In tegenstelling tot wat jongeren soms denken, zijn de huidige klimaatbewegingen allesbehalve nieuw. Actievormen en mediatechnologie zijn wel veranderd, maar het verzet tegen klimaatvernietiging duurt al 50 jaar. Na de eerste protestmarsen tegen kerncentrales en de zure regens in het Duitsland van de jaren ’60 is er geen jaar voorbijgegaan zonder betogingen, campagnes, meetings en petities. Ondertussen boomt de industrie, ook die van de fossiele brandstoffen, als nooit tevoren; extreme droogteperiodes wisselen daardoor nu af met zware overstromingen, de vervuiling van bodem, lucht en water is spectaculair te noemen, winters worden kouder, de zeespiegels stijgen, de zomers worden heter, …

De eerste klimaatconferentie COP1 was in 1995; 26 jaar geleden. Sindsdien is de totale CO₂-emissie met 60% gestegen. Wereldwijd werden sindsdien nieuwe installaties en pijpleidingen voor gas- en olie gebouwd. Sinds die COP1 in Berlijn delfde Duitsland nog 200.000.000 ton bruinkool. Dat is de meest vervuilende van alle fossiele brandstoffen. Ook werden sindsdien duizenden kilometers autowegen gebouwd en/of verbreed. De luchtvaart steeg exponentieel. Zeeschepen varen met steeds meer en nog steeds op vette diesel, bijna ongeraffineerde aardolie, die elk schip tot een roetfabriek maakt.

Dankzij haar geweldloosheid en oprechtheid, geholpen door extreem weer ìn Westerse landen, wonnen de klimaatbewegingen de sympathie van miljoenen mensen. En wat deed het kapitalistisch systeem ondertussen? Verder bouwen, verder uitbreiden. Kapitalisme is als een haai, die niet kan stoppen met zwemmen. Investeerders zien de toekomst van hun sector nog altijd zonnig tegemoet. De pijpleidingen, die momenteel gebouwd worden, moeten nog 40 jaar meegaan om er de geplande winsten uit te halen.

De neoliberale aanval op de welvaartsstaat, die nu ook al 40 jaar voortduurt, heeft de slagkracht van de klassieke sociale bewegingen – zoals coöperaties en vakbonden – aanzienlijk aangetast en ook het idee van revolutionaire actie zelf is in diskrediet gebracht. Helaas leert de geschiedenis ons echter: tegengeweld tegen gebouwen, infrastructuur en andere ‘dingen’ is soms de enige methode om revolutionaire verandering af te dwingen. Fossiele brandstoffen kunnen voor weldenkende mensen, net als bijvoorbeeld de slavernij ooit, toch geen onderwerp meer zijn van compromissen? Niemand heeft indertijd overwogen om slavernij met 40 of 60% te reduceren. Niet alleen maken de superrijken, bijgestaan door onze overheden, de levens van velen onder ons miserabel, ze zijn hard bezig het leven voor een deel van de mensheid te beëindigen.

Veiligheidsdiensten maken zich inmiddels druk over het potentieel van gewelddadig klimaatprotest. Vreemd genoeg hebben die diensten nooit vragen gesteld bij de vernietigende impact van gaswinning, kerncentrales, oliepijpleidingen, … Veiligheidsdiensten zijn alleen toegerust voor het bestrijden van fenomenen die de status quo bedreigen. Het geweld van die status quo is voor hen een blinde vlek, ook al is dat structurele industriële en politieke geweld vaak juist de aanleiding en oorzaak van tegen-geweld.

We hebben een strategie nodig om te verwezenlijken wat in het belang van de leefbaarheid van onze planeet voor de mensheid nodig is; misschien wel een andere aanpak dan de tot nu toe gehanteerde. Nu de urgentie prangend is, is het de vraag of de klimaatbewegingen braaf en vreedzaam moeten blijven. Mensen, die over zo’n strategie willen nadenken, zouden “How to Blow Up a Pipeline” van academisch onderzoeker, klimaatactivist en Zweeds auteur Andreas Malm – uitgegeven door Verso Books – eens kunnen lezen. In de 208 pagina’s van dat boek met ISBNnummer 1-839-76025-7 vinden zij overigens geen handleiding hoe een pijpleiding op te blazen.

Bron: “‘Hoe een pijplijn opblazen’ en andere suggesties voor de klimaatbeweging”; een boekrecensie door Lode Vanoost via DeWereldMorgen op 7 juli 2021.