Inlegkunde

Negen ooievaren zwevend in de lucht. Alsof ze niets anders te doen hebben, of dat de oudere hun juvenielen vliegles geven. Glijdend boven geboomte ver weg van ons; ver weg ook van Ankeveen, ’s Graveland en Kortenhoef, de dorpen die hier het dichtstbij liggen. Zwarte vogels als we ze van onder zien. Als lichtgevende lampjes wanneer we ze van boven bekijken. Soms fladderend, maar meest stil hangend en toch gaand. Statig.

De uitgestrekte weilanden liggen erbij alsof de hitte van de zon aan de onbewolkte hemel hun niets doet. De slootjes alsof hier nooit iets zal veranderen.

Mijn vriendin wil dat ze boven ons komen vliegen en nodigt hen uit. Een stuk of drie schijnen het gehoord te hebben. Of begrepen. Komen in elk geval van boven het verre boomgewas langzaamaan rondjes cirkelend onze kant op totdat zij recht boven ons vliegen.

Een reiger in het gras, wellicht aan een voor ons onzichtbare waterkant waar ze vaak staan te wachten op voorbijkomende prooi. “Zet in de Kosmos wat je wenst”, zegt zij tegen mij, “het wordt zò vààk verhoord…

De vin van een snoek komt even boven het water uit. Het riet ritselt door de wind die er doorheen waait. Even verderop zwemmen dribbelend vier kuikens, die bescherming zoeken bij de ene zwaan. Terwijl de andere, tussen de kuikens en ons in, ons loom in de gaten houdt en doet alsof we er niet zijn.

Een kudde schapen. De meeste met al flink gegroeide lammeren. De ooien nog steeds met grote uiers, waaruit de uit de kluiten gewassen lammeren soms even drinken. Het ene ooi heeft drie lammeren. Het andere ook. Dan is er een met twee. Het ene zwarte ooi blijkt moeder van twee pikzwarte lammeren. Hoewel, hun vacht weerspiegelt ook een bruine waas. ’t Is warm en ze ademen in en uit alsof ze kortademig zijn. Eén schaap blaat klagelijk aan een stuk door alsof ze een lam kwijt is.

Een uitgebreide picknick van een groep jonge mensen, zo uitgebreid en Italiaans aandoend dat we graag een fotootje van en voor hen schieten.

De rododendrons tonen hun paarse en lila bloemen. De een nog groter dan de ander. De andere daarentegen wat kleiner dan de een. De stank van een dode rottende vis verraadt een zwarte dag.

Door de vele fietsers op het smalle pad even verderop, de meesten fietsend in lange groepen of in tweetallen, moeten we een stukje van onze route telkens uitwijken naar de smalle berm tussen twee grote, stille plassen, die lijken te wachten op de eenden en futen die vanavond terug zullen komen.

Natte jongens op een steiger. Meisjes zonnend op dierlijk uitgemonsterde luchtkussens in het water. Zo zien we vandaag ook nog een eenhoorn. Met een flinke plons springt een van de jongens het water in. Een andere haalt nog een bal van zijn fiets.

In de schaduw van hun huis zit een ouder echtpaar. Staren ze naar de groepjes mensen die zich wortelloos op ons pad voor hen van links naar rechts en van rechts naar links bewegen?

Met verrekijkers wordt het water tevergeefs afgetuurd of er op de plas nog een eend, fuut of zwaan te bekennen is. Kraaien kraaien hoorbaar in de verte.

Toch een futengezin. De ene heeft een kuiken op haar rug. De andere twee kuikens en een volwassen fuut zwemmen dichtbij het tweetal. Ze hebben ons gezien en het is alsof zij willen zeggen: Zo brengen wij hemelvaartsdag door, net als andere dagen.

De schapen hebben inmiddels de schaduw opgezocht.

Dit zijn zomaar wat waarnemingen in de tijd dat vandaag een vlinderstruik van een Utrechtse tuin in de mijne belandde. ’s Ochtends hingen haar blaadjes er slap en suffig bij. Bij thuiskomst blijkt de struik zich met water te hebben volgezogen. Ze ziet er nu stevig en vitaal uit. Het lijkt mij toe alsof ze eraan denkt binnenkort eens aan het formeren van bloemen te beginnen. Maar dat zal wel mijn inlegkunde zijn.

Vooruitgang

Ik zie vooruitgang. Eindelijk. No nonsensepolitiek zonder alternatief, maakt plaats voor alternatieve no nonsensepolitiek en een die mij beter bevalt. De geschiedenis zal het uitwijzen, maar volgens mij schrijft de in de Britse media verguisde en in onze media genegeerde Jeremy Corbyn wereldgeschiedenis.

Dit is een poging om de identiteitscrisis aan te pakken die de sociaaldemocratie teistert, niet alleen in Groot-Brittannië maar in de hele wereld.

Wat is het geval? Op 8 juni aanstaande worden in Groot-Brittannië, op instigatie van de Conservatieve eerste minister Theresa May, vervroegde verkiezingen gehouden. Maandag 15 mei jl. stelde partijvoorzitter Jeremy Corbyn het programma van Labour voor. In 12 hoofdstukken licht het Labour-programma een politiek project toe, dat kan worden samengevat als een breuk met 30 jaar neoliberaal besparingsbeleid onder Britse Conservatieve èn Labour-regeringen. Labour kiest niet langer voor sociaal-gecorrigeerd neoliberalisme. Vandaar dat ik vooruitgang zie. Kom er in Nederland maar eens om…

Labour kiest in haar programma, met de veelzeggende titel “For the Many, Not the Few”, voor een andere economie en een andere Brexit-onderhandelingsstrategie dan die immigratie en internationale handel ten dienste wil stellen van de financiële instellingen en grote bedrijven.
In haar nieuwe programma kiest Labour voor een economie ‘die voor iedereen werkt’ en een Brexit-onderhandelingsstrategie dan die immigratie en internationale handel ten dienste wil stellen van de gewone mens.
Labour is met dit programma de 1ste traditionele sociaal-democratische partij in Europa die breekt met dogmatisch marktdenken waarin de rol van de overheid kleiner wordt. Zij stelt lagere belastingen voor de laagste lonen en hogere voor mensen met topinkomens voor.
Labour kiest voor openbaar onderwijs, wil niet alleen mensen in loondienst betere werkomstandigheden bieden maar ook kleine zelfstandigen. De sociale zekerheid moet van Labour weer betaalbaar worden, ook voor kleine gepensioneerden, werklozen en zieken. Verder bevat het Labour-programma hoofdstukken over de openbare gezondheidszorg, over politie en justitie, aangaande Engeland, Noord-Ierland, Schotland en Wales voorstellen voor meer regionale bevoegdheden, en standpunten over buitenlandse politiek, LGBT-rechten, minderheden en vrouwenrechten.

Zelfs Owen Jones, een kritikaster van Labour en haar partijvoorzitter Jeremy Corbyn, toonde zich in zijn columns in The Guardian lovend over Labours nieuwe partijprogramma: “Dit is een poging om de identiteitscrisis aan te pakken die de sociaal-democratie teistert, niet alleen in Groot-Brittannië maar in de hele wereld.

De Britse mainstreammedia zijn niet zozeer kritisch over Labours nieuwe programma, maar ronduit misprijzend en neerbuigend. Wat wil je anders; 80% van de Britse media is eigendom van 5 miljardairs.
Het enthousiasme op Britse sociale media daarentegen is groot.

Helaas gaapt er door onjuiste en onvolledige berichtgevingen in de media over Corbyn en Labour een groot verschil tussen de openbare steun voor de voorstellen, die Corbyn verdedigt, en het idee dat het Britse volk over hem en Labour heeft. De race is dus nog lang niet gelopen. De race zal zelfs nooit ‘een gelopen race’ zijn, maar ik ben blij met het breken met het idee dat gewone mensen er voordeel bij hebben wanneer grootbedrijven fiscaal en wat betreft (arbeids)rechten en (sociale) plichten in de watten gelegd worden en per definitie bij een groeiende economie. Niets is minder waar en ik zie deze aannames al heel lang als een desastreuze misvatting voor veel, heel veel mensen.

Klik hier voor het nieuwe programma “For the Many, Not the Few” van Labour.

Bron: “Jeremy Corbyn staat voor enorme uitdaging, Analyse” door Lode Vanoost via de website van De Wereld Morgen op 19 mei 2017.

Over het gelijk van de peetvader van het kapitalisme

Modiaal kapitalisme. Fysisch geograaf en internationaal onderzoeksjournalist Nick Meynen schetst in zijn nieuwste boek “Frontlijnen, een reis langs de achterkant van de wereldeconomie” een onthutsend beeld van de desastreuze effecten van het globale kapitalisme. Hij stelt: “We leven in een bubble die vroeg of laat zal barsten.

Zo verscheen er op 9 mei 2017 een artikel in Le Monde met als de inhoud:
1. Alle parameters rond klimaatopwarming staan in het rood,
2. het gaat allemaal veel sneller en slechter met het klimaat dan we denken en
3. de doelstellingen, die eind 2015 vastgelegd werden tijdens de klimaatconferentie ‘COP21’ in Parijs, zullen we niet halen.
De argeloze Journaalkijker zou verwachten dat bij dit soort nieuws stil gestaan wordt. Dat is niet zo. Dat is namelijk slecht voor de kijkcijfers en dat is het enige waarop de Nederlandse programmamakers ‘afgerekend worden’ en dus telt voor hen ‘kijkcijfers’ en niet ‘relevantie’. Dit is een uitwas van ons kapitalisme: hoewel wij met elkaar meemaken dat we geologisch gezien in de ‘sixth mass extinction’ zitten, de zesde periode sinds er leven op aarde is van massale uitsterving van dieren en planten, passeert zo’n bericht als in Le Monde zonder rimpelingen in de mainsteammedia te veroorzaken. We worden gewoon onwetend gehouden terwijl we via onze media wel Feijenoord, Mollema, OG3NE en Verstappen op de voet volgen.

Om nog enigszins het hoofd te bieden aan de gevolgen van de opwarming van de aarde is mondiaal economische krimp nodig; een verlaging van het gebruik van grondstoffen, bepleit Meynen. De Verenigde Naties (VN) schat dat er tegen 2050 20% meer mensen zullen zijn dan nu. En de VN schat ook dat die mensen tegen 2050 ongeveer 200% meer zullen consumeren dan wij nu. Het is het wereldwijd aangehangen economische kapitalisme dat steeds meer ‘consumeren’
1. aanmoedigt,
2. mogelijk maakt en
3. meer consumeren zelfs voorstelt als een daad van ‘goed burgerschap’.
Het grootste probleem is dus niet de hoeveelheid mensen, maar het volume aan grondstoffen dat we consumeren. We plegen in lijn met het kapitalisme roofbouw op grondstoffen en op mensen aan de onderkant van de verschillende samenlevingen, indachtig Ghandi’s “Er is genoeg voor ieders noden, maar er is niet genoeg voor ieders hebzucht.

En als we het dan toch over oude wijsneuzen hebben, zelfs de Schotse econoom, filosoof en schrijver Adam Smith (1723 – 1790), de peetvader van het kapitalisme, heeft 250 jaar geleden (!) al gezegd dat kapitalisme een eindige groeifase zou kennen omdat economische groei niet eeuwig kan blijven duren. Vermoedelijk beleven we nu – leuk of niet en of we er wel of geen aandacht aan besteden – de nadagen van het kapitalisme.

Kijkcijfers, lobbygroepen, overheden die de belangen van grootdrijven zwaarder laten wegen dan welzijn voor iedereen, echt alles wordt in dienst gesteld om zolang mogelijk private winsten te maken in het belang van enkelen, ook al is er allang consensus over dat we hiermee desastreuze rampen over ons, ons welzijn en heel de wereld afroepen. Zo werd, klimaatakkoorden ten spijt, door ECB, Eurogroep met als voorzitter Jeroen Dijsselbloem en IMF aan Griekenland opgelegd ‘buitenlandse investeringen te promoten inclusief het verlagen van het aantal milieuvergunningen’. Daardoor worden nu in Griekenland bij nieuwe projecten nauwelijks nog milieueffectrapportages opgesteld. En dat terwijl een Canadees mijnbouwbedrijf, de Eldorado Gold Corporation, van de ontstane situatie gebruik maakt een project nabij de Griekse plaats Skouries uit te voeren waarbij 670.000 ton arsenicum vrijkomt, in theorie genoeg om de hele wereldbevolking 3x te doden. Eldorado Gold betaalt hier overigens geen belasting aan Griekenland over door te werken met een financiële constructie via Nederland.

En hoe onrechtvaardig verdeelt kapitalisme profijt en kwalijke gevolgen?
Wie ondervinden de gevolgen van toenemende droogte, wie profiteren van de activiteiten die die droogte doen toenemen en wie betaalt ervoor?
Wie ondervinden de gevolgen van het mondiaal stijgend aantal doden dat valt door luchtverontreiniging, wie profiteren van de activiteiten die bijdragen aan de toename van luchtverontreiniging en wie betaalt ervoor?
Wie ondervinden de gevolgen van het toenemend aantal orkanen, wie profiteren van de activiteiten waardoor het aantal orkanen toeneemt en wie betaalt ervoor?
Wie ondervinden de gevolgen van het toenemend aantal overstromingen, wie profiteren van de activiteiten waardoor overstromingen van rivieren en zeespiegelstijging ontstaan en wie betaalt ervoor?
En waarom betalen de grootbedrijven daar niet aan mee, als zij direct of indirect dergelijke milieurampen veroorzaken?

Amerikaans aardwetenschapper, biogeograaf, evolutionair bioloog, fysioloog, milieuwetenschapper en sinds juni 2002 hoogleraar in de geografie aan de Universiteit van Californië in Los Angeles professor Jared Diamond vat dat zo samen: We zitten op een onmogelijk vol te houden koers (…) en daarom zullen onze milieuproblemen opgelost moeten worden. De vraag is of dat op een manier zal gebeuren door epidemieën, genocide, hongersnoden, ineenstortingen van samenlevingen en/of oorlog, of op een manier die we zelf kiezen.

Echter, voor we aan oplossingen gaan denken, zullen we eerst moeten weten wat er aan de hand is en de grote vraag in ons systeem van kapitalistisch winstdenken, waarin ook actualiteiten en nieuws enkelen vooral winst moeten opleveren, is hoe we daar achter gaan komen.

Meer lezen: “Frontlijnen, een reis langs de achterkant van de wereldeconomie” (2017) door Nick Meynen, ISBN 9789462670914, uitgegeven door Epo in Antwerpen.

Bron: “Nick Meynen: “We leven in een bubble die vroeg of laat zal barsten”, Interview” door Thomas Decreus via de website van De Wereld Morgen op 12 mei 2017 en de biografie van Nick Meynen via zijn blogsite op WordPress op 15 mei 2017.

Het zal je maar overkomen…

Damasak, Damasak in Nigeria. Het zegt u waarschijnlijk niets. We horen er ook nooit iets over, maar november 2014 werden meer dan 500 kinderen door Boko Haram ontvoerd uit de stad Damasak in Borno, Nigeria. Voor de Nigeriaanse regering is hun ontvoering niet meer dan een levensgebeurtenis. Dat kan een mens overkomen, dus ook een kind. Zelfs de internationale pers had er geen aandacht voor.

Hoewel het onduidelijk is hoeveel mensen door Boko Haram ontvoerd zijn, heeft Amnesty International sinds het begin van 2014 minstens 41 gevallen van massa-ontvoering in Nigeria gedocumenteerd. Veruit de meeste vonden plaats zonder internationale aandacht te trekken. Veel ontvoerden krijgen te maken met misbruik zoals gedwongen zelfmoordmissies, mishandeling, uithuwelijking en verkrachting. In een recent VN-rapport is geverifieerd dat 90 kinderen, in de meeste gevallen meisjes, zijn ingezet voor zelfmoordaanslagen in Kameroen, Niger, Nigeria en Tsjaad. Ook werden 217 gevallen van seksueel geweld tegen kinderen, gepleegd tussen 2013 en 2016, bevestigd. Er wordt echter geschat dat duizenden Nigeriaanse meisjes en vrouwen slachtoffer van misbruik door leden van Boko Haram zijn.

In april 2014 werden 276 meisjes door Boko Haram ontvoerd uit hun school in Chibok in hetzelfde Nigeriaanse Borno, als waarin de stad Damasak ligt. Die actie leidde wel tot internationale verontwaardiging en woede. Onlangs zijn 80 van die schoolmeisjes door Boko Haram vrijgelaten. In totaal zijn daarmee 161 van die 276 meisjes ontsnapt of vrijgelaten. Niet- (of non-)gouvernementele mensenrechtenorganisaties uitten onlangs ook voor deze vrijgelaten meisjes hun bezorgdheid. Hen wacht een loodzware toekomst. 

Kort na de laatste groep van 80 vrijgelaten meisjes publiceerde de regering van Nigeria de namen van de meisjes in diverse media, inclusief Twitter. Dit alleen al is een kwalijke schending van de privacy van de meisjes. En dat terwijl hun familieleden niet van hun vrijlating op de hoogte gesteld werden. 

Ook zijn er zorgen over de wettelijke status van de meisjes. Bij een eerdere overeenkomst tussen Boko Haram en de Nigeriaanse regering in oktober 2016 werden 21 meisjes vrijgelaten. Deze meisjes mochten tot op heden echter niet terug naar hun dorp of familie en worden elders, maar niet meer door Boko Haram gevangen gehouden.

En wanneer ze wel terug zouden mogen naar hun dorpen en families; wat staat hen dan te wachten? Vast geen adequate psychologische hulp en steun en ook geen ondersteuning aan de gemeenschappen waarin zij thuis horen om hun leven weer op te pakken en te herintegreren in de gemeenschap. 

Het zal je maar overkomen, en kon je er – voordat je geboren werd – maar iets over zeggen of je als man of als vrouw ter wereld gaat komen en in wat voor ‘rechtstaat’ waar op de wereld. De duizenden hier bedoelde meisjes en vrouwen in Nigeria, en een veelvoud daarvan in heel veel andere regio’s in de wereld, hebben ‘gewoon’ domme pech. En ook wij kijken daarvan weg; richting boezems van OG3NE wel te verstaan.

Bron: “Bevrijde Nigeriaanse meisjes wacht loodzware toekomst” door Tharanga Yakupitiyage/Inter Press Service via de website van De Wereld Morgen op 11 mei 2017.

Duitse successen

Terwijl ik mij zaterdagochtend 29 april op het dak van NEMO in Amsterdam aansloot bij de – in goed Nederlands – ‘People’s Climate March’, werd in Duitsland de daad bij het woord van onze roep gevoegd. Tijdens het lange weekend van zaterdag 29 april tot en met maandag 1 mei, daar de (feest-)Dag van de Arbeid, haalde Duitsland 85% van zijn totale elektriciteitsverbruik uit hernieuwbare bronnen zoals biomassa, waterkracht, wind en zon. Dat is een nieuw nationaal record. De Duitse kerncentrales draaiden 30 april op een laag pitje en de meeste steenkoolcentrales lagen stil.

In de hele maand maart van dit jaar haalde Duitsland al meer dan 40% van zijn elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Duitsland loopt ook voorop in energie-efficiëntie; het heeft wat betreft energieproductie en -verbruik de zuinigste economie ter wereld. Allemaal recente Duitse successen na 2016; mondiaal het heetste jaar, het jaar met het minste ijs en de hoogste zeespiegel.

Daar kunnen wij in Nederland niet tegenop. Bij ons halen burgers hun investeringen in zonnecellen er niet eens uit, wanneer zij gaan terugleveren; meer energie opwekken dan zelf verbruiken. Zo zijn onze regels.

Overigens gaat ook de helft (€ 3.200.000.000) van de € 6.300.000.000 EU-subsidies om de steenkolensector te ondersteunen naar deze prestigieuze oosterbuur. En dat terwijl Nederland die sector met 10% (€ 639.000.000) van dat totaalbedrag steunt. Raar toch, dat zelfs in ons laaggelegen land nog met belastinggeld een zwaar vervuilende CO2-producerende industrie overeind gehouden wordt, die onder meer de zeespiegel helpt stijgen.

Bronnen: “Climate Breaks All Records: Hottest Year, Lowest Ice, Highest Sea Level” door IPS World Desk via Inter Press Service op 22 maart 2017 en “Duitsland breekt record gebruik hernieuwbare energie” en “EU-lidstaten geven 6 miljard subsidies aan steenkool”, beide door Inter Press Service via de website van De Wereld Morgen op 9 mei 2017.

Lekker goedkoop vliegen

Mijn broers gaan in het najaar een bezoek brengen aan Kiev. Het eerste wat zij daarover aan mij vertelden, was dat het vliegticket € 26 kost; heen en terug. Vervolgens kreeg ik een uitleg over hoe een van hen de schommelingen van Ryanairs ticketprijzen in de gaten houdt. Die prijzen zijn niet alleen laag vanwege lage luchthavenbelastingen en doordat over kerosine geen belasting betaald wordt, zoals wel over benzine.

Wie geïnteresseerd is in Hoe die vliegtickets zo goedkoop kunnen zijn, kan terecht bij de Franse Sofia Lichani. Zij schreef over haar belevenissen van gastvrouw/stewardess. In haar boek vinden de aandachtige lezers meer aanvullende verklaringen voor dit soort bodemprijzen, die u en ik soms als consument betalen voor klimaat-ontregelend luchtvaartverkeer.

Het begint ermee dat alle personeel van Ryanair onder het zéér liberale Iers arbeidsrecht valt, ook al werkt Lichani bijna haar hele loopbaan vanuit de basis Marseille. Over haar loon worden nauwelijks sociale lasten afgedragen, aan pensioenafdracht wordt niet gedaan, vakbondsvertegenwoordiging wordt niet toegestaan.

Als beginner werkte Lichani in 2011 bij Crewlink, “The leading recruitment agency for Ryanair Cabin Crew”. Dat houdt in dat zij zonder waarschuwing en zonder motivatie ontslagen kan worden. Haar loon is dan £ 400; € 478 per maand waarbij ik geen getal vergeet. Bovenop dit loon komt de productiviteitspremie voor de ‘effectief gevlogen vlucht-uren’, de periode vanaf het moment dat de boordcommandant toestaat dat de passagiers de veiligheidsgordel losmaken totdat zij die weer vast moeten maken. Zeg maar: de tijd dat het cabinepersoneel volgens minutieus uitgetikte en van buiten geleerde schema’s aan het verkopen is. Het kleine percentage van de verkoopwinst is immers essentieel om een totaalloon van ongeveer € 1.200 – 1.500 bij elkaar te schrapen.

De opleiding, die £ 1.400 (€ 1.673) kost, het verblijf van 5 weken in Londen voor die opleiding, het uniform en de veiligheidsbadge zijn voor rekening van het personeel, net als alle onderhoud aan het uniform. Dat de eerste 3 maanden als stage gelden en dus helemaal niet beloond worden, behoeft voor Ryanair geen betoog.

De anderhalf uur voor de eerste vlucht, de controles van de keukens, het toestel en de WC’s aan boord, het doornemen van de inventaris van verkoopproducten, de inscheping, het nakijken van het dagschema met collega’s, de ontscheping en de reiniging van de cabine zijn geen werkuren. Ook vertragingen vallen niet onder werktijd. Het achteraf berekenen van de kassa over de verkoop en updaten van de beschikbare inventaris na elke vlucht wordt evenmin als werktijd door Ryanair betaald. En klopt de kassa niet, dan legt het personeel uit eigen portemonnee bij.

Wanneer het gemiddelde ‘productieniveau’ van verkoop tijdens de ‘effectief gevlogen vlucht-uren’ niet wordt gehaald, betekent dat voor de bemanning niet alleen minder premie, maar ook boetes. De winst voor Ryanair moet ergens vandaan komen. Te vaak het gemiddelde van de eigen basis niet halen, leidt tot een sanctie of tot een verhoor op het hoofdkantoor in Dublin. Daarom zijn te vlot verkopende collega’s niet geliefd, want dat haalt het gemiddelde omhoog en vervolgens vergroot het de kans op represailles vanuit Dublin. Overigens doe je die reis naar Dublin op een van de klapzitjes in de keukens van het toestel of op de derde stoel in de cockpit. Je terugvlucht missen betekent overnachten; op eigen kosten.

De stress voor het cabinepersoneel wordt bewust hoog gehouden. Op elke vlucht kan er een ‘mystery passenger‘ zitten; een personeelslid van een andere basis dat de prestaties van de collega’s controleert. Wie er een paar jaren dienst op heeft, mag die rol vervullen. Is weer eens wat anders dan verkopen. Te gunstig rapporteren is overigens riskant, want ook de controleur wordt gecontroleerd.

Met de kleine luchthavens, waar Ryanair op vliegt, wordt keihard onderhandeld. Het juridisch weerwerk van de eigen advocaten is zowat het enige waar de Ierse Ryanair-baas Michael O’Leary kosten noch moeite voor spaart. En zijn piloten, al blijken die ook lang niet tevreden over hun loon en arbeidsvoorwaarden bij ‘prijsvechter’ Ryanair.

Kortom, Ryanair is een voorbeeld van winst maken door geen of te weinig belasting af te dragen en personeel af te knijpen. “Deregulering” heet dit in politiek jargon, want waarom al die regels opstellen die het intermenselijk verkeer ordenen? Dat beperkt de vrije handel! En gezien de drukte laat het niet alleen de politiek, maar ook de consument koud hoe Ryanair onderneemt.

Bron: “Welkom aan boord. We hebben mee uw ticket betaald” door Lode Vanoost via http://www.dewereldmorgen.be op 18 juli 2016 over het boek “Bienvenue à Bord – Témoignage” (2015) van Sofia Lichani met Thomas Rabino, Arènes, Paris, 277 pp, ISBN 978-2-35204-463-5 en https://werklozevliegers.wordpress.com op 26 juli 2016.

Een deel van dit blog verscheen als blog 358 eerder op de voorloper van deze website.