‘Gevolgen van het kapitalisme – een oogst van ontevredenheid en weerstand’ of zouden we onze focus moeten verleggen? En ons moeten afvragen: ‘Is er een alternatief voor ons huidig kapitalisme?’

Degenen die nu de macht hebben en hun spindocters beweren uiteraard van niet.  “There is no alternative.” Niet toevallig zijn juist zij degenen die financieel op de korte termijn het meest profiteren van de huidige maatschappij-inrichting ook diegenen die de grondvesten van ons huidig economische systeem verdedigen. Noam Chomsky en Marv Waterstone behoren niet tot dat elitekorps en schreven het boek ‘Consequences of Capitalism – Manufacturing Discontent and Resistance’

Een van de adviezen in hun boek is het leggen van verbanden tussen ogenschijnlijk los van elkaar staande fenomenen zoals eurocentrisme, imperialisme, kolonialisme, militarisme en racisme. Dit zijn volgens Chomsky en Waterstone daarentegen geen aparte onderwerpen. Het zijn de ommezijden van exact dezelfde munt die ‘winst’ als enig geldend motief erkent; scherper geformuleerd: de zekerheid van winst voor enkelen en de onzekerheid van verlies voor de rest. Hoe ‘realistisch’ is onze economisch ingerichte samenleving als we dat ‘realisme’ doorgronden? Is het dan nog mogelijk ons neer te leggen bij wat er gaande is?

… als je het door hebt

– Johan Cruijff (1947 – 2016) –

Het overzicht in hun boek gaat van de historische uitbuiting in zijn openlijke, feitelijk ‘meest eerlijke’ vorm van slavernij, tot de huidige ratrace van miljoenen. Al die mensen, die dagelijks meedraaien in organisaties die op de keper beschouwd fascistisch zijn. Ja, fris daar de definitie maar eens van op. De miljoenen mensen, die èn geloven dat ze in een vrije wereld leven, èn elke dag een groot deel van de tijd totaal onvrij zijn en rechteloos. We zeggen dat we democratie hoog waarderen en toch voeren we geen democratie in op de plaatsen waar we het grootste deel van ons leven werken. Onze werkvloer is voor velen een zeer autoritair gegeven. Alleen doordat ons zand in de ogen gestrooid wordt, stellen we ons er nauwelijks vragen over; wij zijn vrij en het is zoals het is.

Sinds Reagan (1981 – 1989) en Thatcher (1979 – 1990) draait alles in de politiek van onze kapitalistische samenlevingen om het stelselmatig terugdraaien van alle sociale verworvenheden, die de voorbije honderd jaar met bloed, tranen en zweet werden bevochten door de miljoenen mensen die het raderwerk draaiend hielden.

Het leefmilieu is voor het kapitalisme twee dingen: een depot waar alles ter beschikking ligt voor gebruik èn een gootsteen waarin alles wat geen winst oplevert kan worden weggespoeld.

De gevolgen van het militarisme, dat met ons kapitalisme gepaard gaat, zijn de bevolkingen van het Midden-Oosten voldoende bekend, maar in het Vrije Westen hebben we er geen weet van. De regeringen van de EU-lidstaten weigeren zelfs tegen beter weten in het verband te erkennen tussen de recente vluchtelingenstromen en hun eigen militair-economisch complex. Daarenboven zijn al die legers ook nog eens de grootste vervuilers ter wereld. Meer dan de agro-industie. Meer dan de fabrieken.

Verdeel en heers

– Philippus II van Macedonië (382-336 v.Chr.) –

Veel mensen ondergaan deze zorgelijke processen niet passief, integendeel. Echter, waar de reactionaire krachten nog steeds in slagen, is hun verzet te verdelen. Ieder is bezig met haar of zijn ‘thema’: antiracisten, milieuactivisten, strijders voor dierenrechten, strijders voor LGBTI-rechten, strijders voor mensenrechten en strijders voor de vrijheid van geloofsovertuiging of van meningsuiting, en vakbondsmensen. Stuk voor stuk blijven zij vanuit hun eigen hokje denken en verzet bieden, terwijl hun opposanten precies dezelfde machtigen zijn met hun spindocters.

Je gaat het pas zien als je het door hebt. En zodra je het door hebt, zouden we dus onze krachten moeten bundelen in plaats van ons jaar in jaar uit tegen elkaar te laten uitspelen.

En dan had ik het hier nog maar over één van hun adviezen.

Bron: “Chomsky en Waterstone: consequenties van het kapitalisme en mogelijke wegen tot verzet, een boekrecensie” door Lode Vanoost via DeWereldMorgen op 22 februari 2021.

“Consequences of Capitalism Manufacturing Discontent and Resistance” (2021) door Noam Chomsky en Marv Waterstone, in het Engels uitgegeven door Haymarket Books, isbn: 1642592633, 392 pagina’s. Heeft u belangstelling? Schaf het dan – in lijn met de strekking van dit boek – aan via uw lokale boekhandel.