De NAVO voert momenteel de simulatieoefening ‘Steadfast Noon’ voor nucleaire luchtaanvallen uit. Deze oefening wordt jaarlijks gerealiseerd door enkele NAVO-lidstaten met als doel het trainen van piloten in het “afleveren” en transporteren van atoombommen. Verschillende NAVO-landen nemen aan deze oefeningen deel, waaronder België, Duitsland en Nederland; dezelfde landen die als onderdeel van de argeloos klinkende “nucleaire taakverdeling van de NAVO” atoombommen van de Verenigde Staten van Amerika op hun grondgebied huisvesten. Dit jaar wordt deze oefening in België georganiseerd, op de militaire basis van Kleine-Brogel. Daar zijn sinds 1963 Amerikaanse atoomwapens gestationeerd, zoals bij ons in het Brabantse Volkel.

Het is pas sinds 2020 dat de NAVO de ‘Steadfast Noon-oefening’ publiekelijk aankondigt. Door het jaarlijkse karakter ervan te benadrukken, normaliseert de NAVO het bestaan van dergelijke oefeningen en lijkt het iets routineus. Bovendien bagatelliseert ze het gebruik en het gevaar van atoomwapens, terwijl de aanstaande vervanging ervan door modernere B61-12 atoombommen wel degelijk in strijd is met het geratificeerde non-proliferatieverdrag.

Atoomwapens doden in één keer honderdduizenden mensen tegelijk en hebben verdere gevolgen die geen enkel land kan trotseren. Het hele discours rond atoomwapens is er echter op gericht het gebruik ervan te normaliseren en hun gevolgen te minimaliseren, precies eender als wanneer het over atoomenergie gaat. Zo heeft de NAVO het bijvoorbeeld als gezegd over “afleveren” en over een “beperkte nucleaire aanval”, “tactische kernwapens”, of zoals in dit geval een “nucleaire oefening”. Dit alles draagt ertoe bij dat wij vertrouwd raken met het gebruik van atoomwapens (ik gebruik uitdrukkelijk niet de ‘verzachtende term’ kernwapens). De vernieuwde ‘tactische atoomwapens’, die de huidige in Europa in de nabije toekomst zullen vervangen, hebben een vernietigingskracht van tussen de 0,3 en 50kt TNT. Ter vergelijking: de atoombom, die de VS nodeloos op de Japanse stad Hiroshima dropte en ongeveer 140.000 personen in één keer doodde, had een kracht van 15kt TNT. Gezien de humanitaire gevolgen van het gebruik ervan alleen al voor de mens, maar ook voor het gehele ecosysteem en het milieu, en gezien het illegale en volstrekt immorele karakter ervan, zouden atoomwapens volgens mij nooit deel mogen uitmaken van een wapenarsenaal. Het wordt mijns inziens hoog tijd dat de VS en wij het Verdrag inzake een Verbod op Kernwapens (TPNW) eens gaan ratificeren.

In een tijd van toenemende internationale spanningen, waarin de afgelopen weken daadwerkelijk gedreigd werd met het gebruik van atoomwapens, is het uitvoeren van zo’n militaire nucleaire oefening volgens mij ook nog eens onverantwoordelijk en volstrekt verwerpelijk. Het doet het risico op een laatste confrontatie met Rusland alleen maar toenemen.

Het is trouwens raar. Wanneer daartoe in de VS besloten wordt, stijgen vanaf ons grondgebied de vliegtuigen met atoombommen op om ze ergens anders in Europa hun alles-vernietigende werk te laten doen. Wij, hoe democratisch ook, hebben daarover niets te zeggen, terwijl wij wel een doelwit zijn van de (vermeende) VS-vijand, die uiteraard alles in het werk zal stellen om te voorkomen dat die vliegtuigen op kunnen stijgen of hun bestemming bereiken. De Amerikanen, die het bij het juiste eind hebben, maar ook wanneer zij zich vergissen of nog onvermoede eigen-belangen ten koste van ons behartigen, zitten op veilige afstand en gaan na hun gedane arbeid nog een potje golven. En ondertussen stelt niemand deze uiterst gevaarlijke comando-structuur ter discussie.

De vraag mag niet zijn hoe een nucleaire confrontatie kan worden gewonnen, maar hoe ze kan worden vermeden. Wat mij betreft moet al sinds de vervulling van mijn militaire dienstplicht de hamvraag zijn hoe we ons gaan voorbereiden op de vrede! Zo’n oefening helpt daar niet bij en is in deze spannende tijd als olie op het vuur gooien. De vraag hoe een oorlog te vermijden en een begonnen oorlog te beperken en ook nog eens de escalatie naar een atoombommenoorlog te vermijden vraagt om gesprek, niet om sancties en het tonen van spierballen, maar om onderhandelingen (zoals uiteindelijk alle oorlogen laat of vroeg beëindigd worden). En juist dat staakt het vuren om een gesprek te voeren wordt sinds de verwerpelijke inval van Rusland in Oekraïne door het Verenigd Koninkrijk en de VS ondermijnd.

Ik juich het toe dat een handje vol mensen afgelopen woensdag in België protesteerden tegen het normaliseren van het gebruik van atoomwapens, tegen deze oefening en bepleitten dat alle atoomwapens z.s.m. onschadelijk gemaakt worden.

Bron: “Actie: geen nucleaire NAVO-oefening” door de Belgische coalitie tegen Kernwapens via DeWereldMorgen op 19 oktober 2022.