Het huidige Amerikaanse militaire budget is jaarlijks goed voor minstens 40% van de totale wapenuitgaven in heel de wereld; voor de andere 195 landen is dit dus met elkaar zo’n 60%. Volgens het ‘2010 Base Structure Report’ van het Amerikaanse ministerie van defensie beschikt het Pentagon in totaal over minstens 4.999 militaire installaties. Deze liggen verspreid over Amerika zelf, haar 7 territoriale bezittingen en 38 andere officieel onafhankelijke landen. Deze militaire installaties zijn het hoogst geconcentreerd in Duitsland (218), Japan (115) en Zuid-Korea (86). Duitsland beschikt ook over de meeste van de overzeese Amerikaanse troepen; er zijn 53.766 Amerikaanse soldaten gestationeerd, gevolgd door Japan met 39.222 en Zuid-Korea met 28.500.

Zoals we hieruit kunnen afleiden beschikken Duitsland en Japan niet over een werkelijke onafhankelijkheid en blijven ze tot vandaag de prijs betalen voor hun militaire nederlagen in de Tweede Wereld Oorlog. Hoewel de Amerikanen samen met Britse hulp de Japanners hebben verslagen, worden mensen in het Westen zelden geïnformeerd over het feit dat de Duitsers in werkelijkheid werden overwonnen door de Russen onder Joseph Stalin, en niet door de Westerse bondgenoten. De oorlog in Europa was al effectief gewonnen door Sovjet-Rusland, eerst in Moskou en vervolgens werd het keerpunt bevestigd in Stalingrad, vele maanden voor de aanvullende ‘D-Day’ landingen in Noord-Frankrijk in juni 1944.

Een factor in de oprichting van de NAVO in 1949 was om ervoor te zorgen dat Europa, met name Duitsland, afhankelijk en gehoorzaam blijft aan de Verenigde Staten van Amerika. Zo kun je de Duitse steun voor Amerikaanse conflicten aan de andere kant van de wereld tot op het hoogste niveau begrijpen, zoals toen de toenmalig toekomstige bondskanselier Angela Merkel in 2003 publiekelijk de Amerikaanse invasie in Irak steunde, waarbij ze zelfs de oppositie vanuit haar eigen Christelijke Democratische Unie-gelederen negeerde. De uitbreidingen van deze steeds agressievere militaire alliantie gaan ongehinderd verder, ondanks het feit dat lidmaatschap het risico van verstoring van het machtsevenwicht met zich meebrengt en onvermijdelijk leidt tot een aanzienlijke uitholling van onafhankelijkheid en soevereiniteit, zeker voor de kleinere landen.

Sinds 2004 voeren NAVO-spionagevliegtuigen (Airborne Warning and Control System) patrouilles uit over de Baltische Zee landen en NAVO landen, zoals Estland en Letland, aan de werkelijke grenzen van Rusland, een nucleaire supermacht. Dergelijke acties van de NAVO creëren risico’s voor het uitbreken van een atoombommenoorlog. Deze dreiging neemt toe naarmate de spanningen in Oekraïne verder escaleren, waar van meet af aan het Verenigd Koninkrijk en de VS diplomatieke onderhandelingen en een staakt het vuren ondermijnen.

Tijdens de Koude Oorlog stationeerden de VS hun atoombommen in 27 verschillende landen en gebieden, waaronder Duitsland, Groenland, Japan, Nederland en Turkije. Ondanks de ontbinding van het Warchaupact in 1991, bezat het Pentagon in 2006 nog steeds 9.962 intacte atoomwapenkoppen, inclusief de 5.736 waarvan wordt aangenomen dat ze nog steeds actief en operationeel zijn. Het oorspronkelijke plan was om 150 tot 200 kernbommen in Europa te houden, maar dit werd teniet gedaan door één van de laatste initiatieven van president Bill Clinton (1993 – 2001). Op 29 november in 2000 ondertekende hij de ‘Presidential Decision Directive/NSC-74’, die het ministerie van Defensie machtigde om 480 kernkoppen in Europa op te slaan, waarvan een aanzienlijk aantal in de Amerikaanse bases in Duitsland.

Niet omdat ze bang zijn voor Arabieren, Chinezen, Russen of Palestijnen, maar om een belangrijk fundament voor hun eigen economie te stutten

Geen enkele Amerikaanse regering sinds die van Dwight Eisenhower (1953 – 1961) is erin geslaagd om het wapenbudget van de VS te verminderen. Ondanks de waarschuwingen van deze president heeft het militair-industrieel complex zich al tijden vorstelijk ingebed in de Amerikaanse economie. Besparingen op de militaire uitgaven zouden nu een negatieve invloed hebben op de economieën van verschillende Amerikaanse staten, in het bijzonder van Californië, Florida, New York en Texas. Na 1980 werd Californië de Amerikaanse staat die het meest afhankelijk is van de militaire uitgaven van het Pentagon. In 1986, ontvingen de wapenfabrikanten van het Pentagon in Californië 20% van het budget van het Amerikaanse ministerie van Defensie, terwijl Massachusetts, New York en Texas beschikten over zo’n 21% van het budget. Dat houdt in dat alleen al deze 4 Amerikaanse staten elk verantwoordelijk zijn voor 8 tot 8,5% van de wapenproductie (lees: oorlogsvoorbereidingen) over heel de wereld.

Een groot deel van deze militaire uitgaven gaat naar de productie van hoog geavanceerde militaire hardware, zoals de zware B-1 bommenwerper (geïntroduceerd in 1986) en de zware B-2 bommenwerper (geïntroduceerd in 1997), samen met de Milstar (Military Strategic and Tactical Relay Satellites), de MX-raketten, het “Strategic Defense Initiative Program” en de Trident I- en II-raketten.

In dezelfde periode dat het neoliberalisme onder president Ronald Reagan (1981 – 1989) vanaf de jaren ’80 werd geïmplementeerd, verspreide de ongelijkheid zich over Amerika. In 1982 was het aandeel in het nationaal inkomen van de top 1% rijkste Amerikanen bijna 11%, terwijl het aandeel van de armste 90% Amerikanen bijna 65% bedroeg. In 2012 was het aandeel van de top 1% verdubbeld naar 22,5%, terwijl dat van de armste 90% gedaald was tot net geen 50%. Onder deze omstandigheden zal het voor de Amerikaanse samenleving aanzienlijke inspanningen vergen om de ongelijkheid in hun land aan te pakken; een land met 735 miljardairs – de meeste in de wereld – kan per definitie bijzonder weinig weerstand bieden aan de door die grootgeldbezitters gewenste politieke koers. Niet omdat ze bang zijn voor Arabieren, Chinezen, Russen of Palestijnen, maar om een belangrijk fundament voor hun eigen winsten dankzij de landelijke economie, die hen zo ongezond rijk maakte, te stutten.

De Amerikaanse regeringen legden vooral vertrouwen in hun strijdkrachten en opeenvolgende militaire offensieven om een ineenstorting van de oorlogsindustrie en productieketen te verhinderen, en zo de economie in stand te houden. Tegen deze achtergrond is het goed te begrijpen dat de VS bij de NAVO lidstaten afdwingt om 2% van hun bruto binnenlands product aan oorlogsvoorbereiding te besteden. En dat de VS ook in het Midden en het Verre Oosten allianties aangaat om hun geproduceerde wapens te slijten.

Wie brengt dit Monster van Frankenstein alsnog ‘vreedzaam samenleven’ bij?

Buitenlandse oorlogen zijn tegelijkertijd een vereiste geworden voor de binnenlandse economie van de VS. Het is de enige manier om de faillissementen van een aantal Amerikaanse staten te vermijden, die als gezegd voor hun inkomsten in hoge mate afhankelijk zijn van wapenproductie. Dit verklaart mede de ongebreidelde ambitie van Washington voor wereldheerschappij, terwijl die hegemonie feitelijk sinds haar hoogtepunt geleidelijk blijft afnemen. Die afname startte in 1949 met het ‘verlies van China’ aan het communisme, het falen om de doelen in de Koreaanse oorlog te bereiken hetgeen resulteerde in het permanente verlies van Washingtons grip over de noordelijke helft van Korea, gevolgd door het verliezen van de Vietnamoorlog, de terugkeer van een machtig Rusland en de opkomst van China gecombineerd met de verschillende militaire nederlagen van Washington in Irak en even later Afghanistan.

De Amerikaanse wapenindustrie is genoodzaakt zijn militaire technologie in de werkelijke wereld uit te proberen in oorlogsvoering om de wapens te verbeteren, zodat het Pentagon bewapening kan promoten en haar gefabriceerde wapens kan verkopen aan andere landen, om vervolgens weer nieuwe orders te plaatsen en de dan uitgeputte arsenalen te vullen en commissies te genereren. Het geld, dat uit al deze wapendeals verdiend wordt, beïnvloedt de verkiezingscampagnes van beide politieke partijen van de VS, de Democraten en de Republikeinen. Dit militair-industriële complex heeft ook veel invloed op de koers van het Amerikaanse Congres en de Westerse mainstream-media.

De militaire arm van Washington werd al eens geconfronteerd met economische limieten, als gevolg van hoge begrotingstekorten, hoge buitenlandse schulden, fiscaal mismanagement, een permanent tekort op de handelsbalans en de ongebreidelde overheidsuitgaven. De Amerikaanse staatsschuld bereikte al in 2008 zo’n $ 10.000.000.000.000, die zonder buitenlandse leningen niet konden worden terugbetaald. Ze zou ook Washington hebben verhinderd om haar militaire oorlogen in Afghanistan en Irak voort te zetten. Toch voert de VS nog steeds een peperduur binnen- en buitenlandse beleid.

De VS is een verschuldigde supermacht geworden, met name ten opzichte van China. Er wordt meer geconsumeerd dan geproduceerd, terwijl een aanzienlijk deel van haar productie de samenleving niet ten goede komt, maar daarentegen uitholt. Zo kun je de roep onder de bevolking Make America great again verklaren, maar daar is een gedegen maatschappij-analyse nodig. Washington kan zich haar groeipatroon alleen nog maar veroorloven door nog meer buitenlandse schulden te maken en steeds maar staatobligaties uit te geven zonder garanties. In de tweede helft van mijn leven is de VS omgevormd van de belangrijkste schuldeiser naar de belangrijkste schuldenaar in de wereld.

Hoe gaat dat aflopen nu de VS tegelijkertijd zo zwaar bewapend is? Is er een wal, die dit oorlogsschip kan keren? Wie brengt dit Monster van Frankenstein alsnog ‘vreedzaam samenleven’ bij?

Bron: “Een overzicht van de Amerikaanse uitgaven aan kernbommen en wapens” door Shane Quinn in Global Research, vertaald door Yaïr da Paixão voor DeWereldMorgen op 12 oktober 2022.

De meeste wereldleiders veroordeelden eind september tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Russische invasie in Oekraïne. Dat kwam hier en daar in het nieuws, maar wat verzwegen werd, is dat de leiders uit 66 landen, voornamelijk uit het Zuiden, in hun toespraken tijdens de vergadering van de VN dringend opriepen tot diplomatie en vreedzame onderhandelingen om die oorlog zo snel mogelijke te beëindigen. Gewoon conform het VN-Handvest. De vertegenwoordigers van deze landen zien deze oorlog als een ernstige terugslag voor een vreedzame wereldorde, die het basis- en definiërend beginsel van de VN is.

Zo waren de Afrikaanse leiders het eens met een van de eerste sprekers, zoals Macky Sall, de president van Senegal, die ook sprak in de hoedanigheid van de huidige voorzitter van de Afrikaanse Unie, toen hij zei: “We roepen op tot de-escalatie en een stopzetting van de vijandelijkheden in Oekraïne, en ook voor een onderhandelde oplossing, om het catastrofale risico van een potentieel wereldwijd conflict te voorkomen.”

Philip Pierre, de eerste minister van Saint Lucia, een kleine eilandstaat in het Caribisch gebied, zei tegen de Algemene Vergadering: “De artikelen 2 en 33 van het Handvest van de Verenigde Naties binden de lidstaten ondubbelzinnig om zich te onthouden van dreiging met of gebruik van geweld tegen de territoriale integriteit of de politieke onafhankelijkheid van een staat en om alle internationale geschillen met vreedzame middelen te beslechten. […] Daarom roepen wij alle betrokken partijen op om onmiddellijk een einde te maken aan het conflict in Oekraïne, door onmiddellijk onderhandelingen aan te gaan om alle geschillen definitief te beslechten, overeenkomstig de beginselen van de Verenigde Naties.”

De leiders van het Zuiden betreurden de ineenstorting van het VN-stelsel, niet alleen in de oorlog in Oekraïne, maar gedurende tientallen jaren van economische dwang en oorlog door de Verenigde Staten van Amerika en haar bondgenoten. President Jose Ramos-Horta van Oost-Timor daagde bijvoorbeeld rechtstreeks de dubbele moraal van het Westen uit door tegen de Westerse landen te zeggen: “Ze zouden even stil moeten staan bij het opvallende contrast in hun reactie op de oorlogen elders, waar vrouwen en kinderen bij duizenden om het leven zijn gekomen door oorlogen en honger. De reactie op de hulpkreten van onze geliefde secretaris-generaal in deze situaties is niet met evenveel medeleven ontvangen. Als landen in het Zuiden van de wereld zien we twee standaarden. Onze publieke opinie ziet de oorlog in Oekraïne niet op dezelfde manier als die in het Noorden.”

Veel leiders riepen dringend op om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne voordat deze escaleert naar een atoom-oorlog. De staatssecretaris van het Vaticaan, kardinaal Pietro Parolin bijvoorbeeld, waarschuwde: “…de oorlog in Oekraïne ondermijnt niet alleen het non-proliferatieregime, maar brengt ook het gevaar van nucleaire verwoesting met zich mee, hetzij door escalatie, hetzij door een ongeluk.

Om een kernramp te voorkomen, is het van vitaal belang dat er serieus werk wordt gemaakt van een vreedzame oplossing van het conflict.”

Anderen beschreven de economische gevolgen, die hun bevolking nu al van basisbehoeften zoals voedsel beroven. En ze deden een beroep op alle partijen, met name van de Westerse aanhangers van Oekraïne, om terug te keren naar de onderhandelingstafel voordat de gevolgen van de oorlog escaleren tot meerdere humanitaire rampen in het hele Zuiden van de wereld. Premier Sheikh Hasina van Bangladesh zei bijvoorbeeld tegen de Vergadering: “Wij willen het einde van de Russisch-Oekraïense oorlog. Als gevolg van sancties en tegensancties wordt de hele mensheid, inclusief vrouwen en kinderen, gestraft. Het effect ervan blijft niet beperkt tot één land, maar brengt het leven en het levensonderhoud van de mensen van alle naties in gevaar en schendt hun mensenrechten. Mensen worden verstoken van voedsel, onderdak, gezondheidszorg en onderwijs. Kinderen lijden meest in het bijzonder. Hun toekomst zinkt weg in duisternis.

Mijn aandringen op het geweten van de wereld: stop de wapenwedloop, stop de oorlog en de sancties. Garandeer voedsel, onderwijs, gezondheidszorg en veiligheid van de kinderen. Sticht vrede.”

Mexico, Thailand en Turkije boden elk hun eigen aanpak aan om de vredesonderhandelingen te hervatten, terwijl Sheikh Al-Thani, de Emir van Qatar, beknopt uitlegde dat het uitstellen van de onderhandelingen alleen maar meer doden en lijden zal brengen: “We zijn ons terdege bewust van de complexiteit van het conflict tussen Rusland en Oekraïne en van de internationale en mondiale dimensie van deze crisis. We vragen echter nog steeds om een onmiddellijk staakt-het-vuren en een vreedzame regeling, want dit is uiteindelijk wat er zal gebeuren, ongeacht hoe lang dit conflict zal duren. Het voortbestaan van de crisis zal dit resultaat niet veranderen. Het zal het aantal slachtoffers alleen maar laten groeien en de rampzalige gevolgen voor Europa, Rusland en de wereldeconomie doen toenemen.”

In reactie op de Westerse druk op het Zuiden om de oorlogsinspanningen van Oekraïne actief te ondersteunen, claimde de Indiase minister van Buitenlandse Zaken, Subrahmanyam Jaishankar, de morele voorsprong en verdedigde een diplomatieke oplossing: “Terwijl het conflict in Oekraïne blijft woeden, wordt ons vaak gevraagd aan wiens kant wij staan. En ons antwoord, elke keer, is oprecht en eerlijk. India staat aan de kant van de vrede en zal daar ook blijven. Wij staan aan de kant van de eerbiediging van het Handvest van de Verenigde Naties en de grondbeginselen daarvan. Wij staan aan de kant, die oproept tot dialoog en diplomatie als de enige uitweg. We staan aan de kant van degenen die worstelen om rond te komen door de escalerende kosten van voedsel, brandstof en meststoffen.

Het is daarom in ons gemeenschappelijk belang om constructief aan een snelle oplossing van dit conflict te werken, zowel binnen de Verenigde Naties als daarbuiten.”

Een van de meest gepassioneerde en welsprekende toespraken werd gehouden door de Kongolese minister van Buitenlandse Zaken Jean-Claude Gakosso, die de gedachten van velen samenvatte en rechtstreeks een beroep deed op Rusland en Oekraïne – met delen van zijn toespraak in het Russisch: “Vanwege het grote risico van een nucleaire ramp voor de hele planeet, moeten niet alleen degenen, die betrokken zijn bij dit conflict, maar ook de buitenlandse mogendheden die de gebeurtenissen kunnen beïnvloeden door die te kalmeren, allemaal hun ijver temperen. Ze moeten stoppen met het aanwakkeren van de vlammen en ze moeten zich afkeren van dit soort ijdelheid van de machtigen die tot nu toe de deur naar de dialoog heeft gesloten.

Onder toezicht van de Verenigde Naties moeten wij ons allen onmiddellijk inzetten voor vredesonderhandelingen – rechtvaardige, oprechte en eerlijke onderhandelingen. Na Waterloo weten we dat sinds het Congres van Wenen alle oorlogen rond de onderhandelingstafel eindigen.

De wereld heeft deze onderhandelingen dringend nodig om te voorkomen dat de huidige confrontaties – die al zo verwoestend zijn – nog verder gaan en de mensheid in een onherstelbare catastrofe drijven, een wijdverbreide nucleaire oorlog, die buiten de controle van de grote mogendheden zelf valt – de oorlog, waarover Einstein, de grote atoomtheoreticus, zei dat het de laatste strijd zou zijn die de mensen op aarde zouden voeren.

Nelson Mandela, een man van het eeuwige vergeven, heeft gezegd dat de vrede een lange weg is, maar er is geen alternatief en het kent geen prijs. In werkelijkheid hebben de Russen en de Oekraïners geen andere keuze dan deze weg, de weg van vrede te bewandelen.

Bovendien moeten wij ook met hen meegaan, want wij moeten in de hele wereld met legioenen zijn die solidair samenwerken en wij moeten de oorlogslobby’s de onvoorwaardelijke optie van vrede kunnen opleggen.

[De volgende drie paragrafen in het Russisch]: Nu wil ik direct zijn en me rechtstreeks richten tot mijn dierbare Russische en Oekraïense vrienden.

Er is te veel bloed vergoten – het heilige bloed van je lieve kinderen. Het is tijd om deze massavernietiging te stoppen. Het is tijd om deze oorlog te stoppen. De hele wereld kijkt naar je. Het is tijd om te vechten voor het leven, op dezelfde manier dat jullie moedig en onbaatzuchtig samen vochten tegen de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder in Leningrad, Stalingrad, Koersk en Berlijn.

Denk aan de jeugd van jullie twee landen. Denk aan het lot van jullie toekomstige generaties. De tijd is gekomen om voor de vrede te vechten, om voor hen te vechten. Geef de vrede vandaag een echte kans, voordat het voor ons allemaal te laat is. Ik vraag dit nederig aan jullie.”

De 66 landen, die opriepen tot vrede in Oekraïne vormen meer dan 1/3 van de landen in de wereld, en zij vertegenwoordigen het grootste deel van de wereldbevolking; daaronder zijn  Bangladesh, Brazilië, China, India, Indonesië en Mexico. Terwijl de EU en de NAVO-landen de vredesonderhandelingen juist hebben afgewezen en de leiders van de VS en het Verenigd Koninkrijk deze zelfs actief hebben ondermijnd, hebben 5 Europese landen – Hongarije, Malta, Portugal, San Marino en het Vaticaan – zich aangesloten bij de oproepen tot vrede in de Algemene Vergadering. Nu Nederland nog, zou ik zeggen.

In elk geval erkende Csaba Korosi, de voorzitter van de Algemene Vergadering, aan het einde van de bijeenkomst op 26 september in zijn slotverklaring dat het beëindigen van de oorlog in Oekraïne een van de belangrijkste boodschappen was die tijdens de Algemene Vergadering van dit jaar “door de hallen weerklonken”.

Bron: “‘Stop de oorlog in Oekraïne’, zeggen 66 landen op VN-Algemene Vergadering” door Medea Benjamin en Nicolas J.S. Davies van Common Dreams, vertaald door Marinus Kruissen voor DeWereldMorgen op 4 oktober 2022.

Op genoemde bron zijn allemaal links te vinden naar de exacte bijdragen aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Natie.

In het groot geostrategische spel wordt verwacht dat bepaalde staten, die buiten de westerse veiligheidssfeer vallen, zoals India, een sleutelrol zullen gaan spelen in het stadium van het imperialisme, waarin we straks terechtkomen. De Verenigde Staten van Amerika zijn door de interne klappen die het land te verduren krijgt op hun retour en hebben niet langer de macht om eenzijdig de wereld te dicteren. Als supermacht vormt de VS immers een steeds grotere bedreiging voor zowel haar eigen burgers als voor de wereldvrede. Er bestaat zelfs een plan om, wanneer Donald Trump in 2024 weer president wordt, wat er nog over is van de Amerikaanse democratie te ontmantelen. Ook een andere Republikeinse winnaar van de verkiezingen zou dat plan kunnen uitvoeren.

Om het huidig tijdgewricht te begrijpen is een goed begrip van de wereldgeschiedenis nodig. Ik pretendeer niet zo’n overzicht te hebben, maar ik volg Noam Chomsky, die niet alleen kritiek uit op zogenaamde externe vijanden, zoals haast iedereen doet, maar ook op de interne misstanden bij bondgenoten en in eigen huis. Hij vindt bijvoorbeeld dat mensenrechten door iedere staat gerespecteerd moeten worden en het oorlogsrecht in èlke oorlog door alle partijen. Hij vindt niet dat wij het goede willen en soms een foutje maken en onze tegenvoeters het foute willen en soms iets goeds doen. Elke situatie beoordeeld hij vanuit dezelfde principes en hij lijkt een geheugen te hebben als een olifant.

Logische onlogica

In de hele geschiedenis, toont Chomsky aan, speelt de telkens voortdurende angst dat de armen (de arme landen) op den duur de rijken (de rijke landen) zullen bestelen een leidende rol in het denken. Vandaar de naoorlogse Amerikaanse plannen om het grootste deel van de wereld onder zijn controle te krijgen en China en Rusland met een militaire macht te omcirkelen, terwijl het China en Rusland gelijkaardige rechten ontzegde. Voor de oppervlakkige toeschouwer lijkt dit onlogisch, maar het Amerikaanse Ministerie van Oorlog erkende indertijd dat er een andere logica achter zat; een logische onlogica die met ‘imperialisme’ wordt aangeduid.

Dergelijke doctrines van ‘logische onlogica’ gelden ook vandaag waar ik denk: “Waar bemoeit de VS zich mee?” en de VS zich zeggen te verdedigen tegen een Euraziatische dreiging. Aan de westelijke grens van Eurazië verdedigt de VS zich door het agressieve militaire bondgenootschap NAVO onder zijn leiding uit te breiden tot aan de Russische grens. Aan de oostelijke grenzen verdedigen de VS zich door rond China een ring van ‘schildwachtstaten’ op te trekken, die bewapend worden met op China gerichte precisiewapens en waar de zeemacht regelmatig grootschalige oefeningen uitvoert. Dit alles maakt deel uit van de meer omvattende inspanningen tot ‘omcirkeling’ in samenwerking met de ‘tweederangsgrootmacht’ Australië.

Samenwerking in plaats van conflict

De angst van de VS voor China is diep geworteld en die voor de concurrentie van de Europese Unie en Rusland is groot. Maar de Europese landen weten vooralsnog hun krachten niet te bundelen en Rusland wordt verhinderd om zich (weer) tot een sterke grootmacht te ontwikkelen.

Het idee van een ‘Gemeenschappelijk Europees Huis’ van Lissabon tot Vladivostok werd door Michail Gorbatsjov (de laatste leider van de Sovjet-Unie gedurende 1985-1991) naar voren geschoven. Hij hoopte op een transitie naar sociaal-democratie en een gelijkwaardig partnerschap met de VS voor de totstandbrenging van een wereldorde gebaseerd op samenwerking in plaats van conflict. Zoals te verwachten was, was de VS sterk gekant tegen deze initiatieven. Tijdens de Koude Oorlog waren die echter niet zo’n groot probleem gezien de bestaande machtsverhoudingen en de heersende doctrine over de ‘samenzwering van het Kremlin’ om de wereld te veroveren. Het werd andere koek na de instorting van de Sovjet-Unie. De VS kozen vrij snel voor een beleid van uitbreiding van het Atlantische machtssysteem, waaraan Rusland slechts op ondergeschikte voorwaarden mocht deelnemen. Onder president Poetin (president van Rusland sinds 2001) bleven er nog voorstellen voor een gelijkwaardig partnerschap komen, tot zeer recent nog. Die waren ‘een gruwel’ in de ogen van hen die geloven in de blijvende hegemonie van het Atlantische machtssysteem. Nu heeft Poetins inval in Oekraïne de zaak geregeld; althans voor nu even. Voorlopig is Europa gezwicht voor de Atlantische doctrine. Het heeft zelfs het formele doel van de VS overgenomen, te weten Rusland tegen elke prijs voor Oekraïne en ver daarbuiten ernstig te verzwakken.

De Nieuwe, Chinese Zijderoute

De nu reeds grote verleiding voor Europa, om zich bij de Nieuwe, Chinese Zijderoute aan te sluiten, zal komende tijd sterker worden. Het geïntegreerde productiesysteem in Europa, met basis in Duitsland en reikend van Nederland tot de voormalige Oost-Europese satellieten van Rusland, is het succesrijkste economisch systeem in de wereld geworden. Het steunt zwaar op de enorme exportmarkt en investeringsmogelijkheden in China en op de Russische natuurlijke hulpbronnen, waaronder de metalen die nodig zijn voor een transitie naar hernieuwbare energie.

Voor de ene generatie een jammerlijke hersenschim, voor de andere een noodzakelijk en realistisch project

Als de Europese Unie dit alles, samen met de aansluiting bij het uitbreidende mondiale systeem van de Nieuwe Zijderoute, zou moeten laten varen om te blijven meeprofiteren van de grip op de wereld en het succes van Washington, is dat een zware prijs. Dergelijke afwegingen zullen vast niet ontbreken, terwijl de wereld zich aan het herschikken is van de nasleep van de Covid-crisis en de Russische invasie in Oekraïne.

Met de bittere tegenstellingen van vandaag lijkt zo’n samenwerking misschien ondenkbaar, maar het hoeft absoluut geen onbereikbaar idee te zijn, leert de recente geschiedenis. In 1945 leek het niet minder onmogelijk zich voor te stellen dat Duitsland, Engeland, Frankrijk en enkele kleinere Europese machten samen zouden werken aan een West-Europa zonder binnengrenzen en met enkele gemeenschappelijke instellingen. Het is niet dat Europa geen interne problemen kent. Onlangs heeft Groot-Brittannië zich zelfs uit de EU teruggetrokken (zichzelf veroordelend tot de status van – mogelijk uitdovende – satelliet van de VS). Het blijft echter een verbluffende omkering na eeuwen van woeste wederzijdse vernietiging, culminerend in de verwoestende oorlogen van de 20^ste eeuw.

Wat voor de ene generatie een jammerlijke hersenschim is, wordt voor de andere een noodzakelijk en realistisch project. En een essentieel project wanneer we uit de chaos en het geweld van vandaag een leefbare wereld tevoorschijn willen halen. Veel zal ervan afhangen of de levensgevaarlijke Amerikaanse Republikeinse partij de komende tijd weer de scepter over de VS zal zwaaien. We mogen hopen dat ze die kans niet krijgt, maar we hebben geen enkele garantie. Het zou andere autoritaire en fascistoïde ontwikkelingen op het wereldtoneel in de kaart spelen. Veel zal ook afhangen van de landen, die zich nu niet (pontificaal) achter de VS-koers geschaard hebben. Welke rol zal bijvoorbeeld India in de nabije toekomst op het wereldtoneel gaan spelen? We gaan het allemaal meemaken…

Een uitwerking van de huidige omcirkeling van China zou kunnen zijn dat China zich extra gestimuleerd voelt om Taiwan aan te vallen om zo haar omcirkeling te doorbreken en zich een veilige toegang tot de oceaan te verschaffen. Maar dat risico wordt op de koop toe genomen, net als momenteel een diplomatieke oplossing voor de oorlog in Oekraïne dwars gezeten wordt door de VS, hetgeen de destructie en het lijden in Oekraïne en de landen waaraan zij gewoon was voedsel te leveren voort doet zetten. En net als indertijd de waarschuwingen van Poetin op de koop toe genomen werden en de VS doorging met de voorbereidingen om Oekraïne lid te maken van de NAVO om daar atoomwapens te plaatsen. Met elkaar riskeren we daar zonder staakt het vuren een atoomoorlog en toch blijven we hulp en wapens toezeggen.

Bron: dit is een sterk ingekorte versie van het artikel “Noam Chomsky: Angst voor opkomst China bepaalt in de 21ste eeuw het Amerikaanse buitenlandbeleid”, een interview van C.J. Polychroniou voorTruthout, naar het Nederlands vertaald door Hilde Baccarne, via DeWereldMorgen op 22 augustus 2022.

Alleen Duitsland en Japan, landen die na de Tweede Wereldoorlog door het Amerikaanse leger werden bezet, tellen meer Amerikaanse piloten van de United States Air Force (USAF) op hun grondgebied dan Groot-Brittannië. Daar zijn het er meer dan in de historische Amerikaanse militaire buitenposten zoals Italië, Micronesië en Zuid-Korea.

De aanwezigheid van de USAF in Groot-Brittannië is niet zomaar een overblijfsel van de Koude Oorlog. Ze is zeer actief en ze is permanent. 8.836 van de 55.223 Amerikaanse piloten in actieve dienst, die vorig jaar in het buitenland werden ingezet, bevonden zich in Groot-Brittannië. Dat is 16%. Uit de cijfers van september 2021 blijkt dat momenteel 9.074 manschappen van de Amerikaanse luchtmacht in actieve dienst in het Verenigd Koninkrijk worden ingezet. Zij werken samen met 113 personeelsleden van de USAF-reservisten en een lid van de USAF-Nationale Garde. Zij worden ondersteund door 542 USAF-burgermedewerkers. Nog eens 150 Amerikanen worden in Groot-Brittannië ingezet voor specifieke NAVO-opdrachten en 135 andere Amerikanen worden op meerdere geheime locaties in het Verenigd Koninkrijk ingezet. Commandant is kolonel Jason A. Camilletti, een veteraan van de oorlog in Irak, die naar eigen zeggen 6.400 personeelsleden en $ 5.600.000.000 aan activa in Groot-Brittannië beheert, waaronder 600 gebouwen en 75 gevechtsvliegtuigen.

Amerikaanse luchtmachtmilitairen hebben de afgelopen jaren vanuit hun bases in Groot-Brittannië bombardementsmissies uitgevoerd naar Afghanistan, Irak en Libië. Het gaat hier om militaire acties, waaronder dus zelfs oorlogshandelingen, die zonder parlementaire controle vanuit Groot-Brittannië worden uitgevoerd. Tijdens de recente Russische aanvalsoorlog op Oekraïne werden Amerikaanse B-52 bommenwerpers met nucleaire capaciteit ingezet op de Engelse basis in Gloucestershire. Uiteraard beweert de VS nu dat ze slechts ‘oefenvluchten’ uitvoeren; en dat is echt geen oorlogsvoorbereiding.

Met 14.540 bevinden de meeste USAF personeelsleden zich overigens in Duitsland, 13.788 in Japan, 9.730 dus in Groot-Brittannië, 8.315 in Zuid-Korea, 4.988 in Italië, 3.203 in Micronesië, een strategische plek in de Filipijnenzee, in het westen van de Stille Oceaan, 1.571 in Turkije, 1.364 in Puerto Rico, 404 in België en 394 in Spanje. Op Amerikaanse basis elders in de wereld werken minder mensen.

Ter vergelijk: China heeft 8 militaire bases buiten haar grondgebied, waarvan 7 voor de eigen kust; Rusland heeft 14 militaire basis buiten haar grondgebied; en de VS en haar bondgenoten hebben 935 militaire basis over heel de wereld.

Bronnen: “US Air Force in Groot-Brittannië, massale nucleaire machtsontplooiing” door Matt Kennard, voor DeWereldMorgen vertaald door Jan Reyniers en “Westers Imperialisme is nog altijd het probleem, niet China” door Chris de Ploeg; beide via DeWereldMorgen op respectievelijk 16 mei 2022 en 27 december 2021 en “List of Russian military bases abroad” via het Engelse Wikipedia op 16 mei 2022.