Binnen en vooral buiten de Verenigde Staten van Amerika zijn veel mensen hoopvol gesteld nu de republikeinse en 45^ste president Donald Trump gisteren plaats gemaakt heeft voor de 46^ste: de democraat Joe Biden. Nu ben ik niet van plan die hoop te slopen, maar ik zou wel graag de puntjes op de i’s zetten. Wáár zouden we volgens mij op moeten hopen? Alweer biedt Noam Chomsky, dit keer in samenwerking met Vijay Prashad, mij daarbij woorden:

1. In januari 2020 is de ‘Doomsday Clock’ op 100 seconden voor 12 uur gezet. Dat is akelig dichtbij het moment van totale vernietiging: de grote mogendheden bezitten samen bijna 13.500 nucleaire wapens (meer dan 90% daarvan is in handen van Rusland en de VS). Daaronder heeft de VS op onderzeeërs ook W76-2, een ‘klein type kernbommen’, altijd klaar voor gebruik. Bestaande verdragen, die toezien op nucleaire wapencontroles, worden heden ten dage versnipperd. En het buitenlandbeleid van Westerse democratieën wordt ook nog eens geolied door grootschalige handel in wapens. De verwoesting, die al deze wapens kunnen aanrichten, zou onze planeet zonder meer onbewoonbaar voor ons maken en de Science and Security Board van het Bulletin of the Atomic Scientists heeft de klok daarom zo scherp op nagenoeg 12 uur gezet.
2. In 2018 bleek dat halfweg deze eeuw de meeste atollen door de stijgende zeespiegel onbewoonbaar worden en dat alle koraalriffen in de wereld verdwenen zullen zijn. Daarbij worden ook nog eens door ons toedoen een miljoen dier- en plantensoorten met uitsterven bedreigd, waardoor ecosystemen uit evenwicht raken. Neem daar de catastrofale droogte, natuurbranden, overstromingen en stormen bij en het wordt duidelijk dat we niet langer clichés kunnen hanteren als de kanarie in de kolenmijn wanneer we over de klimaatproblematiek spreken. Ook daar dreigt voor ons een acuut gevaar.
3. De publieke functies van de staat in Westerse democratieën zijn helemaal uitgehold en overgedragen aan woekeraars. Ondertussen hebben overheden zichzelf tandeloos gemaakt en hebben privé- en wetenschappelijke instellingen de civiele samenleving vercommercialiseerd. Hierdoor is het haast onmogelijk om in deze delen van de wereld nog sociale verandering teweeg te brengen. Het resultaat is een arbeidersklasse, die politiek geen been heeft om op te staan, en een schrijnende sociale ongelijkheid. Dankzij die zwakte bepalen miljardairs haast ongezien het beleid in de Westerse democratieën; er is voor wie geen macht heeft en wie niet rijk is een uitzichtloze situatie ontstaan. Stijgende hongercijfers en het nut van voedselbanken tonen aan dat ‘strijd om te overleven’ voor miljarden mensen het enige toekomstperspectief is. Dat is uitermate verontrustend en wat mij nòg meer schrik aanjaagt, is dat er in mainstreammedia geen enkele aandacht voor is, terwijl we dit allemaal zouden kùnnen weten.
4. Met uitzondering van China en nog wat landen heeft het overgrote deel van de wereld te maken met een op hol geslagen virus, dat de gezondheid van mensen ernstig kan bedreigen. Regeringen in welvarende landen hebben het afgelopen jaar op dit vlak hun incompetentie aangetoond. Zij schoven op cynische wijze de wetenschappelijke protocollen van de VN-Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en andere wetenschappelijke organisaties terzijde en toonden daarmee aan dat ze egocentrisch en egoïstisch financiële korte termijnbelangen dienden en maling hebben aan de zwaksten in hun samenlevingen. Ook voeren zij nog eens een beleid van “vaccin-nationalisme”, waarbij ze potentiële vaccins hamsteren in plaats van een vaccin voor iedereen te doen ontwikkelen. Hun handelen is bij het criminele af en getuigt van vijandschap jegens andere volkeren.

Wat de mensheid nu nodig heeft, en wat hoop op een beter leven geeft, zijn:

Ontwapening (ad. 1),

Dat grote mogendheden zich eindelijk eens gaan scharen achter de aanpak van ‘gemeenschappelijke maar verschillende verantwoordelijkheden’ die op de VN-Conferentie voor Leefmilieu en Ontwikkeling van 1992 in Rio de Janeiro werd vastgelegd (ad. 2),

Dat landen niet langer worden beoordeeld op hun grondwet, die al te vaak een papieren werkelijkheid vertegenwoordigt, maar op hun (jaarlijkse) begroting (ad. 3),

Alsnog ondertekening van de Declaration on the Establishment of a New International Economic Order (1974) en

Mogelijk maken en nauwgezet erop toezien dat testen op covid-19, contactonderzoek en isolatie uitgevoerd worden, en als dat niet volstaat een tijdelijke lockdown opleggen. Waar de volksgezondheid in het geding is wetgeving over intellectuele eigendommen opheffen en universele vaccins tegen covid-19 doen ontwikkelen waar, zoals afgesproken in de WHO maar niet nagekomen, iedereen toegang toe heeft (ad. 4).

Mondiale problemen vereisen mondiale samenwerking (ad. 1, 2, 3, & 4).

Los van het uitsterven door klimaatrampen en nucleaire verwoesting mogen actuele fundamentele vraagstukken over de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen niet langer voor ons uit geschoven worden. Een robuust internationalisme is nodig om onmiddellijke en voldoende aandacht te schenken aan de gevaren voor onze totale uitroeiing: door een kernoorlog, door de klimaatcatastrofe, door sociale instorting en door ziekte. Doorgaan op de ingeslagen wegen is roekeloos.

Het machtsevenwicht om een klassenstrijd te voeren op het internationale toneel is sinds het vallen van de muur in Berlijn op 9 november 1989 verdwenen. Om overheden tot noodzakelijke verandering te dwingen is linksom of rechtsom een politieke dynamiek nodig, in het bijzonder in de Westerse landen en in de grotere staten in de ontwikkelende wereld zoals Brazilië, India, Indonesië en Zuid-Afrika. Deze uitdagingen mogen dan overweldigend zijn, ze kunnen ook niet uitgesteld worden. Het zou van domheid en wegkijken getuigen als we dit aan de kersverse president van de VS overlaten. In Nederland kunnen we in maart kiezen wie met welke opvattingen ons vertegenwoordigen in de Tweede Kamer. Ik ben benieuwd.

Bron: “Chomsky en Prashad: naast Covid-19 zijn er drie bedreigingen voor het leven op aarde die we moeten aanpakken in 2021” door Noam Chomsky, Vijay Prashad via Jules De Moor van de vertaaldesk van DeWereldMorgen op 18 januari 2021.