Zou het er dan toch van komen … dat de vervuiler betaalt? De 45ste Amerikaanse president Donald John Trump zal er niet aan beginnen; dat zou winstmarges aantasten en America in zijn ogen small in plaats van Great again maken. En hier in het Westen, ten oosten van de Verenigde Staten van Amerika, hebben we al helemaal geen politieke zwaargewichten die een andere koers durven aan te houden dan de Amerikaanse president gebiedt. Voor Amerika komen de wijzen niet uit het oosten, maar van binnenuit. We moeten het immers kennelijk weer hebben van Amerikaanse instituties om de generositeit van Trump te stoppen en de strijd aan te gaan met grootbedrijven. Eerder waren het Amerikaanse rechters, die zelfs van het presidentieel beleid eisen dat het voldoet aan grondrechten, afgesloten VN-verdragen en bestaande Amerikaanse wetgeving. Nu zijn het Amerikaanse lokale overheden die het voor burgers en ingezetenen opnemen.

De districten Marin en San Mateo, en de stad Imperial Beach hebben tegen tientallen gas-, olie-, en steenkoolbedrijven, waaronder BP, Chevron, Exxon Mobil, Shell en Total, afzonderlijke rechtszaken aangespannen. Deze 3 Californische lokale overheden eisen dat dit soort vervuilers opdraaien voor kosten die zeespiegelstijging veroorzaakt. Ze stellen dat hun activiteiten willens en wetens particuliere en openbare bezittingen in gevaar brengen en het recht van de inwoners van Californië op gezondheid, veiligheid en vrede aantast.

Volgens Sophie Marjanac, jurist bij de Londense milieuorganisatie ClientEarth, worden wereldwijd dergelijke zaken aangespannen tegen bedrijven en regeringen die verantwoordelijk zijn voor CO2-uitstoot: “Dit is een moment zonder precedent als het gaat om procesvoering op het gebied van klimaat.”

Het gaat de lokale overheden onder meer om wegen, die overstromen, en schade aan huizen. Ze doen een beroep op de wetgeving over nalatigheid, overlast en – voor het eerst – ook over productaansprakelijkheid. Deze wetten beschermen consumenten tegen producten die gevaarlijk zijn. Ze stellen daarbij dat deze tientallen bedrijven al jarenlang wisten van de gevaren van hun producten, maar niets ondernamen, hun productie zelfs uitbreidden en bestaande regelgeving ondermijnden.

In mijn ogen maken zulke overheden en rechters Amerika Great. Misschien moeten we het in West-Europa ook van dergelijke instituties hebben, want welke machtspoliticus zich in Europa – laat staan in Nederland – hard maakt voor echt-duurzame politiek, is mij een vraag. Of zie ik iemand over het hoofd?

Bron: “Oliebedrijven voor rechter om zeespiegelstijging” door Inter Press Service via DeWereldMorgen op 20 juli 2017.