Vandaag werd mij een gratis Volkskrant aangeboden. Ik had er geen belangstelling voor. Reden? ‘Te oppervlakkig.’ “Trouw dan, die graaft dieper?” ‘Nee. Dank u.’ “NRC?” ‘Ook te oppervlakkig. Het is, vind ik, in Nederland allemaal wat oppervlakkig, op De Groene Amsterdammer na’. “Dat is toch een weekblad?”

Neem Giro555
Nou is er op de ‘samenwerkende hulporganisaties’, die achter Giro555 schuilgaan, zóveel te vertellen dat ik er mijn geld niet aan zal geven, maar daarover gaat dit stukje niet. Dit gaat over wat ik lees op hun website:
“De ramp Hongerrampen in Zuid-Soedan, Noordoost-Nigeria, Somalië en Jemen eisen razendsnel steeds meer onschuldige levens. Steeds meer mensen uit deze landen hebben niks te eten. Samen kunnen we miljoenen mensen redden van de hongerdood door NU noodhulp te bieden. Dit kan niet wachten. Red levens. Geef voor eten.”
En: “Wat is er aan de hand? Een dodelijke combinatie van geweld, armoede en extreme droogte veroorzaakt honger in Zuid-Soedan, Noordoost-Nigeria, Somalië, Jemen en omringende landen. Juist de levens van kinderen, zieken en de allerarmsten zijn hierdoor in gevaar.” Met een voorbeeld over de situatie ‘nu’ in Zuid-Soedan.

Dat is ongeveer het niveau van De Volkskrant, de NRC en Trouw: ‘Wat erg, hè?’ Wat we niet lezen is dat de term ‘hongerrampen’ de rol van onze Westerse Wereld verhult. Toch spelen Westerse bedrijven, instellingen en landen sinds de jaren ’80 vaak een beslissende rol in de nu-dreigende hongerdood van ruim 20.000.000 mensen in Afrika, dat geen issue was tijdens onze verkiezingscampagnes. Terwijl, aldus het “Global Report on Food Crises 2017”, in 2016 wereldwijd 108.000.000 mensen onvoldoende toegang tot voedsel hadden (ook niets over gehoord tijdens onze verkiezingscampagnes).

De hedendaagse privatiseringen van land werden mogelijk gemaakt door de expliciete eisen en onbedoelde gevolgen van de herstelprogramma’s van het IMF en de Wereldbank die geïmplementeerd werden in het globale zuiden in de jaren 1980.

In Somalië ging het wankele evenwicht tussen nieuwe, nomadische en traditionele economie verloren door de interventies vanaf de jaren ’80 van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Met het telen van exportgewassen, bestemd dus voor de buitenlandse markten, kon volgens het IMF grof geld verdiend worden. Twee van de effecten van deze IMF-dwang waren dat veel Somalische boeren ontheemd raakten en dat gronden, die traditioneel gemeenschappelijk beheerd werden, werden geprivatiseerd. Het resultaat was armoede, een stijgende afhankelijkheid van buitenlandse markten, conflicten over eigendomsrechten en een groeiende groep ontheemden. Gevolg: een burgeroorlog vanaf begin jaren ’90 en de opeenvolgende Somalische hongersnoden inclusief die van nu. Hebben IMF of wij er iets van geleerd? We weten er helemaal niets van!

Tussen 2006 en 2011 legden buitenlandse bedrijven en landen wereldwijd beslag op meer dan 200.000.000 hectare land, waarvan het merendeel zich op het Afrikaanse continent bevond; landgrabbing. In Zuid-Soedan heeft door het leasen of verkopen van land aan buitenlandse bedrijven de plaatselijke bevolking geen toegang meer tot landbouw- en graasgrond. Gevolg: ontheemding, één van de voornaamste katalysatoren voor de etnische spanningen daar. In haar boek “Expulsions” stelt sociologe Saskia Sassen: “De hedendaagse privatiseringen van land werden mogelijk gemaakt door de expliciete eisen en onbedoelde gevolgen van de herstelprogramma’s van het IMF en de Wereldbank die geïmplementeerd werden in het globale zuiden in de jaren 1980.”

Daar kunnen ook de eisen aan toegevoegd worden van de wereldhandelsorganisatie WTO in de jaren 1990 en 2000 om import- en exportbarrières op te heffen in naam van ‘vrijhandel’. Nu hongerend Somalië exporteerde in 2015 nog miljoenen geiten en schapen richting Arabisch schiereiland. Ethiopië, dat kreunt onder de honger, exporteert nog steeds voedsel. Voedsel is zelfs na goud het 2de exportproduct van hongerend Ethiopië.

Biedt ‘ontwikkelingshulp’ een oplossing? Het Department for International Development van Groot-Brittannië sluisde ₤ 600.000.000 (€ 705.053.000), bestemd voor ontwikkelingshulp, door naar de ‘New Alliance for Food Security and Nutrition’. Deze alliantie is de laatste in een reeks initiatieven dat is opgezet door een handvol multinationals en financieel en invloedrijke G8-landen. Al deze initiatieven resulteren erin dat multinationals toegang krijgen tot grondstoffen in ontwikkelingslanden en daar een beleid doorvoeren waarbij hun ‘actieterrein’ vergroot wordt. In plaats van een oplossing te verschaffen voor het voedselprobleem, draagt de pro-corporate approach van initiatieven als de ‘New Alliance’ bij tot de verspreiding van armoede en honger door hun focussen op de exportmarkt, landgrabbing, de privatisering van zaden en precair en slecht betaald werk. En wat horen of lezen wij hier over? Voor wie hier is dit eigenlijk wèl een issue?

En al deze mislukte initiatieven worden genomen door Westerse bedrijven, instellingen en landen in plaats van het voor de lokale bevolking efficiënter maken van de regionaal traditionele voedselvoorziening. Wij, die via onze entertainment-media niets over ‘onze’ miskleunen te weten krijgen, worden domweg gevraagd Giro555 te spekken. ‘Wat erg, hè?’ ‘Nee, hoor, houd die  Volkskrant maar’, en we hebben het nu nog niet eens gehad over waar onze ‘betaalbare etenswaren’ vandaan komen en over de verbranding van alle stookolie, die bijdraagt aan klimaatverandering, om zaden en voedsel tussen mondiaal verspreide Westerse bedrijven te transporteren of het verschil in ecologische voetafdruk van de landen en streken met een hongerende bevolking en die van Westerse landen, waardoor oogsten mislukken.

Bronnen: “Global Report on Food Crises 2017” van het Food Security Information Network, maart 2017, “De ramp” en “Wat is er aan de hand?” via de website https:/ /giro555.nl/de-ramp-3/ van Giro555 en “Wat je niet leest over de hongersnood in Afrikaanse landen” door Thomas Decreus via de website van De Wereld Morden; beide op 6 april 2017.