Het huidige Amerikaanse militaire budget is jaarlijks goed voor minstens 40% van de totale wapenuitgaven in heel de wereld; voor de andere 195 landen is dit dus met elkaar zo’n 60%. Volgens het ‘2010 Base Structure Report’ van het Amerikaanse ministerie van defensie beschikt het Pentagon in totaal over minstens 4.999 militaire installaties. Deze liggen verspreid over Amerika zelf, haar 7 territoriale bezittingen en 38 andere officieel onafhankelijke landen. Deze militaire installaties zijn het hoogst geconcentreerd in Duitsland (218), Japan (115) en Zuid-Korea (86). Duitsland beschikt ook over de meeste van de overzeese Amerikaanse troepen; er zijn 53.766 Amerikaanse soldaten gestationeerd, gevolgd door Japan met 39.222 en Zuid-Korea met 28.500.

Zoals we hieruit kunnen afleiden beschikken Duitsland en Japan niet over een werkelijke onafhankelijkheid en blijven ze tot vandaag de prijs betalen voor hun militaire nederlagen in de Tweede Wereld Oorlog. Hoewel de Amerikanen samen met Britse hulp de Japanners hebben verslagen, worden mensen in het Westen zelden geïnformeerd over het feit dat de Duitsers in werkelijkheid werden overwonnen door de Russen onder Joseph Stalin, en niet door de Westerse bondgenoten. De oorlog in Europa was al effectief gewonnen door Sovjet-Rusland, eerst in Moskou en vervolgens werd het keerpunt bevestigd in Stalingrad, vele maanden voor de aanvullende ‘D-Day’ landingen in Noord-Frankrijk in juni 1944.

Een factor in de oprichting van de NAVO in 1949 was om ervoor te zorgen dat Europa, met name Duitsland, afhankelijk en gehoorzaam blijft aan de Verenigde Staten van Amerika. Zo kun je de Duitse steun voor Amerikaanse conflicten aan de andere kant van de wereld tot op het hoogste niveau begrijpen, zoals toen de toenmalig toekomstige bondskanselier Angela Merkel in 2003 publiekelijk de Amerikaanse invasie in Irak steunde, waarbij ze zelfs de oppositie vanuit haar eigen Christelijke Democratische Unie-gelederen negeerde. De uitbreidingen van deze steeds agressievere militaire alliantie gaan ongehinderd verder, ondanks het feit dat lidmaatschap het risico van verstoring van het machtsevenwicht met zich meebrengt en onvermijdelijk leidt tot een aanzienlijke uitholling van onafhankelijkheid en soevereiniteit, zeker voor de kleinere landen.

Sinds 2004 voeren NAVO-spionagevliegtuigen (Airborne Warning and Control System) patrouilles uit over de Baltische Zee landen en NAVO landen, zoals Estland en Letland, aan de werkelijke grenzen van Rusland, een nucleaire supermacht. Dergelijke acties van de NAVO creëren risico’s voor het uitbreken van een atoombommenoorlog. Deze dreiging neemt toe naarmate de spanningen in Oekraïne verder escaleren, waar van meet af aan het Verenigd Koninkrijk en de VS diplomatieke onderhandelingen en een staakt het vuren ondermijnen.

Tijdens de Koude Oorlog stationeerden de VS hun atoombommen in 27 verschillende landen en gebieden, waaronder Duitsland, Groenland, Japan, Nederland en Turkije. Ondanks de ontbinding van het Warchaupact in 1991, bezat het Pentagon in 2006 nog steeds 9.962 intacte atoomwapenkoppen, inclusief de 5.736 waarvan wordt aangenomen dat ze nog steeds actief en operationeel zijn. Het oorspronkelijke plan was om 150 tot 200 kernbommen in Europa te houden, maar dit werd teniet gedaan door één van de laatste initiatieven van president Bill Clinton (1993 – 2001). Op 29 november in 2000 ondertekende hij de ‘Presidential Decision Directive/NSC-74’, die het ministerie van Defensie machtigde om 480 kernkoppen in Europa op te slaan, waarvan een aanzienlijk aantal in de Amerikaanse bases in Duitsland.

Niet omdat ze bang zijn voor Arabieren, Chinezen, Russen of Palestijnen, maar om een belangrijk fundament voor hun eigen economie te stutten

Geen enkele Amerikaanse regering sinds die van Dwight Eisenhower (1953 – 1961) is erin geslaagd om het wapenbudget van de VS te verminderen. Ondanks de waarschuwingen van deze president heeft het militair-industrieel complex zich al tijden vorstelijk ingebed in de Amerikaanse economie. Besparingen op de militaire uitgaven zouden nu een negatieve invloed hebben op de economieën van verschillende Amerikaanse staten, in het bijzonder van Californië, Florida, New York en Texas. Na 1980 werd Californië de Amerikaanse staat die het meest afhankelijk is van de militaire uitgaven van het Pentagon. In 1986, ontvingen de wapenfabrikanten van het Pentagon in Californië 20% van het budget van het Amerikaanse ministerie van Defensie, terwijl Massachusetts, New York en Texas beschikten over zo’n 21% van het budget. Dat houdt in dat alleen al deze 4 Amerikaanse staten elk verantwoordelijk zijn voor 8 tot 8,5% van de wapenproductie (lees: oorlogsvoorbereidingen) over heel de wereld.

Een groot deel van deze militaire uitgaven gaat naar de productie van hoog geavanceerde militaire hardware, zoals de zware B-1 bommenwerper (geïntroduceerd in 1986) en de zware B-2 bommenwerper (geïntroduceerd in 1997), samen met de Milstar (Military Strategic and Tactical Relay Satellites), de MX-raketten, het “Strategic Defense Initiative Program” en de Trident I- en II-raketten.

In dezelfde periode dat het neoliberalisme onder president Ronald Reagan (1981 – 1989) vanaf de jaren ’80 werd geïmplementeerd, verspreide de ongelijkheid zich over Amerika. In 1982 was het aandeel in het nationaal inkomen van de top 1% rijkste Amerikanen bijna 11%, terwijl het aandeel van de armste 90% Amerikanen bijna 65% bedroeg. In 2012 was het aandeel van de top 1% verdubbeld naar 22,5%, terwijl dat van de armste 90% gedaald was tot net geen 50%. Onder deze omstandigheden zal het voor de Amerikaanse samenleving aanzienlijke inspanningen vergen om de ongelijkheid in hun land aan te pakken; een land met 735 miljardairs – de meeste in de wereld – kan per definitie bijzonder weinig weerstand bieden aan de door die grootgeldbezitters gewenste politieke koers. Niet omdat ze bang zijn voor Arabieren, Chinezen, Russen of Palestijnen, maar om een belangrijk fundament voor hun eigen winsten dankzij de landelijke economie, die hen zo ongezond rijk maakte, te stutten.

De Amerikaanse regeringen legden vooral vertrouwen in hun strijdkrachten en opeenvolgende militaire offensieven om een ineenstorting van de oorlogsindustrie en productieketen te verhinderen, en zo de economie in stand te houden. Tegen deze achtergrond is het goed te begrijpen dat de VS bij de NAVO lidstaten afdwingt om 2% van hun bruto binnenlands product aan oorlogsvoorbereiding te besteden. En dat de VS ook in het Midden en het Verre Oosten allianties aangaat om hun geproduceerde wapens te slijten.

Wie brengt dit Monster van Frankenstein alsnog ‘vreedzaam samenleven’ bij?

Buitenlandse oorlogen zijn tegelijkertijd een vereiste geworden voor de binnenlandse economie van de VS. Het is de enige manier om de faillissementen van een aantal Amerikaanse staten te vermijden, die als gezegd voor hun inkomsten in hoge mate afhankelijk zijn van wapenproductie. Dit verklaart mede de ongebreidelde ambitie van Washington voor wereldheerschappij, terwijl die hegemonie feitelijk sinds haar hoogtepunt geleidelijk blijft afnemen. Die afname startte in 1949 met het ‘verlies van China’ aan het communisme, het falen om de doelen in de Koreaanse oorlog te bereiken hetgeen resulteerde in het permanente verlies van Washingtons grip over de noordelijke helft van Korea, gevolgd door het verliezen van de Vietnamoorlog, de terugkeer van een machtig Rusland en de opkomst van China gecombineerd met de verschillende militaire nederlagen van Washington in Irak en even later Afghanistan.

De Amerikaanse wapenindustrie is genoodzaakt zijn militaire technologie in de werkelijke wereld uit te proberen in oorlogsvoering om de wapens te verbeteren, zodat het Pentagon bewapening kan promoten en haar gefabriceerde wapens kan verkopen aan andere landen, om vervolgens weer nieuwe orders te plaatsen en de dan uitgeputte arsenalen te vullen en commissies te genereren. Het geld, dat uit al deze wapendeals verdiend wordt, beïnvloedt de verkiezingscampagnes van beide politieke partijen van de VS, de Democraten en de Republikeinen. Dit militair-industriële complex heeft ook veel invloed op de koers van het Amerikaanse Congres en de Westerse mainstream-media.

De militaire arm van Washington werd al eens geconfronteerd met economische limieten, als gevolg van hoge begrotingstekorten, hoge buitenlandse schulden, fiscaal mismanagement, een permanent tekort op de handelsbalans en de ongebreidelde overheidsuitgaven. De Amerikaanse staatsschuld bereikte al in 2008 zo’n $ 10.000.000.000.000, die zonder buitenlandse leningen niet konden worden terugbetaald. Ze zou ook Washington hebben verhinderd om haar militaire oorlogen in Afghanistan en Irak voort te zetten. Toch voert de VS nog steeds een peperduur binnen- en buitenlandse beleid.

De VS is een verschuldigde supermacht geworden, met name ten opzichte van China. Er wordt meer geconsumeerd dan geproduceerd, terwijl een aanzienlijk deel van haar productie de samenleving niet ten goede komt, maar daarentegen uitholt. Zo kun je de roep onder de bevolking Make America great again verklaren, maar daar is een gedegen maatschappij-analyse nodig. Washington kan zich haar groeipatroon alleen nog maar veroorloven door nog meer buitenlandse schulden te maken en steeds maar staatobligaties uit te geven zonder garanties. In de tweede helft van mijn leven is de VS omgevormd van de belangrijkste schuldeiser naar de belangrijkste schuldenaar in de wereld.

Hoe gaat dat aflopen nu de VS tegelijkertijd zo zwaar bewapend is? Is er een wal, die dit oorlogsschip kan keren? Wie brengt dit Monster van Frankenstein alsnog ‘vreedzaam samenleven’ bij?

Bron: “Een overzicht van de Amerikaanse uitgaven aan kernbommen en wapens” door Shane Quinn in Global Research, vertaald door Yaïr da Paixão voor DeWereldMorgen op 12 oktober 2022.