Wat het Journaal vast niet haalde in de dagen daarna:

In het holst van de nacht verlaat een rubberboot de Libische hoofdstad Tripoli. Snel wordt de Middellandse Zee ruwer. De boot met zo’n 150 migranten aan boord maakt water. Via een satelliettelefoon smeken de opvarenden de Italiaanse kustwacht om hulp. Rond 6 uur ’s ochtends ontvangt Sea-Watch 3 een noodsignaal van de Italianen en verandert meteen van koers. Het schip van de Duitse ngo vaart onder Nederlandse vlag en onderneemt zoek- en reddingsacties in de Middellandse Zee. Met 7 breedbeeldcamera’s op de mast en het dek zal Sea-Watch de onthutsende gebeurtenissen in de ochtend van 6 november 2017 filmen.

Intussen slaat de rubberboot lek. Mensen vallen in het water. Een Portugees patrouillevliegtuig dat, net als een Frans oorlogsschip, in de buurt is, gooit om 8.45 uur reddingsvesten, een opblaasbaar vlot en rookpotten uit. Minstens 20 mensen sterven de verdrinkingsdood. Daarmee is het drama nog lang niet voorbij, blijkt uit de videoreconstructie van Forensic Architecture die met beelden, radioverkeer, getuigenissen en documenten is gemaakt.

De Italianen hebben ook hun samenwerkingspartner opgeroepen: de beruchte Libische kustwacht, door Europa en Italië met miljoenen euro’s betaald, getraind en geïnstrueerd om ‘illegale migratie’ tegen te houden. Het Libische kustwachtschip Ras Jadir maakt vaart. Op 6 november heeft het 13 mensen aan boord, van wie er 8 zijn opgeleid door de Europese militaire anti-mensensmokkeloperatie Eunavfor Med, oftewel Operatie Sophia. De Libiërs zijn het eerst bij de rampplek en eisen de reddingsoperatie op. Maar Sea-Watch gaat niet akkoord. “We hebben orders van de Italiaanse kustwacht. We gaan door met de redding“, zegt het ngo-schip via de radio.

Als Sea-Watch bij de migrantenboot arriveert, is de chaos compleet. In de deinende golven zijn hoofden van drenkelingen te zien. Er klinkt geschreeuw en gegil. Sea-Watch laat 2 bootjes met redders zakken die slachtoffers reddingsvesten toewerpen en in noodtempo mensen uit het water hijsen. De Libische kustwacht heeft geen reddingsbootjes mee en trekt tegen de protocollen in de zinkende rubberboot naar zich toe om migranten aan boord te nemen. Maar sommige mensen zijn zo bang voor de Libiërs dat ze in het water springen en proberen naar de Sea-Watch-bootjes te zwemmen. Zoveel drenkelingen hebben tegelijkertijd hulp nodig. Een redder reikt, maar is te laat. Handen verdwijnen in de zee.

Plotseling beginnen de Libiërs te dreigen en harde objecten naar de Sea-Watch-bootjes te gooien. De ngo-redders moeten zich terugtrekken. In een laatste poging aan de Libische kustwacht te ontkomen, springt een man van de rubberboot. De Libiërs gooien reddingsboeien, maar die bereiken hem net niet. Het slachtoffer verdrinkt voor ieders ogen. Op het dek van de Ras Jadir is te zien hoe de Libische kustwacht hardhandig een touw om de overlevenden legt en hen begint te slaan.

Opeens verlaat de Libische kustwacht op hoge snelheid de rampplek, zwarte rookpluimen achterlatend. Maar dan klinken via de radio waarschuwingen van een Italiaanse helikopter: “Mensen springen van uw schip. Dus stop de motoren.” Een migrant klampt zich vast aan het boordladdertje van de Ras Jadir. Sea-Watch roept via de radio naar de Libiërs: “Jullie vermoorden een persoon! Over.” Op de beelden is te zien hoe de helikopter naast de Libische boot vliegt en beveelt: “Stop uw motoren. U heeft een persoon aan de rechterzijde. Stop, alstublieft, stop! Stop! Stop! Stop! Stop!”

20 mensen zijn voor en tijdens de reddingsoperatie omgekomen, stelt de videoreconstructie. Sea-Watch is erin geslaagd om 59 drenkelingen te redden en naar Europa te brengen. De Libische kustwacht pikte 47 migranten op en voerde hen terug naar Libië. Als ngo’s in april 2018 contact weten te leggen met overlevenden in Libië, blijkt dat ze bij aankomst een maand zijn vastgehouden in het detentiecentrum van Tajura, nabij Tripoli, waar ze met honderden in cellen zaten, nauwelijks water of voedsel kregen en door Libische bewakers werden afgeranseld. Enkele migranten keerden terug naar hun vaderland. Anderen werden doorverkocht aan een mensenhandelaar, die hen martelde om hun families te dwingen tot het betalen van losgeld.

Tot zover deze verhandeling over wat onlangs en wieweet ook vandaag weer in de vijver van onze achtertuin gebeurt op aansporing van de Europese Unie. Dit is slechts één verhaal – maar nu door een strategische aanpak van – in mijn ogen – helden zeer goed gedocumenteerd over wat een aantal van onze eigen politici in de Tweede Kamer onbeschaamd ‘gelukzoekers’ noemen.

Dit verhaal illustreert overigens de praktijk in een artikel waarin verteld wordt hoe een aantal – in mijn ogen – juridische helden in een 244 pagina’s tellend dossier individuele lidstaten en de Europese Unie aanklagen voor “Moord door nalatigheid” en voor “Verdrijven van ngo’s uit de Middellandse Zee en de intensivering van de samenwerking met de Libische kustwacht”, terwijl de VVD oppert om mensenredders, mijn helden, juridisch te gaan vervolgen, een maximale celstraf van 4 jaar te geven, plus boetes.

Lees voor het hele artikel de Groene Amsterdammer van 8 augustus zelf maar. Ik houd het er hierbij op te hopen dat het taboe nu eens doorbroken gaat worden dat geavanceerde democratieën zich schuldig maken aan misdrijven tegen de menselijkheid, want dat doen wij en andere Westerse democratieën (net als een hoop staten met andere staatsvormen) al decennia.

Bron: op de eerste en drie laatste alinea’s na een letterlijke overname van een deel van het artikel “Noodsignaal op zee; De juridische strijd tegen Fort Europa” door Tjitske Lingsma via DeGroeneAmsterdammer op 7 augustus 2019.