Ik zie het als een lot uit de loterij: kolenbedrijf Uniper gaat een claim indienen vanwege de vervroegde sluiting van kolencentrales. Uniper wil bijna € 1.000.000.000 uit onze schatkist. Ze maakt bij de claim gebruik van een handelsverdrag. Het Energy Charter Treaty; eentje speciaal voor energiebedrijven. Zij claimt bijna een miljard en wij kijken hoe we de dit en de dat ‘betaalbaar kunnen houden’.

Vanwaar dan dat lot uit de loterij?
Dat heeft met de timing te maken. Nederland is tot nu toe nooit via een handelsverdrag door een multinational aangeklaagd. Met al onze argeloosheid zien velen onheilsprofeten zoals ik als zwartkijkers. Maar nu kan iedereen met eigen ogen zien dat deze onheilsprofeten realisten zijn: juist het element dat multinationals er niet voor terugdeinzen claims tegen overheden voor te leggen bedreigt de rechtstaat. En het ondermijnt ook nog eens gezond ondernemerschap van grootbedrijven. Immers, hun winsten zijn met zulke “handelsverdragen” veiliggesteld.
Maken ze geen of minder winst uit onderneming door wetgeving die de burger, werknemers, dieren of het milieu beschermt dan dienen ze gewoon een claim in. Met – in goed Nederlands – het Investor-state Dispute Settlement (ISDS), investment court system (ICS) of de Investeerder-staatsarbitrage kunnen bedrijven al een tijdje landen aanklagen vanwege het mislopen van winsten uit investeringen.
Nu dat in Nederland gebeurt voordat CETA geratificeerd is komt deze claim van kolenbedrijf Uniper voor mij als geroepen. Eén miljard is immers slechts 2% van een aantal claims ter waarde van met elkaar – zoals elders in de wereld – vijftig maal zoveel…

Terwijl het boerenprotest dinsdag jl. op het Malieveld klonk, overhandigden Milieudefensie samen met een groep boeren aan Kamerleden een manifest voor eerlijke handel en tegen verdragen die het boeren moeilijker maken om te verduurzamen. Deze Uniper-claim laat precies zien waarom we geen nieuwe handelsverdragen moeten aangaan wanneer die verdragen multinationals nóg meer macht geven. Niet met Canada, niet met de Verenigde Staten van Amerika en via geen enkel ander zogenaamd-handelsverdrag, terwijl ik niets tegen werkelijke handelsverdragen heb.

Natuurlijk is nu in mijn ogen de Tweede Kamer aan zet om zo snel mogelijk een eind te maken aan het Energy Charter Treaty. Ja, de Tweede Kamer want de regering met CDA, D66 en VVD zal daartoe nooit bereid zijn. Weg met al die bommen onder ons beleid dat de wereld mooier zou maken.

Mocht u zich hier (deels) in vinden, ga dan snel eens naar de website van Milieudefensie en roep de Christenunie en PvdA op om tegen CETA te stemmen; dan ontstaat er misschien een nipte meerderheid tegen.

Bronnen: “Kolenbedrijf klaagt Nederland aan: dit is waarom we CETA moeten stoppen” door ‘Wij stoppen CETA van Milieudefensie en op 4 oktober 2019