar zo’n paradijs vond ik niet. Ik heb fantastische kinderen met een vrouw, waarmee ik zelfs na onze scheiding de opvoeding in goede harmonie met haar voltooid heb zelfs nadat onze kinderen volwassen waren en hun ouderlijk huis hadden verlaten. Ik heb zoveel om dankbaar voor te zijn. Met de een ervoer ik dit en met de ander leerde ik dat.

En nu heb ik mien leafke gevonden, waarvan ik me al een tijd lang bewust ben dat ik precies dit paradijs, dat we nu samen aan het verkennen zijn (het is heel groot), al die tijd gezocht heb. Onze liefdesrelatie – niet altijd gemakkelijk met heel veel bagage en het hoeft ook niet gemakkelijk te zijn – ervaar ik als een soortgelijk paradijs als waarin ik destijds jong en onbevangen met mijn eerste geliefde verkeerd heb. We zijn een diepgaande verbinding aangegaan met een even diepgaande wederkerige wens van het anders zijn, lees ‘het zichzelf zijn’, van de ander. Misschien is dat voor mij de essentie van een paradijs op aarde. Fantastisch toch, om na 66 jaar aan levenservaring en geestelijke rijping wederom hand in hand een paradijs te betreden op weg naar nieuwe zelfontplooiing?

En juist nu wij ons in dat tweede paradijs nestelen, dook deze eerste liefde op. Hoewel we misverstand op misverstand stapelden totdat we (vandaag) besloten het ‘hier maar bij te laten’, heb ik haar eindelijk kunnen laten weten wat ik haar altijd al heb willen laten weten zonder met haar een nieuwe relatie aan te gaan; zelfs in principe geen vriendschap, want daarvoor is net teveel gebeurd. Zij weet nu, of zij kan weten, dat zij mij heel veel gegeven heeft waar ik haar tot op de dag van vandaag haast dagelijks dankbaar voor ben.

Mocht er (iets in) het universum zijn dat stuurt, dan is dat iets of ons universum mij bijzonder goed gezind. Daarover ben ik overigens ook al mijn hele leven heel vaak dankbaar. Wanneer men gezond en vrij is, is er vanzelf heel veel om dankbaar voor te zijn; zeker wanneer diezelfde ‘men’ de gevolgen weet te dragen van eventuele missers in het verleden.

Pfff, dat is eruit. Nu weer over tot de orde van de dag.

(Geen) Writers block

On door Gerardusineconomie, politiek, privéEen reactie plaatsen

Er wordt me wel eens gevraagd of ik ooit lijd aan een writers block. Mijn antwoord op zo’n vraag is bevestigend, maar hier zal haast niemand dat merken. Er liggen vaak een aantal conceptblogs klaar; er is veel dat mij bezig houdt en dat ik voor mijn tijdgenoten van belang acht.

Soms verkeer ik weldegelijk in emotionele achtbanen, waardoor ik me genoodzaakt voel om mijn ongenoegens, verdriet of ‘zwaarte’ ‘er even uit te slapen’. Mijn leven staat dan even stil. Mijn gevoelens zijn dan onhanteerbaar groot. John Gray (“Mannen komen van Mars, vrouwen komen van Venus”) heeft er een mooie uitdrukking voor: ik trek me dan terug in mijn grot waar ik door niemand gestoord wil worden. Vanuit mijn bed plaats ik eventueel blogs uit mijn voorraadje. Wanneer ik dan na een dag of meer mijn bed weer verlaat en me schoorvoetend onder de mensen begeef, is dat vergelijkbaar met revalidatie. Maar het duurt korter.

Vandaag zit ik met het omgekeerde van een writers block. Ga ik u vandaag laten weten dat over heel de wereld slechts 5 bedrijven geïdentificeerd zijn waarvan kan worden gezegd dat ze een plan hebben voor het uitfaseren van steenkool dat strookt met het Klimaatakkoord van Parijs ontstaan tijdens de Conference of Parties 7 jaar geleden, terwijl de overgrote meerderheid van de onderzochte bedrijven nog steeds niet van plan is uit de steenkoolhandel te stappen en zelfs nieuwe steenkoolcentrales en -mijnen wil openen? En dat dit gegeven ons steeds dichter bij een ineenstorting van het ons bekende mondiale klimaat brengt? Of schrijf ik u over de zinderende conclusie dat niemand een zier blijkt te geven om Oekraïne of de Oekraïeners? Dat het doel van het Westen niet de overwinning van Oekraïne is, maar de economische uitputting of een nederlaag van Rusland, opdat Rusland zich open stelt voor buitenlandse investeerders, met name uit de Verenigde Staten van Amerika. Dat de Oekraïne-casus is dat dat land en haar inwoners misbruikt worden om de strategische belangen van de VS veilig te stellen; nog niet eens voor Europese belangen? Of schrijf ik u vandaag over de onderzoekshypothese van John Helmer, een onafhankelijke Westerse journalist in Moskou, niet verbonden met de mediaconcerns hier, die luidt dat Nord Stream I en II werden gesaboteerd door de Poolse zeemacht, onder het goedkeurend oog van de VS-zeemacht ter plaatse? Of, ook heel belangrijk, over de Colombiaanse president Gustavo Petro, die september 2022 in de Verenigde Naties weinig diplomatiek opriep tot een einde aan de ‘oorlog tegen drugs’ en stelde dat het kapitalisme met zijn ‘drug’, die een ‘verslaving aan geld en olie’ is, de wereld aan het vernietigen is? Dan zou ik ook de belangrijke standpunten van de VN over Cuba, Oekraïne en Palestina hier nog eens kunnen herhalen. Of schijf ik u over ‘de vrije markt’, die nu in het Verenigd Koninkrijk genadeloos inhakt op de Britse Conservatieve eerste minister Liz Truss in een maatschappelijk systeem dat een eerste minister als Jeremy Corbyn verpletterd zou hebben? Of toch maar – naar aanleiding van een gesprek dat ik gisteren bij de koffie met mien leafke had – dat het mooiste wat we kunnen beleven is om ‘bij onszelf te horen’, zoals de Franse filosoof, politicus en schrijver Michel de Montaigne ons ruim 400 jaar geleden al wist te vertellen, of houd ik het luchtig door over mijn vorderingen met mijn cello te schrijven en de prachtige muziek die ik soms maak (cello spelen is voor mij nog veel handigheden aanleren en hard werken en als ik dan met andere cellisten mooie, robuuste muziek maak, schieten de tranen in mijn ogen zodat ik mijn notenpartij niet meer kan lezen), of over de prachtige wandeling van Muiden naar Almere Haven die ik zondag met mien leafke maakte en die eindigde met de heldere, opkomende, volle maan? Het houdt me allemaal bezig, de wereld achter wat wij ‘nieuws’ noemen, het moois dat ik waarneem en antwoorden op de vraag wie wij zijn en ik acht het allemaal van groot belang voor u, mijn tijdgenoot. Wanneer ik er uit bent hoort u van mij.

Bronnen: “10 oktober” op de Happinez scheurkalender van 2022, “In volle klimaatcrisis blijft steenkoolindustrie uitbreiden: ‘roekeloos en onverantwoord’” door InterPressService en “Wat hebben andere alternatieve media deze week te bieden? Onze selectie”; via en door DeWereldMorgen op respectievelijk 10 en 7 oktober 2022.

Een luxe leven

On door Gerardusinprivé, steden en strekenEen reactie plaatsen

Mijn cello mocht niet mee op vakantie in de hooggebergten van de Pyreneeën. En na mijn vakantie heb ik haar (hem of het) naar een reparateur moeten brengen. Naast onderhoud moest er ook een zich aandienend probleem voorkomen worden. Een klus, die buiten mijn kunnen lag. Nu zijn we weer verenigd, mijn cello en ik.

Mijn spel is er door al dat niet-spelen minder op geworden, maar – gelukkig – ook niet veel slechter dan voor mijn vakantie. Het valt me niet heel gemakkelijk na 6 weken mijn cello weer ter hand te nemen en mezelf ermee te confronteren dat het nog niet gaat zoals ik graag zou willen. Ik heb van de centimeter hoge stapel aan oefenstof een selectie gemaakt; de stukjes die me redelijk afgaan eerst. Zou ik die stukjes in één keer doorspelen, dan heb ik ongeveer aan 20 minuten muziek, maar ik herhaal stukjes die niet goed genoeg gaan tot ze wel goed gaan. Met name geldt dat voor “At morn” van W.H. Squire (bewerkt door Alvin Buechner), dat ik eigenlijk uit mijn hoofd wil leren spelen, omdat het lastiger voor mij is dit stuk met al die herstellingstekens, kruizen en mollen van papier te spelen. Met mijn dagelijkse oefeningen voor mijn lessen ben ik nu elke dag ruim een uur aan het studeren.

Daarnaast heb ik nog voor zeker een uur muziek aan oefeningen in de rest van de stapel. Oefeningen die me minder goed afgaan of voorlopig ogenschijnlijk onmogelijk voor mij zijn. En daar kwam deze week muziek bij van het repertoire, dat mijn amateur-orkest voornemens is het nieuwe seizoen te gaan spelen. Ook daarop moet ik studeren. Binnenkort starten mijn cello-duet en mijn cello/horn-duet weer, dus ook daarvoor moet ik aan de slag. Ik zet strepen in mijn agenda om voldoende tijd over te houden voor al die oefeningen. En dan doe ik in september nog mee aan een ‘Muziekproject balletmuziek’; nòg 9 dansen uit “De Notenkrakerssuite” van Pyotr Ilyich Tchaikovsky en “Romeo en Julia” van Sergei Prokofiev aan studiestof.

En toch; wat is dat in mij; wellicht in ieder mens? Het voelt goed om iets te moeten. Om uitdagingen aan te gaan; mijn individuele lessen, waarin ik zoveel techniek leer, en om met mijn muziekbroeders en -zusters zo mooi mogelijke muziek te maken. Om iets te willen presteren. De een doet dit, de ander dat en ik speel cello. Het voelt goed dat de vakantie er nu voor mij opzit, al zou ik ook levenslang met mien leafke onze vakanties willen voortzetten. Maar dat gaat niet; mijn huis is mijn thuis en ik hoef – gelukkig – nergens voor op de vlucht. Ja, ik ben me naast al die oefeningen op mijn cello wel aan het inlezen om het over een tijdje met mien leafke op Kreta naar mijn en onze zin te hebben. Voor de eerste nachten van die reis zijn we al een appartement aan het boeken.

En ik besef dat dit puur luxe is. Hoeveel anderen tobben met hun brein, met conflicten, met geldzorgen, met hun gezondheid, met instanties, noem maar op. En ik besef ook dat ik die luxe mede eraan te danken heb dat ik in Nederland geboren ben uit Nederlandse ouders en voorouders, dan weer eigenwijs genoeg om mijn eigen weg te gaan met een goed stel hersens en dan weer wijs genoeg om me aan de omstandigheden aan te passen, met levenslang al vrienden die me ook nog eens op ideeën brengen en voor misstappen behoedden. Ik voel me dankbaar voor en vereerd met zoveel gunsten.

Maar nu ga ik mijn cello pakken om die oefenen te doen; ik ben al laat.

Vakantie

On door GerardusinprivéEen reactie plaatsen

Slapen tot ik wakker wordt van de hitte of omdat ik uitgeslapen ben. Een ontbijt maken van brood, kaas en koffie. Samen besluiten te blijven of door te gaan. Bij doorgaan breken we de tent af en ruimen we de rugzakken in. Vervolgens gaan we verder met de afdaling of de klim. Onderweg genieten we van een meertje, bloeiende planten, een sneeuwveldje, het uitzicht op de bergen, vlinders, vogels, een waterval, en sowieso van de cadans tijdens het lopen. We pauzeren bij een bergriviertje, bij een uitzicht of bij een steen om even op adem te komen. We nemen wat chocola of eten koekjes en gaan weer verder. ’s Nachts zijn we onder de indruk van de sterrenrijke hemel. Dit deden we dagen achtereen gedurende drie weken. Dat is voor mij ‘vakantie’; met mien leafke.

We sliepen al die tijd in een klein tentje aan Pyrenesche bergmeertjes en bergriviertjes, want het is belangrijk altijd drinkwater in de buurt te hebben. Dat water filterden we vaak. Onder de boomgrens genoten we van de schaduw van de bomen en erboven van de vele bergmarmotten, bloemen of de immense stilte. De keer dat we voor de verandering eens van de geneugten van een berghut gebruik wilde maken, bleek die hut wegens verbouwing gesloten. Bij de volgende berghut op onze tocht bestelden we twee halve liters bier en bij de daarop volgende ontbeten we, omdat-i maar een uurtje lopen van onze tentplek stond. In Cauterets, een plaats waar onze (aangepaste) route doorheen liep, genoten we van vers-geperste jus d’orange. Vitaminen! Verder maakten we eetfeestjes van de meegenomen courgette, knoflook, kruiden, macaroni, paprika, prei, rijst, uien, soep en worteltjes. Voor het slapen gaan namen we vaak een glas whisky en op de vooravond van de verjaardag van twee van mijn kinderen hadden we zelfs rode wijn bij ons avondeten.

Heen roetsten we in één nacht naar Arrens-Marsous, ‘achter’ Lourdes, waar we bijkwamen van de reis met Franse koffie en een Franse lunch. De volgende dag hadden we vooral behoefte aan bijslapen. Terug hopten we via Bedous, Bergerac, Chartres en Parijs naar Nederland.

Niets hoeven, en doen waar we elk afzonderlijk of samen zin in hebben… Wat heb ik nog te wensen nu we beiden van bergwandelen, cultuur, dansen, elkaar, lekker eten, diepgaande en oppervlakkige gesprekken, grapjes en muziek houden? Nu we beiden zo gezond zijn dat we dagen achtereen tot ruim 2.700 m hoogte kunnen klimmen met ons hele huishouden op de rug en onverwacht lastige hindernissen nemen zoals ze op onze weg komen?

Wanneer ‘genieten’ is waartoe we op aarde zijn, en ‘doen genieten’ onze opdracht is, ben ik deze vakantie volop aan mijn trekken gekomen. Bovendien lijkt het mij wel goed om soms even resoluut afstand te nemen van mijn dagelijkse leven, om ervan bewust te worden wat ik van mijn leven brouw (en wat er nog beter te brouwen valt) en waarvoor ik allemaal dankbaar mag zijn.

Vrienden maken

On door Gerardusinprivé, waarnemingenEen reactie plaatsen

Wat ook kan, is de ander laten uitpraten en proberen te achterhalen wat hij of zij daarmee wil zeggen. Misschien blijkt dat hij of zij, na haar of zijn zegje gedaan te hebben, wel iets interessants voor u te melden had. In elk geval neemt die ander de moeite om u ergens van deelgenoot te maken. Wat kan, is juist dat te honoreren.

Wat ook kan, nadat iemand uitgesproken is, is bij uzelf nagaan of u alles hebt begrepen wat de ander u vertelde, in plaats van afkeurend of associërend te reageren. U kunt zelfs nog wat verhelderende vragen stellen om onduidelijkheden opgelost te krijgen.

Wat ook kan, is dit allemaal te doen wanneer iemand het op u begrepen heeft; aanstoot aan u genomen blijkt te hebben. Luister er eens naar, laat de ander uitpraten, probeer uzelf een duidelijk beeld te schetsen over haar of zijn pointe en ga niet in ‘de verdediging’. En wanneer het niet uw opzet was de ander een vervelend gevoel te bezorgen, vertel dan wat u ervan vindt als dat toch gebeurt blijkt te zijn en verken samen mogelijke oplossingen opdat dat niet weer gebeurt.

Het kan zelfs wanneer iemand iets vertelt, waarvan uw tenen spreekwoordelijk gaan krommen; probeer het eens uit – zonder in uw emoties te schieten – geïnteresseerd te reageren. Wellicht lukt het niet direct helemaal, maar het kan nooit kwaad om het dan nog eens te proberen.

Ik weet bijna zeker dat u er vrienden mee maakt, want net als u wilt weten wat er in anderen omgaat, weten anderen ook graag wat er in u omgaat. Zeker wanneer u anderen niet ‘de schuld’ geeft, maar het werkelijk even allemaal bij uzelf houdt.

Leo Buscaglia (1924 – 1998), bekend als ‘Dr Love’, blijkt hierover een gedicht geschreven te hebben dat verschillende mensen heeft geïnspireerd. Het gaat zo:

Luisteren

Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij begint mij adviezen te geven, dan doe je niet wat ik je vraag.

Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij begint mij te vertellen waarom ik iets niet zo moet voelen als ik voel, dan neem jij mijn gevoelens niet serieus.

Als ik je vraag naar mij te luisteren, en jij denkt dat jij iets moet doen om mijn probleem op te lossen dan laat je mij in de steek, hoe vreemd dat ook mag lijken.

Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar me en probeer me te begrijpen.

En als je wilt praten, wacht dan even en ik beloof je dat ik op mijn beurt naar jou zal luisteren.

Leo Buscaglia

Collectieve of individuele verantwoordelijkheid

On door Gerardusinpolitiek, privé, wereldverhalenEen reactie plaatsen

Er zijn mensen, die er sympathie voor kunnen opbrengen dat ik inmiddels 46 jaar vegetariër ben. Er zijn zelfs mensen, die sympathie ervoor kunnen opbrengen dat ik al 44 jaar in hart en nieren pacifist ben. En – geloof het of geloof het niet – er zijn zelfs enkelen die mijn redenering kunnen volgen dat voor pacifisme een wijdverbreid socialisme noodzakelijk is; een democratisch ingevuld socialisme om precies te zijn.

Daar moest ik aan denken toen ik onlangs aan de praat kwam over vegetarisme aanhangen en toch de behoefte aan een hamburger niet kunnen weerstaan; klimaatverandering willen tegengaan en toch een vliegreis boeken. “Bekentenissen” van Jonathan Safran Foer. Of dan de bekentenissen van de zichzelf ‘afvallige milieuactivist’ noemende Paul Kingsnorth: hij richtte zijn boerderij circulair in, maar moet soms toch van aannemers gebruik maken, wat hij van zichzelf inconsequent vindt.

Als iedereen bioloog zou zijn, dan zou de mensheid zeker ten onder gaan

De denkfout, die zij volgens mij maken, is dat zij zichzelf als individu te centraal stellen; ze geven zichzelf 100% verantwoordelijkheid, en negeren allerlei plaatselijk actieve samenwerkingsverbanden, zoals de louter op winst beluste grootbedrijven in hun leefomgeving, lobbyisten voor overheidsbeleid- en -subsidies daar waar zij wonen, promotiebureaus, reclamebedrijven en winkelketens. Hun redenering is ‘als iedereen zou leven als ik, hoe zou de wereld er dan uitzien?’ Mijn antwoord daarop is: “Zo dus, zoals die nu is, want iedereen doet al zo’n beetje wat haar of hem goed dunkt.” Met al die jaren vegetarisme achter de rug heb ik recht van spreken: het heeft niets veranderd aan dierenwelzijn; we gaan nu boeren uitkopen om ons voedsel, waaronder vlees, vervolgens te importeren vanuit landen met nog gruwelijker handhaving en wetgevingspraktijken dan hier. Rekening houdend met alle invloeden ter behartiging van bedenkelijke belangen ligt mijn focus niet op ‘het huishouden’ of ‘het individu’, maar op de gehele samenleving waarvan ik deel uitmaak.

Mijn vegetarisme is niet meer dan een persoonlijke ethische keuze; ik zal mijn standpunt niemand aan- of ontraden. Mijn pacifisme, dat in mij geworteld raakte tijdens de vervulling van mijn militaire dienstplicht, is mijn persoonlijke ‘alles overkoepelende’ ideaalbeeld voor de wereld geworden. Ik zie al decennia met lede ogen aan dat pacifisme een ondergeschoven kindje van ons is, terwijl iedereen die ik er over hoor wereldvrede best een mooi ideaal vindt. Ons korte termijn-eigenbelang is overweldigend dominant geworden, net als ons denken in ‘betaalbaarheid’. We denken nauwelijks na over de ‘kwaliteit van leven’, behalve in een puur egocentrische, materialistische context. En dat we met ons neoliberale kapitalisme elders in de wereld haat en overheersing zaaien laat ons hier koud. Oorlogen, waar we direct en indirect aan meewerken, woeden al jaren achteloos (op die ene na) door. En ook bij die ene door de brutale inval van Rusland in Oekraïne vergeten we dat elke oorlog diplomatiek eindigt en stellen we ons op achter de Verenigde Staten van Amerika dat een diplomatieke oplossing blokkeert, terwijl ik me als een van de weinigen afvraag waar de VS zich mee bemoeit. Vandaar dat ik met stelligheid zeg: wanneer ik geen mensen dood, worden er toch nog mensen gedood; zelfs in mijn naam. Wanneer ik niet steel, houdt de diefstal niet op. Ook die gaat door en eveneens mede in mijn naam. Ik kan mij terugtrekken uit de wereld maar met mijn belastinggeld (BTW, inkomsten) worden naast goede ook vreselijke dingen gedaan. Beide stellingen zijn overigens proefondervindelijk bewezen. Wanneer mijn ecologische voetafdruk ‘0’ benadert, blijven er alleen in Nederland al op dit moment nog 17.694.782 andere ‘voetafdrukken’ over. Het gaat om een collectieve verantwoordelijkheid, en niet om die van ieder individueel.

Oftewel, het gaat mij om de regels, die door democratisch gekozen politieke partijen aan de samenleving opgelegd worden nadat daarvoor draagvlak is gebleken of is ontwikkeld. Wanneer die dierenleed willen voorkomen, worden regels opgesteld om dierenleed te voorkomen. Wanneer die de menselijke invloed op klimaatveranderingen willen beperken, zullen ze regels opstellen die klimaatverandering tegengaan en zullen zij bij andere regeringen erop aandringen hun voorbeeld te volgen. Wanneer die wereldvrede willen, zullen ze er alles aandoen om zich voor te bereiden op de vrede. Het gaat er dus uiteindelijk vooral om wat onze politici voorstaan.

De wereld leefbaarder maken is iets heel anders dan de wereld – zoals nu al decennia achtereen – erop inrichten dat sommigen onbeperkt bezit en rijkdom kunnen vergaren, waardoor vervolgens de onderlinge ongelijkheid onoverbrugbaar groot geworden is. Ik kan met mijn idealen bewust of onbewust leven, maar laten we wel wezen, met bijna 8.000.000.000 andere mensen heb ik als individu weinig invloed op het wereldgebeuren, zolang ik geen invloedrijk politicus ben die binnen mijn samenleving een halt toeroept aan de gaande escalatie van klimaatverandering, militarisme en ander onrecht; individuen hebben in onze huidige wereld nimmer invloed van betekenis. Ik kan het een schande vinden (of toejuichen) dat ons kabinet meer steenkolen gaat gebruiken om tegen de adviezen van alle klimaatwetenschappers in onze energieverslaving te bevredigen. Ik kan in een daarvoor aangewezen vak met een spandoek gaan staan, maar daar wordt niemand en niets anders van zolang de kapitalistische, neoliberale trein in het gareel van alle VS-beleid doordendert, laat staan dat de wereld er beter van wordt. Helaas zijn mijn en uw doen, mijn en uw mening en mijn en uw laten nagenoeg betekeningloos. Het zou goed zijn als we ons dat zouden realiseren zonder onze idealen te verkwanselen.

Met alleen cellisten komen de bombardon-, contrabas-, fagot-, fluit-, gitaar-, harp-, hobo-, hoorn-, klarinet-, piano-, piccolo-, saxofoon-, slagwerk-, trombone- en vioolpartijen – och kijk hier even wie ik allemaal kortheidshalve niet opnoem – niet tot hun recht

Bewustwording van mensen is bepaald belangrijk, meestal ook een fijne ervaring en bewustwording is absoluut hard nodig. Echter, voor een betere wereld gaat het nog niet om die allereerste noodzakelijke stap!

Overigens, zou ik de Kingsnorths en Safran Foers’ onder u gaarne meegeven: eenmaal bewust geworden heeft schamen over individuele tekortkomingen geen zin. U doet vast bovengemiddeld. Bovendien, zou ik achter de hand fluisteren: doe gewoon nooit iets waar je niet achter staat.

Naar mijn mening gaat het er dus om wat wij als samenleving (!) bijdragen aan de toekomst voor alles wat leeft inclusief de onvolkomenheden van ons allemaal. Daarvoor zouden we andere dan kapitalistisch geënte politieke partijen moeten oprichten. Partijen, die beogen wat wij wèl met elkaar zouden willen; die de wereld vorm geven waarin we graag zouden willen leven. Pas dan kunnen we echt belangrijke stappen zetten ter voorkoming van dierenleed, klimaatverandering en ander onrecht en/of voor pacifisme, vrede en wereldvrede. Het gaat dus volgens mij om een ‘collectieve bewustwording’ in plaats van alleen een individuele. Het gaat om een bewustwording, die via de politiek verder in de wereld gezet wordt. Immers, alleen de politiek bokst de inrichting van onze samenleving voor elkaar.

Het idee dat we stuk voor stuk vrij zijn te doen, te laten en te vinden wat we willen, mag wat mij betreft op de helling wanneer we ons werkelijk een betere wereld wensen. Ons doen en laten moet daarvoor volgens mij op basis van een collectieve bewustwording juist drastisch beperkt (!) worden. We moeten met minder comfort, grondstoffen en luxe toe, ons inkomstenpatroon inrichten op robuustheid in plaats van het laten ontstaan van steeds meer kloven tussen groepen mensen die zich niet meer in elkaar kunnen verplaatsen en we zouden de kwaliteit van leven moeten laten prevaleren boven vrijheden die de samenleving steeds instabieler maken. Pas dan kunnen we volgens mij structureel vrede-bevorderende idealen verwezenlijken. Vandaar dus dat volgens mij een wijdverbreid socialisme – in plaats van ons neoliberalisme – een antwoord is op de vraag hoe een leefbare toekomst te realiseren (en een antwoord op de vraag waarom het ons tot nu toe – ondanks veel mooie initiatieven – niet goed lukt).

En wanneer we al met al best tevreden zijn met het aandeel van de Europese Unie of ons Nederland in het wereldgebeuren, dan zijn andere politieke partijen uiteraard overbodig. Mijn mening is dat absoluut niet, maar ik ben voldoende democraat om me daar dan bij neer te leggen. Ook dat is proefondervindelijk bewezen. Jullie je zin; dan richt ik mijn lede ogen, zoals al jaren, op het schoons en de wonderen, die ik kan gadeslaan en waar ik – zonder in de wereld het verschil te maken – wellicht nog wel een steentje aan kan bijdragen.

Bronnen: de Happinez-scheurkalender op 22 juni 2022, “Bekentenissen van een afvallig milieuactivist; een radicaal andere kijk op natuurbescherming” (2019) door Paul Kingsnorth en uitgegeven door Atlas Contact in Amsterdam en Antwerpen en het ‘dashboard bevolking’ van het Centraal Bureau voor de Statistiek en Worldometer; beide op 25 juni 2022 om 13:35 uur.

De huisjesslak en de roeping van de mens

On door GerardusinprivéEen reactie plaatsen

Een orgasme is fijn, dat mag vanzelfsprekend zijn voor wie er een gehad heeft, maar fijner is een ander zintuiglijk genieten. Een één zijn met mijn fysieke omgeving. Het terrasje vanwaar het straatgebeuren gadegeslagen kan worden, met lekker eten en drinken binnen handbereik. Me onbespied en veilig wanen, de wind die mijn gezicht afkoelt en de zon die het verwarmt, en me tegelijkertijd geplaatst weten in mijn omgeving. Of thuis aan het rommelen; omgeven door vertrouwde eigendommen en met een vertrouwd uitzicht op mijn nabije wereld waar ik af en toe een blik op werp. Kijk eens aan, mijn buurman komt thuis, mijn druif mag ik wel weer eens snoeien en eksters hebben in die ouwe berk een nestje gebouwd.. Of de wandeling langs natuurlijk aandoende paadjes met uitzicht op golvend gras, oude, soms ook wijze bomen, uitbundig bloeiende planten, vogels in de lucht en kabbelend of juist verstild water. Of wandelingen in weer en wind over het strand of op het wad. Geen last van blaren, gewrichten of spierpijn en alleen al moeiteloos kùnnen bewegen waarheen ik wil, behalve de lucht in om, zoals die vogels, alles eens van boven te bezien. Is dat geen ultiem wonder? Is dat eenvoudige besef dat we onze ogen, oren, reuk, smaak en tast in alle veiligheid de kost kunnen geven niet waartoe wij op aarde zijn?

Zo’n zintuiglijk genieten gun ik ieder mens en ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat iedereen het elkaar zou moeten gunnen. Sterker nog, dat we stuk voor stuk ons uiterste best zouden moeten doen om anderen te ondersteunen zo’n gevoel van zintuiglijk één zijn met haar of zijn omgeving te bereiken. Dat lijkt mij de roeping van de mens, als er dan toch een roeping is.

Maar het meest zintuiglijk genieten doe ik samen; met vertrouwde familieleden of vrienden. Flarden delen van wat ik in mijn leven tegenkom en me desalniettemin veilig voelen bij elkaar. Gekend worden en elkaar kunnen zien zoals we werkelijk zijn. Dus wanneer me veilig voelen en het zintuiglijk genieten onderweg of thuis aangevuld wordt met de nabijheid van andere mensen met wie ik me op mijn gemak voel. En dat met zoveel liefde voor elkaar als mogelijk.

Het lijkt mij geen bijzondere eigenschap van mij. Ik vermoed dat dit bewust of onbewust een universeel streven is; een toestand waar iedereen behoefte aan heeft. Delen wat er in haar of hem omgaat maakt gedeelde smart en vreugde, dus halve smart en driedubbele vreugd. Met de zomervakanties voor ons bekruipt mij het beeld van groepjes volwassenen op een dorpsplein of terras in Zuid-Europese landen; de kinderen even verderop spelend met elkaar. Wij kennen of kunnen dat niet zo goed als zij, die wonen waar het weer van oudsher uitnodigt om even samen buiten in de schaduw een shaggie te roken, een kopje koffie of thee te drinken of gewoon even samen te zitten. Het delen van gedachten komt dan vaak vanzelf opgang en ook het in stilte samenzijn kan ongelooflijk mooi en vertrouwd aanvoelen.

De overtreffende trap van met anderen genieten ervaar ik in mijn samenzijn met mien leafke. Onze armen soms om elkaar heen geslagen. Onze buiken tegen elkaar; dicht tegen elkaar aan. Me één met haar te voelen, terwijl zij zich één met mij voelt. Geen flarden meer delen, maar soms verspreid over dagen heel veel, zo niet alles van mijn (veranderend!) gevoelsleven delen. En ondanks al die eerlijkheid gewaardeerd en gezien worden, de grapjes die we maken en die streling in het voorbijgaan over mijn rug; en dat allemaal wederzijds. Het huisje zijn om de slak en tegelijkertijd de slak zijn in het huisje.

Zou niet iedereen zich zo’n romantische, sprookjesachtige geborgenheid wensen? Ik gun het u in elk geval, lieve lezer, en ik verzeker u dat de wereld er mooier uit zou zien wanneer iedereen dit zou beleven. Maar daarvoor is wel iets nodig waaraan we nu gemis hebben: een aardverschuivende herwaardering van wat werkelijk van belang is.

En voor ik het weet moet er weer iets, maar daarvoor maak ik geen aanstalten, geen ruimte of tijd. Nu mag alles wijken om plaats te maken voor wat het nu me hier op mijn plekje in dit ondermaanse aan mooie, veilige verbondenheid te bieden heeft. Inclusief orgasmen; dan maar weer te laat. En dat terwijl ik er altijd naar streef om juist te vroeg op mijn afspraken te zijn…

Genot van een nutteloze toeschouwer

On door GerardusinprivéEen reactie plaatsen

Terwijl de aanmaakblokjesfabriek zojuist uitgebrand is, terwijl de Nederlandse economie eindelijk stopt met groeien, terwijl de Spaanse hitte zich komende week over West-Europa zal uitbreiden, terwijl er allerlei oorlogen op aarde woeden waarvan er maar één belangrijk gevonden wordt, terwijl er heel veel mensenrechten geschonden worden waar geen aandacht voor is, terwijl er, dank aan Zeus, morgen weer een supermaan te zien zal zijn, terwijl er in Nederland minder mensen dan voorheen proberen van hun rookverslaving af te komen, terwijl er in Ter Apel een beddentekort is, terwijl Groenlinks en PvdA proberen als de blinde en de lamme toch als Neoliberaal-links op de been te blijven, terwijl ‘het klimaatdoel’, alsof het er maar eentje is, lastiger dan verwacht op te lossen is wat ik allang meende te weten door me niet alleen via mainstreammedia te informeren en de VVD vrolijk voor meer uitlaatgassen stemt, terwijl hier kritiek is op het zichzelf intelligent wanende coronabeleid en in China miljoenen mensen zich moeten laten testen op corona, terwijl in Duitsland een automobilist met opzet fietsers aanrijdt, terwijl Marion Koopmans Oerol op haar buik kan schrijven (en daarnaast gezien gaande ontwikkelingen “baas in eigen buik”), terwijl mijn buurman met een herseninfarct naar een ziekenhuis afgevoerd is en terwijl Van Gaal de Kuip ouwe troep vindt, ga ik gezellig uit eten, ga ik naar mooie concerten, oefen ik gedisciplineerd en trouw op mijn cello waar ik tegelijkertijd van geniet, probeer ik een probleem voor mij in een clubje van me op te lossen, schrijf ik een verzonnen blog over een jonge vrouw die in een bibliotheekboek haar eigen levensverhaal leest, schrijf ik een kaartje naar een kleinkind dat deze week 4 jaar zal gaan worden, spoed ik mij met een zelfgebakken appeltaart naar een gezellig feest, voel ik me blij met mien leafke met wie ik een wonderlijke herkenning deel over hoe we de wereld beleven en tegemoet treden en wandel ik langs de Linge.

Ja, dat heb ik nu ik met pensioen ben. Ik zou nog best ergens op mijn niveau willen werken, maar daar heeft kennelijk geen werkgever een passend salaris voor over. Dus geniet ik van wat het leven me verder nog te bieden heeft. Zo loop ik frustraties op bij het leren mijn cello te bespelen, ik zie het allemaal aan in mijn (relatief) onbezorgde leven en wens de generaties na mij sterkte met hun maatschappelijke bijdragen aan deze wereld. Ik geniet nu van het culturele aanbod en van mijn dagwandelingen hier en daar. En ik geniet intensiever van sommige mensen en van het wonder dat planten groeien, blaadjes en bloemen vormen, en dat daar dan weer wilde dieren in en van leven. De natuur gaat haar gang, al dan niet onder menselijke invloed.

Ik heb er nooit een vermoeden van gehad hoe heerlijk het zou kunnen voelen blakend van gezondheid een onnuttige toeschouwer van de wereld om me heen te zijn; hooguit nog van belang voor een kleine kring.

Bron: Het nieuws van vandaag volgens NU op 13 juni 2022 rond 16 uur.