In 1977 was het afgelopen met de verplichte vermogensaanwasdeling; de door de regering voorgenomen afgedwongen plicht werknemers te laten delen in de bedrijfswinsten met behulp van collectief beheerde aandelen. Het CDA ging met de VVD regeren. Daarna stemde de Nederlandse bevolking steeds rechtser, totdat de VVD het laatste decennium zelfs de minister-president mocht leveren. In plaats van ‘vrijheid van gebrek en vrees’ werd de ‘vrijheid zoveel geld bij elkaar te schrapen dat er geen eind aan komt’ het streven van de wisselende Nederlandse coalitiepartijen.

Tot nu, nu de koopkrachtcijfers negatief staan en degenen die in Nederland hun hoofd nog altijd wel boven water konden houden ook in armoede kopje onder dreigen te gaan, terwijl de Nederlandse economie blijft groeien.

De feiten volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek: het afgelopen jaar groeide de economie met 5,6% (gecorrigeerd voor inflatie) en rekening houdend met de gestegen prijzen daalde de cao-lonen met zo’n 7% (waarbij geen rekening gehouden is met de geldontwaarding). Het verschil tussen wat ‘we’ armer werden en rijker zit grotendeels bij bedrijven en hun eigenaren: Shell maakte in 6 maanden tijd € 20.000.000.000 winst; € 250.000 per werknemer. Unilever maakte € 40.000 winst per werknemer, Douwe Egberts’ moederbedrijf € 33.000 en zo kunnen we nog even doorgaan.

En gaat het kabinet nu een winstbelasting instellen? Welnee, veel te opzichtig overheids-ingrijpen waar ‘de vrije markt’ de problemen moet oplossen. Het is een soort religie dat de overheid in de samenleving een marginale rol dient te spelen. Het kabinet roept bedrijven dus vriendelijk op de lonen te verhogen. Naar mijn verwachting gaat dat dezelfde zoden aan de dijk leggen als het kabinetsbeleid – vervreemd van schaamte dàt sommige mensen in Nederland afhankelijk zijn van voedselbanken – de afgelopen 40 jaar aan de dijk gelegd heeft: een steeds grotere kloof tussen arm en rijk, doodgewoon omdat werken nagenoeg niet loont en speculeren met geld wel. “We moeten beseffen dat we collectief een stukje armer worden”, zei D66-minister Sigrid Kaag vorige maand, omdat ze kennelijk niet over de groeicijfers geïnformeerd is. Maar haar quote was wat mij betreft nog niet af: “omdat we nu eenmaal gewoon geworden zijn via onze belastingen geld van arm naar rijk te laten stromen”, voeg ik daarom zelf maar toe.

Bron, naast mijn geheugen en Wikipedia: “Winst”, de Economie-column van Mirjam de Rijk in DeGroeneAmsterdammer van 24 augustus 2022.