Het gaat goed met de economie. Dat zal fijn zijn. Ik ken ook mènsen met wie het materieel goed gaat. De vraag als we iets uit het nieuws vernemen is daarentegen niet wat het nieuws is, maar wat daarvan de betekenis is. Zo ook met berichten over consumentenvertrouwen en dat het goed gaat met de economie en huizenverkoop.

Het Nibud, het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, waarschuwt vandaag: de koopkracht van de meeste Nederlanders neemt dit jaar amper toe ook al gaat het veel beter met de economie. Producten en diensten gaan duurder worden. Wie een baan heeft, gaat er op vooruit al naar gelang het inkomen dat daaruit gegenereerd wordt, mensen met een aanvullend pensioen zien hun koopkracht dalen en voor degenen met een bijstanduitkering verandert er vrijwel niets. Degenen die niet van overheden afhankelijk zijn hoeven zich nog steeds geen zorgen te maken.

In Nederland werden we met elkaar in een jaar $ 53.000.000.000 rijker. Nederland kent inmiddels 10 miljardairs, die samen een vermogen hebben van $ 31.600.000.000. Echter, deze toename van welvaart is volgens Oxfam Novib geen teken van een bloeiende economie, maar juist een symptoom van een falend economisch systeem: de mensen die onze kleren en telefoons maken en ons voedsel verbouwen, worden gebruikt (misbruikt?) om een stabiele toevoer van goedkope producten te garanderen en de winsten te vergroten van grote bedrijven en miljardairs.

Het vermogen van alle miljardairs wereldwijd steeg met $ 762.000.000.000. Met dat geld zou 7x een einde gemaakt kunnen worden aan alle extreme armoede in de wereld. Maar goed, wij wachten al 40 jaar op het trickle-down effect, waardoor het voor iedereen beter wordt als we aandeelhouders, grootbedrijven en de allerrijksten financieel ten koste van de gemeenschappelijke schatkist bevoordelen en de armsten prikkelen gewoon meer inkomen zelf te genereren. Onze ‘verzorgingsstaat voor iedereen’ is in die 4 decennia verworden tot een ‘ruziënde afrekenstaat’; en al die tijd hoefden degenen die niet van overheden afhankelijk zijn zich als enigen géén materiële zorgen te maken; integendeel.

Bij ons is het allemaal nauwelijks nieuws; cijfers over armoede, honger, langdurige armoede, lonen, secondaire arbeidsvoorwaarden, slavernij, sociale zekerheid, de toereikendheid van de gezondheidszorg en het onderwijs, voedselbanken, zorgkosten, maar in Griekenland ligt dat nu anders. Daar weten ze er alles van. Daar was het dagenlang frontpaginanieuws dat PvdA-er, en toenmalig minister van Financiën en voorzitter van de Eurogroep Jeroen Dijsselbloem onlangs op de Nederlandse televisie bekende dat de zogenaamde ‘reddingsprogramma’s voor Griekenland’ in werkelijkheid de Duitse, Franse en Nederlandse banken heeft gered. Een bekentenis, die zou moeten lijden tot een complete herziening van het EU-beleid ten aanzien van de Griekse bevolking en hun land, een herziening van het hele trojkabeleid, maar in de media en politiek kreeg de nu doorgeprikte zorgvuldig geframede leugen ‘de (als ‘lui’ gekwalificeerde) Grieken tegemoet te komen’ geen aandacht. Het gaat dan ook al een tijd niet meer om de Grieken of hun land, maar om elk verzet tegen de neoliberale wensen van de Europese Unie te frustreren. Wie in het zadel zit, moet daar blijven: aandeelhouders, grootbedrijven en de allerrijksten moeten, te beginnen in Griekenland, zo snel als mogelijk alle gemeenschapsbezit kunnen exploiteren. Naar verluid onderzoekt KPNG in Amstelveen welke overheidsdiensten binnen de Europese Unie nog meer vermarkt kunnen worden. Al loopt Griekenland leeg, al kost het doden, koste wat kost wordt over de rug van de Grieken Eurosceptische partijen in andere landen voorgehouden hoe misdadig de EU zal optreden als zij aan de macht komen. In een 8-delige serie over Europese beschaving heb ik hierover van 11 tot 19 december vorig jaar een en ander in detail besproken.

Het leven voor de gewone Griek is materieel even bedroevend gebleven als het was: niet leven maar overleven. Voordat Syriza en Alexis Tsipras in januari 2015 de verkiezingen wonnen, kon het regeringsbeleid samengevat worden als snijden in alle overheidsuitgaven zonder terug te betalen. Sindsdien is daar dat terugbetalen en allerlei afgedwongen overheidsbeleid bijgekomen (wanneer jullie het niet mogelijk maken Nederlandse melk op de Griekse markt als ‘verse melk’ te verkopen, krijgen jullie de volgend tranche niet).

De enige buffer, die de Grieken nog helpt te overleven, is de familie. Veel Grieken hebben de steden verlaten en zijn met hun kinderen terug in de dorpen gaan wonen bij de grootouders, wanneer de mogelijkheid om te vertrekken naar Australië, België, Canada, Duitsland, Nederland, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten van Amerika of door zelfmoord te plegen geen optie was. In dorpen is het leven wat goedkoper en kunnen ze samen overleven met het pensioen van oma en opa. Die zien echter hun spaargeld verdwijnen en steeds weer moet de regering van de trojka verder besparen op de pensioenen. 1 op de 3 Grieken leeft nu onder de armoedegrens van € 700 per maand.

En terwijl de Griekse failed state voor wie kijkt steeds beter zichtbaar wordt, blijven degenen die aan de touwtjes trekken maar wachten op het trickle-down effect.

Bronnen: “Grieken nog steeds uitgeperst ten bate van dezelfde banken” door Lode Vanoost via DeWereldMorgen en “82 procent van welvaartstoename naar rijkste 1 procent” en “Koopkracht blijft achter door stijgende prijzen, zegt Nibud”, beide door de Economieredactie van NOS op 22 januari 2018.