Onderzoeksjournalistiek is volgens mij de enige echte journalistiek. Een belanghebbende, deskundige of politicus benaderen en optekenen wat die te zeggen heeft, ook al laat de interviewer ook andersdenkenden aan het woord, heeft weinig met nieuwsgaring te maken. Knippen en plakken, wat ik hier vaak doe, heeft ook al niets journalistieks. Wat ik hier produceer is slechts bedoeld om mijn gedachten, genoegens en ongerustheid te ordenen en publiceren ter Leering ende Vermaeck van mijn tijdgenoten. Ik ben dan ook geen journalist; voor knip- en plakwerk zonder gedegen belangenanalyse en brononderzoek zou een beetje journalist zich wat mij betreft moeten schamen. Nee, het wordt pas interessant als het ingewikkeld wordt doordat de journalist de belanghebbende, deskundige of politicus zelf kritisch bevraagt en confronteert met bijvoorbeeld ongerijmdheden met eerder geponeerde standpunten of andere zienswijzen. Maar dan moet je je als journalist wel terdege voorbereiden.

Ik stoor me er zelfs aan wanneer een deskundige of politicus gewoon wat zendtijd in de schoot geworpen krijgt. Ik ben altijd op zoek naar de nuances. Ik wil denkvoer waarmee ik mijn wereldbeeld kan bijstellen. Dat verkrijg ik alleen wanneer opgehelderd wordt wat de verborgen agenda van de geïnterviewde is, welke keuzes hij of zij maakt waar ook andere keuzes gemaakt kunnen worden.

Een concept waarvoor onder andere Hannah Arendt ons al in 1963 waarschuwde

Wie er momenteel de krant, radio, social media en tv op naslaat, kan niet anders besluiten: ‘de Russen’ laten zich weer kennen als gemene wereldveroveraars – die ze altijd waren; en gelukkig is er de NAVO om ons te beschermen. Een concept waarvoor onder andere Hannah Arendt in ‘Eichmann in Jeruzalem: de Banaliteit van het Kwaad’ ons al in 1963 waarschuwde. Elke afweging van standpunten aan beide kanten en zelfkritiek ontbreekt in de berichtgeving waardoor het eenvoudig om wij, De Goeien, tegen zij, De Slechten, wordt. Die Slechteriken zijn vreemde idioten die onze oprecht sympathieke en verantwoorde aanpak van problemen in de weg staan ook al hebben ook wij ons in het recente verleden nog flink misdragen (wat het nieuws mondjesmaat haalde).

Echter, was de wereld maar zo eenvoudig te doorgronden als in een heldenfilm of sprookje. Volgens mij hebben we veel meer overeenkomsten met de Amerikanen, Chinezen en de Russen dan we willen toegeven en is distantie nodig om de wereldproblemen te overzien. Wat wij van anderen (met veel bombarie) afwijzen, moeten we niet van onszelf door de vingers zien. De banaliteit van het kwaad schuilt erin kritische geesten in eigen gelederen monddood te maken èn eendrachtig met gebrainwashte hersenen of gesnoerde mond mee te werken aan haat zaaien en boosaardig doen.

Het is zelden een kwestie van de een, die deugt, tegen de ander

De spanning rondom Oekraïne is naar mijn mening overigens rechtstreeks terug te herleiden naar de ‘ambitieuze NAVO 2030-agenda’; het ‘Strategisch Concept van de NAVO voor de top in 2022’. Nadat ik daarvan in juni ’21 de inhoud gelezen had, voorspelde ik dat we de komende tijd alleen nog veel lelijks over China en Rusland te horen zullen krijgen, maar het ergste zag ik over het hoofd. We hebben over ons afgeroepen dat Rusland kennelijk – vanuit haar gezichtspunt – niet van zins is zich verder in het nauw te laten drijven.

Over de investeringen van de Amerikaanse regering in infrastructuur voor auto’s, elektriciteit, treinen, vliegtuigen en water worden we braaf geïnformeerd, maar over de investeringen van de Chinese regering in duurzaamheid weten we niets; ook al gaat dat om een bedrag dat ruim 86,5x hoger is dan Bidens ‘Infrastructure Investment and Jobs Act’. En waarom weten we daar niets van? Over China en Rusland tot 2030 niets dan slechts, over Nederland en de Verenigde Staten niets dan goeds (met voor de vorm hier en daar een kantekeningetje).

Wat de krant, radio en televisie betreft blijken de media nog slaafser dan in de vorige koude oorlog, die van 1955 tot 1989 duurde. En wij maar denken dat we iets van de wereld begrijpen of zelfs weten… Laat me niet lachen; het is zelden een kwestie van de een, die deugt, tegen de ander.

Bronnen: “Berichtgeving over Rusland-Oekraïne is géén journalistiek, het is propaganda” door Lode Vanoost en “China zal 75.000 miljard dollar uitgeven aan groene transitie” door Frank Willems; beide via DeWereldMorgen op respectievelijk 21 en 12 januari 2022.