Ik gok dat het sinds de neo-liberaal Ruud Lubbers was (eerst lid van de KVP en sinds 1980 van het CDA), maar met de huidige coalitie van CDA, CU, D66 en VVD in de Tweede Kamer worden mij twee zorgwekkende zaken steeds duidelijker.
De eerste is dat de heersende opvatting in de Tweede Kamer er een is die neerkomt op wat goed is voor grootbedrijven, is goed voor iedereen. Ik deel die mening helemaal niet, maar je kunt zo’n opvatting hebben.
De tweede is dat we ons moeten afvragen of het democratisch gehalte van onze democratie nog wel voldoet aan de eisen voor een vitale parlementaire democratie.
Het recht van initiatief lijkt mij bij ons wel goed geregeld, en evenzo het recht van spreken en het stemrecht. Maar bij het vierde fundamentele element voor een parlementaire democratie gelijkheid gaat het hier te lande volgens mij al decennia fout; ik denk sinds Lubbers minister president was tussen 1982 en 1994. Nu met de afschaffing van de dividendbelasting voor buitenlandse investeerders komt pijnlijk aan het licht hoe gelijkheid in de Tweede Kamer ondermijnd wordt.
De drie-stappen-procedure is als volgt:
1.
Alle stemgerechtigden stemmen een verdeling van zetels in de Tweede Kamer (nagenoeg alle niet-stemmers weten niet dat ze hieraan mee-stemmen).
2.
Op basis van die zetelverdeling is er een procedure om een regering te vormen. Die komt neer op wie wil met wie regeren tegen welk politieke succes en tegen welke politieke prijs? Tot zover gaat het naar mijn idee goed. Maar dan wordt een strategie gevolgd waardoor het in deze stap toch al decennia fout gaat.
3.
Dat het volgens mij in stap 2 fout gaat, komt doordat de regeringspartijen een ‘regeerakkoord’ sluiten dat zo waterdicht mogelijk gemaakt wordt. Met dat laatste bedoel ik dat de regeringspartijen zich in dat proces van wie wil met wie verzekeren van meerderheden in de Tweede en Eerste Kamer waardoor de oppositie vrolijk initiatieven kan nemen, kan spreken en stemmen, maar dat haar doen en laten er niets toe doet (zolang de regering niet valt).
Met het afschaffen van genoemde dividendbelasting wordt eindelijk voor iedereen die kijken kan duidelijk dat zelfs thema’s die in geen enkel verkiezingsprogramma gestaan hebben in stap 2 door de Tweede en Eerste Kamer tot onaantastbare wet verheven kunnen worden. Laat staan hoe de onderhandelingsresultaten op basis van de politieke voorkeuren, zoals die in een regeerakkoord voor ieder die niet mee-onderhandelde uitonderhandeld blijken, door die Kamers gejast worden.
En nu het er op lijkt dat het daarmee geslagen gat in de begroting deels gedicht wordt door de vennootschapbelasting minder te verlagen, krijg ik niet het gevoel dat welzijn van het volk voorop staat. Ook verlaging van de vennootschapsbelasting staat dus geagendeerd door deze coalitie (en niet een verlaging van de loonbelasting voor de eerste twee schijven; wel een verhoging van de BTW die voor de laagste inkomensgroepen het hardst aankomt). Deze bedrijfsvriendelijke houding ten koste van een volksvriendelijke houding komt kennelijk voort uit de opvatting dat (groot)bedrijven in de watten leggen, iedereen vast ten goede zal komen. Met een toekomst waarin onze kinderen het materieel slechter gaan krijgen dan onze ouderen het gehad hebben, geloof ik daar geen snars van.
Ik zou zeggen dat we als handlangers van het grote geld onze dictators mogen kiezen en dat ons democratisch gehalte al jaren geminimaliseerd is tot, wanneer een coalitie om een of andere reden uitgeregeerd is, het zonder bloedvergieten mogen kiezen van onze nieuwe dictators die het grote geld weer gaan dienen. Oud ministers vertrekken dan nogal eens naar grootbanken of grootbedrijven. Mark Rutte te zijner tijd mogelijk terug naar Unilever voor een leuke job waarbij hij als beloning voor zijn gelegaliseerde diefstal vanuit de Staatskas het meervoudige van de Balkenende-norm binnen mag harken. Feitelijk vergaderen Tweede en Eerste Kamer voor de bühne om de besluiten uit het regeerakkoord er door te jassen waarbij de niet-regeringspartijen vrijelijk initiatieven mogen nemen, spreken en tegen-stemmen totdat ze een ons wegen. Toch wel mooi, dat wisselingen van regeringen zonder bloedvergieten gaan.