Soms lijkt het op straat, net als in een voetbalstadion, dat bepaalde overtredingen ‘toelaatbaar’ zijn.

Een jaar of 5 geleden stond ik voor de strafrechter in Utrecht een cliënt bij wiens zoon was doodgereden. Ik vond dat tijdens de zittingen opmerkelijk veel tijd besteed werd aan de vraag met hoeveel kilometer per uur de veroorzaker van het verkeersongeluk de maximum snelheidslimiet had overtreden. Reed hij waar hij 80 km/u mocht 120, 110 of, zoals veroorzaker stelde, “slechts 10 km/u te hard”? Volgens mij moet een bestuurder volgens de verkeerswet zijn snelheid aanpassen aan de omstandigheden. De vraag welke snelheid de wegbeheerder maximaal aanvaardbaar acht en met hoeveel snelheid iemand harder reed, leek mij weinig relevant. Ik ben duidelijk geen jurist. Deze cowboy reed ‘gewoon’ en nog wel op zijn cruise control onverantwoord hard, nòg sneller dan toegestaan en had daardoor de dood van een ander mens op zijn geweten. De overledene had zich volgens getuigenverklaringen gedragen zoals van elke verkeersdeelnemer verwacht mag worden.

Wangedrag lijkt getolereerd te worden wanneer door de wetgever vastgestelde regels niet overtreden zijn. Het lijkt mij een dwaling van ons. Niet wij, ons individuele geweten of dat van de mensen die ons dierbaar zijn bepalen wat rechtmatig is. Voor zover we nog toetsen wat mag, zoals na een ernstig verkeersongeluk (wat niemand met opzet veroorzaakt), laten we de omlijning van wat mag over aan onbekenden: ministers, gedeputeerden en wethouders. Wanneer ik me dit bedenk, overvalt mij een gevoel van ledige mensenlevens, die hun denken uitbesteed hebben aan degenen die op enig niveau de dienst uitmaken.

Zo is het volgens mij ook met het wegsluizen van geld naar belastingparadijzen. Volgens – soms in ruil voor leningen afgedwongen – contracten met overheden mag het, volgens de wettelijke macht is het discreet en in de praktijk gaat het om ontduiking van de plicht om belastingafdracht te doen. Lees: om bijvoorbeeld 1% over de gemaakte winsten aan de Nederlandse fiscus te betalen in plaats van 13 tot 40% in een land waar de winst gemaakt is. Met wetten en contracten als denkraam. Keurig èn gewetenloos.

In België lijkt men op dat vlak net iets kritischer op zichzelf dan in Nederland. In elk geval weet ik door hun openheid dat wanneer de Belgische fiscus over winsten gewoon belasting zou innen hun overheid in 2014 minstens € 35.750.000.000 meer aan belastinggeld geïnd zou hebben dan nu, nu winsten zijn weggesluisd.

In deze berekening wordt niet uitgegaan van de normale 40% die In België fiscaal over winsten afgedragen zou moeten worden, maar over de slechts 13%, die overblijft na het toepassen van allerlei fiscale constructies die kennelijk ook al ‘geoorloofd’ zijn, door ‘ons’ denken uit te besteden om te kunnen doen wat nodig geacht wordt.

We schrijven dit in een periode dat de Belgische overheid op zoek is naar een minder dan 1/5 van de misgelopen belastinggelden: € 8.000.000.000.

En dan hebben we het alleen over de in 2014 naar belastingparadijzen weggesluisde € 275.000.000.000 waarvan we door een transparantiewet uit 2010 wéten dat het weggesluisd is: bedrijven, die meer dan € 100.000 overschrijven naar een belastingparadijs, moeten dat in België melden aan de fiscus. Ik ben erg benieuwd om welk fiscaal misgelopen bedrag het in Nederland zou gaan. En wat we met kennis over dat misgelopen bedrag aan discussies zouden krijgen over het betaalbaar houden van dit of van dat.

Ik stel vast dat het wrang is dat mensen als u en ik in ontwikkelingslanden, waar honger onder substantiële delen van de bevolking heerst, waar geen geld is voor schoon drinkwater, waar onvoldoende geld is voor onderwijs en er onvoldoende middelen zijn voor een adequate gezondheidszorg, met lede ogen aan moeten zien dat door multinationals die ook in België en Nederland ondernemen jaarlijks zeker zo’n € 100.000.000.000 legaal niet aan hun overheden wordt afgedragen. Dat is om en nabij de € 3.170,98 per seconde als u de snelheid van geldverdamping wilt weten.

Welke Belgische en welke Nederlandse politieke partij wil aan deze geldverdamping, die net als de klimaatproblematiek een mondiale welvaartsziekte is, na 40 jaar gepraat eens verandering brengen. Hoe kunnen we anders onszelf veroorloven ons denken aan wethouders, gedeputeerden en ministers uit te besteden?

Bron: “Belgisch geld op ‘legale wijze’ naar belastingparadijzen” door Guido Deckers via http://www.dewereldmorgen.be op 19 juli 2016 en “Belastingontwijking” via http://www.oxfamnovib.nl op 20 juli 2016.

Dit blog verscheen eerder op mijn website http://www.gerardus.blog.com. Waarbij ik er nu graag aan toevoeg: wie van ons zou op een partij stemmen die van belastingontwijking en belastingontduiking een speerpunt zou maken?