Nog voordat de eerste verkenners aangesteld waren, had minister van Staat Herman Tjeenk Willink een plan dat mij aansprak. In plaats van na te gaan wie met wie een coalitie zou kunnen vormen met voldoende zetels in de Eerste en Tweede Kamer, stelde hij voor eerst aan de partijen in de nieuwe Tweede Kamer te vragen welke problemen zij zien en hoe zij die problemen definiëren. De achterliggende gedachte van hem was dat wanneer dààr overeenstemming over is, de uitvoeringsdetails geen hindernis zullen vormen om een regeerakkoord te schrijven.

Mijn opzetje voor het definiëren van de grote problemen, waar wat mij betreft de Tweede Kamer meteen mee aan de slag moet om (een begin te maken om) die op te lossen, zijn:

1. Oorlogsrecht: oorlogen en gebrek aan veiligheid om te beginnen met het geweld waar Nederland actief of door wapenleveranties medeplichtig aan is.

1a Nederland voert alleen defensieve wapens uit.

1b Nederland neemt voor oefeningen alleen deel aan puur defensieve oorlogen.

2. Verdrag van de Rechten van de Mens: ieder mens heeft recht op een menswaardig bestaan en erop zijn of haar mening te uiten.

2a Armoede bestrijden: 1 op de 7 wereldburgers heeft een chronisch gebrek aan voedsel.

2b Opheffen van ongelijkheid in gender, kleur, leeftijd, nationaliteit(en), ras, sociale achtergrond, seksuele voorkeur.

2c Elk institutioneel ‘racisme’ wordt actief bestreden; strafrechtelijke vervolging van wie zich er schuldig aan maakt.

2d Investeren in weer op pijl krijgen van de onafhankelijke (!) rechtspraak

3. Breken van de macht op de media, de politiek en de samenleving van grootbanken en grootbedrijven.

3a Zij worden door Europese harmonisaties gedwongen – willen zij binnen de Europese Unie actief blijven – om belastingen over grondstoffen, vermogen en winsten te betalen en die belastingen gaan progressief omhoog zodat bedrijven met de sterkste schouders naar rato bijdragen aan de publieke voorzieningen.

3b Geen enkel verdrag kan zaken boven de nationale grondwet overeenkomen. CETA, TiSA en TTIP gaan dus ook voor dat deel de prullenmand in.

4. Alles wat de EU invoert, voldoet aan dezelfde productie- en winningseisen zoals arbeidsomstandigheden, relatief loon en toegestane milieudruk/vervuiling als geldend voor binnen de EU, opdat er mondiaal eerlijk geconcurreerd gaat worden.

4a Alleen nog fair-trade en gekeurmerkte producten in de winkels.

5. ‘Streven naar welvaart’ wordt verruild door ‘Streven naar welzijn’.

5a Arbeidsloon

5b Investeren in cultuur, toegankelijk voor een breed publiek

5c Gezondheidszorg

5d Onderwijs en Wetenschap onafhankelijk en onafhankelijk van sociale achtergrond toegankelijk voor iedereen

5e Psychologische hulp, Welzijn en Zorg

5f Secondaire arbeidsvoorwaarden

5g Voedselveiligheid

6. ‘Parijse klimaatdoelen halen’ wordt heilig verklaard.

7. Behoud van goede infrastructuur en verbetering van Openbaar Vervoer (met name een snelle railverbinding tussen Den Haag en Groningen)

8. Voor elk probleem worden structurele in plaats van pragmatische oplossingen gezocht. Zo wordt de Covidpandemie bestreden door te sturen op 0 besmettingen per regio, in plaats van op ziekenhuisopnames en IC-capaciteit.

9. Betaalbare huur- en particuliere woningen

10 Alle geratificeerde VN-verdragen worden naar de geest van die tekst nageleefd. Zo worden voor zover passend bij onze klimaatgebieden en landschapszones biodiversiteit en dierenwelzijn nagestreefd.

Wat ben ik nu nog vergeten? O, ja, Groningen. Dat past natuurlijk onder 8: snelle ruimhartige vergoeding van aardbevingsschades, die te maken hebben met mijnbouw, en verhalen van die vergoedingen op diezelfde mijnbouw.