Corona-crisis of niet, op maandagavond 6 april jl. bezette een groep activisten de landingsbaan van de illustere, tropische luchthaven van Eden Resort. Zij riepen met hun op dit moment van quarantaines uitzonderlijke actie op tot strikte voorwaarden bij steun voor de luchtvaartsector. De activisten hielden zich aan social distancing.

De bezetting vond dus plaats in de online omgeving ‘Second life’. Deze daad van virtuele burgerlijke ongehoorzaamheid was voor de actievoerders – en hun geestelijke moeders en vaders – een oproep om tijdens en na de Corona-crisis het geven van leningen aan luchtvaartmaatschappijen enkel te verlenen onder strikte voorwaarden, te weten:
1. “Eerst de mensen!”: financiële steun moet bestemd worden voor de sociale bescherming van getroffen werknemers en niet voor aandeelhouders of directiecomités,
2. “Rechtvaardige structurele verandering naar een klimaatveilige mobiliteit”: absolute emissiereductie door de luchtvaart in lijn met de mondiale klimaatdoelstelling om de temperatuurstijging tot 1,5 graden te beperken, systeembrede verandering van transport & vervoer en reële mogelijkheden scheppen voor werknemers in de luchtvaart om naar duurzame sectoren over te stappen en
3. “Geen belasting? Geen steun!”: geen belastingvrijstellingen meer, maar in plaats daarvan kerosinebelasting en progressief toenemende belastingen voor veelvliegers.

Ik vind dat “maar in plaats daarvan” jammer. Dat had volgens mij “en bovendien” moeten zijn.

Volgens de International Air Transport Association (IATA) heeft de luchtvaartsector wereldwijd $ 150 tot 200.000.000.000 nodig om de Corona-crisis te overleven. Minister Hoekstra liet al snel weten dat het Nederlandse kabinet alles gaat doen wat nodig is om KLM en Schiphol overeind te houden. Ik heb niet kunnen achterhalen welk bedragen Air France KLM en Schiphol aan het kabinet gevraagd hebben. In België vroegen Brussel Airlines en TUI FLY samen € 540.000.000 van de belastingbetaler. Peter Paul Vossepoel van Zomer Zonder Vliegen: “We zijn uiteraard absoluut niet tegen steun aan getroffen werknemers, maar we kunnen niet toestaan dat de luchtvaartindustrie in tijden van voorspoed de winsten privatiseert, maar in tijden van crisis vraagt om de verliezen te nationaliseren”.

Zo ging het in het verleden (9/11, IJslandse vulkaan) wel steeds. Nog voordat de scholen dicht gingen, vroeg de luchtvaartindustrie ook nu weer om overheidssteun. De reddingsplannen zouden gefinancierd moeten worden met belastinggeld, terwijl het juist de luchtvaartsector was die zich de afgelopen jaren telkens opnieuw met alle macht verzette tegen elke poging paal en perk te stellen aan de oneerlijke belastingvrijstellingen. Bovendien weigerde de sector om een substantiële bijdrage te leveren aan de wereldwijde beperking van CO2-uitstoot.

IATA-voorzitter Alexandre de Juniac verzet zich fel tegen oproepen om voorwaarden te stellen aan de overheidssteun, die luchtvaartmaatschappijen door de Corona-crisis moet sleuren.

Hebt u enig idee wie aan het kortste eind zal trekken? Zullen alleen aan Italië en Spanje voorwaarden gesteld worden aan steun en zal de luchtvaart weer wèl op overheidssolidariteit kunnen rekenen? In elk geval vinden de actievoerders achter de actievoerders de huidige onverwachte pauze in de luchtvaart hét moment om werk te maken van een meer klimaatvriendelijk vervoerssysteem, dat bovendien beter bestand is tegen toekomstige crises.

Klik hier voor beeld en geluid van de actie.
Klik hier om de genoemde eisen kracht bij te zetten.

Bronnen: “#SavePeopleNotPlanes: activisten bezetten landingsbaan in coronatijden” door Zomer Zonder Vliegen (een organisatie die een gelijknamige bewustmaakcampagne voert) via DeWereldMorgen op 7 april 2020 en “Luchtvaartsector gaat als eerste aan het financiële infuus” door Ties Joosten via FollowTheMonney op 21 maart 2020 en “Coronacrisis kost Europese luchtvaart (en KLM) dit jaar driekwart omzet” door Peter van Ammelrooy via DeVolkskrant op 24 maart 2020.