Degenen die mij een beetje kennen weten wel dat ik ons nieuws ervaar als gemankeerd entertainment. Maar van het wereldnieuws dat ik wèl graag verneem wordt ik vaak ook niet blij.
In zoveel landen blijken zogenaamde minderheden (vrouwen worden ook vaak als een minderheid gezien) rechteloos te worden geknecht of zelfs te worden gemarteld, van huis en land verdreven, verkracht en vermoord.
Tussen zoveel landen worden conflicten met geweld uitgevochten, waarbij moorden en verkrachtingen gewoon zijn.
Dit gaat ook over landen waar wij – met degenen die het er voor het zeggen hebben – handel drijven. Sterker, we hebben een financieel belang bij de knechting van mensen; zouden zij humane arbeidsvoorwaarden krijgen en een eerlijk loon dan zouden de prijzen hier flink stijgen.
Zo gaat het altijd over macht; macht van de ene sociaal-culturele groep mensen over een andere. Macht om de macht te verstevigen of macht ter zelfverrijking of beide.
Net als bij het biologische principe “survival of the fittist” zijn mijns inziens volgens een mondiaal en regionaal geldend sociologisch principe de kwetsbaarste groepen mensen telkens weer het haasje. Overigens, wat betreft zelfverrijking stopt het niet bij het steeds maar weer versterken van de macht over groepen mensen; ook dieren, planten, land en zee moeten er aan geloven wanneer dat voor sommige mensen pecunia of een redeloos prettig gevoel oplevert; naar Hannah Arendt: de banaliteit van het kwaad ongeacht de gevolgen.
Heeft u dat ook?
Het is op mijn zesenzestigste mooi om hier geleefd te hebben. Ik heb gezien hoe onze overzichtelijk gefragmenteerde samenleving, die vol van zat van hypocrisie en taboes, na de vijftiger jaren aan inclusiviteit ging doen; hoe allerlei groepen mensen in Noord-Europa geëmancipeerd raakten; hoe ieder mens hier recht op rechten kreeg. Hoe we daar met elkaar aan wenden, totdat we ons een andere realiteit niet meer konden indenken; de geleerde lessen uit de Tweede Wereldoorlog vergaten. En ik heb gezien hoe daarna het ene na het andere recht aan de meest kwetsbare mensen ontnomen werden; meestal met smoezen.
Nu staan we zelfs op het punt multinationale ondernemingen, die de laatste decennia van onze politici hun macht ongebreideld mochten uitbreiden, met CETA altijd hun verwachte winsten uit te keren; is het niet door omzet, dan wel door een claim op belastinggeld in te dienen. Dit onder de dekmantel van ‘vrije handel’. Een levensstijl die ons welzijn niet of nauwelijks bevordert en waaronder het welzijn van mondiaal de meest kwetsbare mensen teniet doet. En wanneer de claim door een boven de nationale en Europese wetgeving geplaatst Hof toegekend wordt, zullen de kwetsbaarste mensen hier, die zich dagelijks niets vermoedend een mening vormen over alles wat hun televisie hen aanbiedt, zoals altijd de rekening daarvan gepresenteerd krijgen.
En dan nog hebben we het hier goed, vergeleken met de volstrekte rechteloosheid in oorlogsgebieden en daar waar vandaag al dan niet op basis van democratisch gekozen regeringen bevolkingsgroepen planmatig en systematisch uitgeroeid worden. Hier wordt ieder mens door onze overheden meestal nog wel met enig respect behandeld.
We zijn tot het ergst en het mooist denkbare in staat
We hebben het hier relatief goed zonder (goed) geïnformeerd te worden over allerlei werkelijke tendensen over wat mensen elkaar akelig dichtbij en verder weg aan geïnstitutionaliseerd onrecht aandoen. En ik ben nu op een punt aanbeland dat ik misschien begin te begrijpen waarom we tevreden zijn met de weinige informatie die we voorgeschoteld krijgen. Veel mensen zijn immers – net als ik – wars van onrecht; al helemaal van onrecht dat ‘in naam der wet’ gepleegd wordt. Het weten over dit doodgezwegen hedendaags onrecht, over die miljoenen achterblijvers die nergens verhaal kunnen halen, over de miljoenen door overheidsgeweld verminkte geesten die in angst verder moeten leven of zich van het eigen leven moeten beroven, over de miljoenen hongerenden en over de miljoenen vluchtelingen in combinatie met er niets tegen te kunnen beginnen verlamd mij ook wel eens.
Toch weet ik liever dan dat ik onwetend blijf; ook al is dergelijke wetenschap haast niet te hanteren.
Heeft u ook zo’n wens om te weten op het gevaar af er een machteloos gevoel aan over te houden? De wens liever een nutteloze toeschouwer te zijn dan onwetend te blijven over wat er in de wereld gebeurt?
Of bent u bang daar depressief van te worden. Dat zou ik goed begrijpen. Eigenlijk snap ik van mezelf niet goed dat ik ondanks veel van al die nare tendensen te weten ook van zoveel moois om mij heen en tussen mensen kan blijven genieten. We zijn kennelijk tot het ergst denkbare en tot het mooist denkbare in staat.
Is dàt niet van belang om dagelijks te beseffen?